Kolesterola kontrolatzeak Alzheimer arriskua gutxitu dezake


2005eko azaroaren 27an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Alemaniako Heidelberg-eko Unibertsitatean egindako ikerketaren arabera, kolesterolaren odoleko maila kontrolatzeak bihotzeko gaitzaren eta iktusaren prebentzioari begira dituen eragin mesedegarriez gain -horiek nahiko ezagunak ziren mediku gehienentzat-, Alzheimer gaixotasunari aurrea hartzeko ere balioko omen luke.
Ikertzaileek agerian jarri dute odoleko kolesterol-maila nahiko lotuta dagoela Alzeheimerra garatzearekin. Zehatzago esateko, kolesterol maila altua lotuko litzake beta-amiloide izeneko proteina behar baino maila altuagoa izatearekin. Proteina horren pilaketa da, hain zuzen ere, gaitzaren ezaugarri nagusietako bat, eta ikertzaileek iradokitzen dutenez, beta-amiloidearen kontzentrazio gehiegizkoak neuronaren funtzionamendu okerra ekarriko luke, eta baita neurona horien heriotza ere, Alzheimerrean geratzen den bezala.
Egia da beta-amiloidea zelula normaletan sortzen dela, eta beraz, aspalditik ezagutzen dugu substantzia hori. Baina egia da, era berean, Alzheimerra duten gaixoetan beta-amiloidearen maila eta baita, nolabait esatearren, amiloidearen proteina aitzindariaren -APA deituaren- maila nabarmen igotzen direla. Hortik abiatuta, ikertzaileak saiatu ziren argitzen ea APAk eta baita beta-amiloideak ere eraginik ba ote zuten lipidoen metabolismoan, eta zelulak beta-amiloidearekin tratatu ondoren, kolesterolaren eta esfingomielinaren odoleko mailak normaltzea lortu zuten.
Aipatua bezalako ikerketa-lerroetara gero eta diru gehiago bideratzen du industria farmazeutikoak. Izan ere, 2025. urtean gaur egun Espainiako estatuan dauden Alzheimer gaixoen zifrak (600.000 diagnostikatuak, eta beste 800.000 ustezkoak) bikoiztu egingo direla pentsatzen da, biztanleria egunetik egunera zaharragoa baita gurea bezalako gizarte garatuan. Eta zifra horiek, latzak izan arren, errealistak dira, Espainiako Geriatria eta Gerontologia Elkartearen presidente den Isidoro Ruiperez doktorearen esanetan. Horregatik, egokituz joan behar dugu etengabe, ez datorkigunera egokituz bakarrik, baita gaur egungo egoerara ere. Egungo baliabideak ez baitira inolaz ere nahikoak, eta beti egongo baita ikerketa-bide berrien premia.


Azkenak
Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


Eguneraketa berriak daude