Zientzia eta jakinduriaren txilborra Europa. Botanikan are gehiago. Mundu osoa arakatu, geure lorategiak urrutiko landarez bete eta ustez denaren jabe egin garenean katuen mugarrien barruan dugunari begira hasi gara, txilborra izan uste duena zilborrari begira... Eta etengabe nobedadeak topatzen ditugu. Euskaldunok Asian eta Ameriketan hor ditugu Davidia eta Echeverria generoak, Lardizabalaceae familia osoa... eta herenegun aurkitu dugu atari aurreko itsas labarretan ez beste hazten den Armeria euskadiensisa.
Auzoko lagun batzuen gurasoen jaioterrian, Espainiako Badajozko Olivenza eskualdean aurkikuntza bitxia egin berri dute Extremadurako Unibertsitateko Botanika sailekoek. Europan lehenengoz txoriek polinizatzen duten landare bat aurkitu da. Euskarazko izenik topatu ez diodan Anagyris foetida, lekadunen Fabaceae familiakoa alegia. Urtetan zuhaixka hau ikusmiran izan ondoren, udazkenean eta neguan irekitzen dituen loreak txinbo kaskabeltzak, txinbo burubeltzak eta txio arruntak bisitatzen dituztela jabetu dira. Loreak petalo artean sortzen duen nektar gozoa jaso asmoz mokoa sartzen dutenez, hark estrategikoki kokatzen ditu polen biltegiak eta asko uste gabe mokoa polenez josia eramango du txoriak. Hurrengo lorea bisitatzen duenean nektarra hartu eta polena eraman bai, baina baita aurreragokoaren polena utzi ere. Auzokoaren polen horrek lorea ernalduko du.
Bestela ere landare xelebrea da hauxe. Espainian "sorginaren idunekoa" eta "deabruaren alua" deitzen diote, hostoak purga gisa erabiltzen dira, haziak goragalea eragiten du eta gezi muturrak pozoitzeko eta baleztak egiteko erabili izan denez, gazteluen inguruan landatu eta zaintzen zen.
Ernalketarako txoriak erakartzeko nektar gozoena egiten badaki baina ugaltzeko haziak inork jan ez ditzan pozoia eransten die...
Txorien bidezko polinizazio ornitofiloa erabiltzen duen beste landarerik ez da ezagutzen Europan. Landareen polinizazioa egiten duten hegazti ezagunenak kolibria eta ermitaua dira, amerikarrak biak. Txori hauen gisan lan hau egiten duen beste animalia asko dago: intsektuak batik bat baina baita ugaztunak ere -saguzar eta beste-.