Mahatserriko euskaldun urrientzat «Berton» aldizkaria

  • Berton aldizkariak, Bilboko Mahatserrian argitaratzen den agerkariak, zortzi urte beteko ditu hilabete gutxi barru. Oraintsu, hilabetekariko edukiak Internetenjartzen hasi da Batana Batu Kultur Elkartea. 125.000 biztanleren artean20.000 euskaldun bizi diren tokian ari dira lanean.

2005eko azaroaren 06an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Orain Bilbo barruan dago, baina 1925. urtera arte herri independientea izan zen Begoñakoa. Mahastiz inguratutako baserriak baino ez zeuden garai hartan. Txakolin asko eta ona egiten omen zuten bertan. Hortik Mahatserri izena. Gaur egun, berriz, auzo erraldoiek osatzen dute paisaiaren zatirik handiena: Uribarri, Zurbaran, Begoña, Otxarkoaga, Txurdinaga, Santutxu, Solokoetxe, Bolueta... Denera 125.000 pertsona bizi dira auzo horietan eta hortik 20.000 inguru dira euskaldunak. Auzotik auzora alde handia dago hala ere. Zenbait auzotan, Otxarkoagan kasu, euskaldunen kopurua oso txikia bada ere, Begoñako basilika inguruan, aldiz, %20tik gora dira euskaldunak. Bilboko beste leku batzuetan ez bezala, Mahatserrian euskara ez da guztiz galdu. Batez ere Otxarkoaga eta Artxanda inguruko magaletan euskaldun zaharrak bizi dira, euren seme-alabei euskara transmititu dieten euskaldunak.

Testuinguru horretan sortu zen Berton, Mahatserriko aldizkaria, orain dela ia 8 urte. Euskarazko hedabide baten beharrizana ikusita, Otxarkoaga eta Txurdinagako euskaltzale talde bat eta kazetari gazte batzuk elkartu ziren. Lan horretarako Euskal Herriko beste bazter batzuetako herri aldizkarien eredua hartu zuten kontuan. Batzar asko eta lan handia egin ondoren lehen zenbakia kaleratu zuten, 1998ko otsailean. Azaleko protagonista Julio Ibarra telebista aurkezlea izan zen. Dohainik banatu zuten lehenengo zenbaki hura eta urteko 1.000 pezetako kuota ezarri zuten gerora. Harrezkero 80 zenbaki argitaratu dituzte Batana Batu Kultur Elkartekoek.

Dozena bat lagunek osatzen dute Bertoneko lan taldea. Zazpi lagun daude erredakzioan eta dozena erdi bat dira kolaboratzaileak. Langileetatik bi egun erdiz ari dira lanean kontratupean, eta argazkilari zein maketatzaileak ere zerbait jasotzen dute. Gainontzekoak borondatezko langileak dira. Ia zortzi urte hauetan, lan taldea aldatzen joan da eta bakarra da sorreratik dagoena.

Aldizkariaren edukiak ere aldatzen joan dira, baina Hektor Ortega zuzendariaren esanetan, neurri handi batean hasierako edukiak eta egitura bere horretan mantendu dituzte. Aldaketak beste bi alorretan izan dira: «Batetik profesionalizatze bidea hasi zuela orain dela 6 urte eta horretan urrats txikiak eman baditugu ere, erabakiorrak izan dira aldizkariaren biziraupenerako. Bestetik, orain dela hiru urtetik hona doan banatzen dugula aldizkaria». Doan izan arren, harpidedun batzuek dirua ematen jarraitzen dute, laguntza moduan. Bestela publizitateak ematen duen diruaren eta diru laguntzekin funtzionatzen dute. Diru laguntzak Bilboko Udaletik, Bizkaiko Foru Aldunditik eta Eusko Jaurlaritzatik jasotzen dituzte.

Berton hilabetekaria da eta harpidetzen bidez banatzen dute etxeetara. Ortegak dioenez, «gutxi gorabehera 1.800 lagun dira Berton etxean jasotzen dutenak. Hasieratik hona igoera handia izan da, baina 125.000 lagun bizi dira eta kalkulatzen dugu 20.000 bat euskaldun daudela». Helburua euskaldun guztien etxeetara heltzea da, baina horretarako arazo nagusi bi dituzte. Batetik «erdal itsasoan euskaldunak non dauden jakitea zaila dela», eta bestetik oso esparru zabala dela Mahatserrikoa: «Ez da auzo bakarra, oso auzo desberdinak dira eta elkarren artean batzutan ez daukate harreman handirik. Auzoen izaerari dagokionez ere barruko bizitza dinamika oso desberdina da. Ez da eremu homogeneoa, ez dago batasunik» diosku Ortegak.

Era askotako edukiak biltzen ditu Bertonek. Azalean beti pertsonaia ezagunen bat agertzen da; Mahatserrin bizi dena edo bertan jaiotakoa. Horretaz gain, erreportaiak, auzoko taldeen jardueren inguruko artikuluak, kultura kontuak, kirolak, berri lokalak, inkesta... Atal berezi bat ere badauka Bertonek: «Begoña eta euskerea». Bertan Mahatserriko euskaldun zaharrak dira protagonista, gaur egun oraindik Begoñako euskara egiten dutenak. Ortegak dioenez, «zer kontatua daukanak kontatzeko, baina bere euskaran». Bukatu dira elkarrizketak, baina hemendik aurrera historiako kontuak sartuko dituzte atal horretan.

Otsailean beteko ditu 8 urte Bertonek eta aurrera begirako helburu nagusia harpidetzak gehitzea da. Baina ez hori bakarrik, kalean euren presentzia indartzea ere bai. Horretarako, besteak beste, kanpaina berezia egingo dute.


Liburu bi

Berton aldizkaria ateratzearekin batera, liburu bi argitaratzen lagundu dute. Lehenengoa orain dela bost bat urte atera zuten. Santutxuko AEK-k hainbat mendi irteera antolatzen zituen mintza praktikarako eta ibilbide horiek guztiak batu zituzten liburuan. Ibilbideen mapak eta beste hainbat xehetasun ere biltzen ditu liburuak.

Bestetik, Asapala Kultur Elkartearekin elkarlanean Bilbotarron euskeraren zuzuan liburua eta CDa ere argitaratu zituzten. Bertan Iñaki Gaminde ikerlari bilbotarraren 25 urteko lana batzen da eta ez berarena bakarrik. Bilboren sorreraren 700. urteurrena zela-eta beste zenbait lagunekin egindako lana ere biltzen du liburuak. Beraz, Gaminderekin batera Idoia Irastortza, Edurne Bengoetxea, Esther Elgoibar, Igor Martin de Vidales eta Koldo Urrutikoetxearen sinadura ere badarama.

Internetaren menpe
Hemendik aurrera Berton interneten ere irakurtzeko aukera egongo da. Ortegak dioenez, «aspaldiko asmoa zen, baina edozelan ez egitearren eta ondo egiteko baliabide onak behar direlako» itxaroten egon dira. «Azkenean, Asapala eta Topagunearen bitartez aukera sortu zaigu eta hor gabiltza. Proba batzuk egiten aritu gara orain arte eta hurrengo zenbakitik aurrera ia artikulu guztiak interneten jarriko ditugu». Ez hori bakarrik, zenbaki zaharrak ere interneten ikusgai jartzea da euren helburua: «Badakigu lan handia dela eta kostatuko zaigula, baina konpromisoa hori da. 81 zenbakitan hainbat gauza interesgarri argitaratu dira eta gainera, horietako asko ezin dira beste inon topatu. Uste dugu ahalegin hori egiteak merezi duela». www.asapala.org edo www.topagunea.org webguneetatik sartu daiteke Berton aldizkarira.
Interneten lehenengoz argitaratuko badute ere, Bertonek oso harreman berezia dauka internetarekin. Haren menpean bizi dela esan genezake. Izan ere, Mahatserriko aldizkariak oso bidaia berezia egiten du erredakziotik harpidedunen etxeetara. Hektor Ortega zuzendariak lau hitzetan laburbildu digu: «Gure maketatzailea Segovian dago. Aldizkaria Begoñako Errepublika zaharrean egiten da, maketatu Segovian eta inprimatu Gipuzkoan, Lasarten».


ASTEKARIA
2005eko azaroaren 06a
Azoka
Azkenak
Kneecap, Last Tour eta protestaren merkatua

Kneecap taldea BBK Liven egoteak eztabaida piztu du makrofestibalek protesta politikoaz egiten duten instrumentalizazioaz eta kultura-eredu nagusiaren kontraesanei buruz.


Baionako fiskaltzak ikerketa abiatu du Ane Lindanek EHZn egindako emanaldiaren harira

Espainiako Abokatu Kristauen Fundazioak Bilboko artista salatu du arrazoi beragatik, “eskarnio delitua” egin duela argudiatuta. EHZk barkamena eskatu die artistaren emanaldiak mindu dituenei, baina egoera gorrotoa sustatzeko baliatu dutenengandik “urrun”... [+]


Munduan 220 milioi tona plastiko sortu eta %10a baino ez dira birziklatzen urtero

220 milioi tona plastiko sortzen dira munduan eta %10a soilik birziklatzen da, zifra hori hamar urtez mantendu da bere horretan. Hainbat talde ekologistek salatu dute egoera uztailaren 3an, plastikozko poltsarik gabeko nazioarteko egunean.


Amnistia Internazionalak exijitu dio CAFi Jerusalemgo tranbiaren proiektua bertan behera uzteko

NBEren txosten batek azaldu du Beasaingo enpresak lagundu egiten duela Israelgo legez kanpoko kolonien hedapenean. Amnistia Internazionalek deialdia egin die gobernuei “urgentziaz” esku hartu dezaten txostenaren ondorioekiko.


2025-07-04 | ARGIA
TindEHEr egitasmoa: gazte-taldeen arteko ‘matxak’ euskaratik eta euskaraz

Oraingoz hamabi gazte-taldek eman dute izena. Taldeen arteko bikoteak osatuko dituzte, eta haien arteko harreman informalak euskaratik eta euskaraz garatuko dituzte. Helburua da kontzientzia linguistikoa berpiztea. Euskal Herrian Euskarazek eta Gazte Euskaltzaleon Sareak abian... [+]


Foruzaingoak taser pistolak eskura izango ditu 2026tik aurrera

Nafarroako Barne Sailak araudia aldatu du Foruzaingoak taser pistolak erabiltzen hasteko hurrengo urtean. Pistola elektrikoen erabilera poliziek daramatzaten kamerek kontrolatuko dute.


Lurramak “Bihar ere laborari” lelopean ospatuko du 20. urteurrena

Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.


Hau altxorra, geure geurea!

-Kax, kax, kax.

-Aurrera!

Maratila kirrikariari buelta eman eta barrura.

Hor zaude zure Donostiako Ibaetako EHUko bulegoan, eserita, lanean, aurrean mahaia bete irakurgai. Hor daude zure poltsatxo beltza lurrean, zure erlojua, ohiko legez, eskumuturrean beherantz buelta... [+]


Tomasita Quiala, munduko “bertsolari” txapelduna

Ekainaren 12an, 64 urte zituela hil zen Tomasita Quiala Kubako izar handia. Azkeneko aldiz, 2018an etorri zen Tomasita Quiala repentista Euskal Herrira, Bertsozale Elkarteak antolatutako inprobisazioaren nazioarteko topaketa batzuen bidez. Dena hartzen zuen gogoan eta denari... [+]


Leire Martinez, Equala berdintasun aholkularitza
“Zaila egiten zaio gizarteari onartzea albokoa izan daitekeela erasotzailea”

Erasoen aurrean jarduteko protokoloaren garrantziaz mintzatu da Equala berdintasun aholkularitza zerbitzuko Leire Martinez. Eraso baten aurrean zer egin, nora deitu eta nola babestu jakiteko balio du. Iruñeko Peñen Federazioarekin aritu dira elkarlanean aurten ere.


Amurrioko Correoseko langileek mobilizazio gehiago egingo dituzte, zuzendaritzak ez baitu kontrataziorik egin gainkarga konpontzeko

Hiru eguneko greba egin zuten ekainean eta enpresak ez ditu bete adierazitako konpromisoak. Horien artean zegoen udako oporren hutsuneak betetzea, CCOO sindikatuak azaldu duenez.


Eguneraketa berriak daude