Makina bat kontu


Asteroideen eragina kliman

Asteroideetatik eratorritako hautsak atmosferara sartzean uste baino eragin handiagoa izan dezake Lurraren kliman.
Lau erakundetako zientzialariek batera lan eginez, orain arte ezezagunak ziren datuak topatu dituzte Hego Poloko atmosferan. Bertan, asteroide bat sutan ari zen Lurrera jaisten eta bere inguruan partikula-laino bat sortu zen, Hego Poloko eguraldian eragina izateko modukoa. Sortutako hauts partikulei mikroi deritze eta eguzki-izpiak islatzeko adinako neurria dute. Horrela, ingurua hozteaz gain, lainoak ere sor ditzakete.
Orain arte zientzialariek ez diete garrantzi handiegirik eman asteroideek askatutako partikulei, zeren eta beraien ustez nanopartikulak izango lirateke, inongo eraginik gabekoak. Are gehiago, asteroideen eragina beti neurtu da Lurrean egin dezaketen talkaren inguruan eta ez orain aipatzen ari garen bidean.
2004ko irailaren 3an espazioan zeuden hainbat sentsore infragorrik 10 metro diametroko asteroide bat topatu zuten 75 kilometroko altueran Hego Polorantz jaisten ari zela. Beste sentsore batzuek asteroidea sutan hasi zenean, 56 kilometroko altueran, detektatu zuten. Lurrean zeuden bost estazio infrasoinuzkoek asteroidetik eratorritako uhin akustikoak erregistratu zituzten eta NASAko satelite batek asteroideak askatutako lainoaren irudiak ere erregistratu zituen.
Lehen behaketarekiko 7 ordu eta erdira, goi estratosferan material ezohiko laino bat aurkitu zen, Hego Poloko Davis estazioaren gainean hain zuzen ere.
Lainoa altuegi zegoen ur-lainoa izateko -32 kilometrora zegoen eta urarenak 20 kilometrora egoten dira- eta beroegia zen gizakiak sortutako poluitzaileena izateko.
Segundo gutxi batzuetan asteroideak ia 1.000 tona hauts utzi zituen Lurraren atmosferan eta urtero 50etik gora asteroide Lurrera erortzen direnez, kliman uste baino eragin handiagoa izan dezakete.


Satelitea itsasora

Cryosat satelitean itxaropen eta inbertsio handiak zeuden, beraren bidez Ipar Poloetako urtze azkarrak aztertu eta ulertu nahi baitziren. Jada jakingo duzuenez, ilusio guztiak Ozeano Arktiarrean hondoratu dira, satelitea aireratu eta handik 6 minutura itsasora erori baitzen.
Arrazoiak aztertzen ari dira une honetan, baina misio honek zuen presak larriagotu egiten du gertatu dena. Zenbat denbora itxaron beharko dugu beste satelite bat aireratzeko? Zenbat denbora beharko da horretarako behar diren baliabideak eskuratzeko?
Tartean ba omen zegoen satelitearen arrakasta interesatzen ez zitzaionik...


ASTEKARIA
2005eko urriaren 23a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude