Ihesi: Astondoko badiatik Ermua mendira
Bilbotik 25 kilometrora dago Gorliz, Uribe Kosta eskualdean. Plentzia eta Lemoiz udalerrien artean. Turisten eta bigarren etxebizitzen herria dugu. Uda partean Bilbo ingurutik hainbat jende hurbiltzen da Gorlizko hondartzara. Izan ere, hondartza horren inguruan bizi da herria.
Herri erdirako bidea hartu ordez, hondartzarako bidea hartu dugu eta Gorlizko hondartzaren amaieran dagoen Erietxearen inguruan utzi dugu kotxea. Gorlizko Itsas Erietxe hau 1919an eraiki zuten, badiaren kokapen egokiagatik. Bertako mikroklima berezia da. Arnas eritasunak sendatzeko aprobetxatzen zituzten eguzki izpiak eta haize garbia. Enrike Areilza sendagile ezagunak tuberkulosia sendatzeko metodoak ekarri zituen Europatik.
Gorlizko hondartza luzea hutsik esnatu da gaur, zerua goibel esnatu den moduan. Ez dauka udako hondartzaren itxurarik. Elkarren gainean jarritako toailek isiltasunari egin diote lekua. Udazkenean enkantu berezia dauka edozein hondartzak, baita Gorlizkoak ere. Gaur kolore bereziz jantzi da, behe-laino artean.
Eskaileraz eskailera ekingo diogu bideari. Egurrezko eskulekuak ere lagun ditugu hasieran. Apurka-apurka zerua urdintzen hasi da, eguraldiarekin hitzordua jarrita bagenu legez. Eskulekuak amaitzen diren tokian, eskumarantz bidezidorra ageri da, baina guk aurrera egin behar dugu. Eskumara berriro ere harmailak agertu dira. Bide hori da hartu behar duguna. Berriro ere egurrezko eskulekuak. Gorlizko edo Astondoko badia eta hondartza gure oinpean. Maskor itxurako badia. Apurka-apurka esnatzen doa herria. Astondoko portu zaharrean kanaberak agertzen hasi dira. Hor dago Plentzia ere.
Itsasargia gero eta hurbilago eta gero eta handiago ikusten da. Bere kolore zuriak kontrastea egiten du itsasoko urdin kolorearekin zein atzean dakusagun kolore arrearekin. Billanoko lurmuturra ondo zainduta dago. Itsasargiaren azpian kanoi herdoilduak zutik dirau, oraindik ere etsaien erasoaren zain. Itsasargiaren gainetik 36ko Gerrako bunkerra dugu begira. Itsasargira heldu baino apur bat lehenago eskumara doan bidetik helduko gara bertara. Gazteen gordeleku bihurtu da urteekin, graffitiek erakusten duten moduan.
Bunkerraren eskumatik jarraitu dugu aurrera. Gorriztutako iratzeek ireki duten pasabidetik egingo dugu aurrera beste behin ere. Harrizko harresi baten ondotik pasatuko gara. Dagoen bide bakarra jarraitu eta seinaleak laster azalduko dira. Gatozen lekutik Itsasargira eta Astondora. Aurrera jarraituz gero, Ermua mendira eta Armintzara. Aurrera bada.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.