Makina bat kontu
Lau erakundetako zientzialariek batera lan eginez, orain arte ezezagunak ziren datuak topatu dituzte Hego Poloko atmosferan. Bertan, asteroide bat sutan ari zen Lurrera jaisten eta bere inguruan partikula-laino bat sortu zen, Hego Poloko eguraldian eragina izateko modukoa. Sortutako hauts partikulei mikroi deritze eta eguzki-izpiak islatzeko adinako neurria dute. Horrela, ingurua hozteaz gain, lainoak ere sor ditzakete.
Orain arte zientzialariek ez diete garrantzi handiegirik eman asteroideek askatutako partikulei, zeren eta beraien ustez nanopartikulak izango lirateke, inongo eraginik gabekoak. Are gehiago, asteroideen eragina beti neurtu da Lurrean egin dezaketen talkaren inguruan eta ez orain aipatzen ari garen bidean.
2004ko irailaren 3an espazioan zeuden hainbat sentsore infragorrik 10 metro diametroko asteroide bat topatu zuten 75 kilometroko altueran Hego Polorantz jaisten ari zela. Beste sentsore batzuek asteroidea sutan hasi zenean, 56 kilometroko altueran, detektatu zuten. Lurrean zeuden bost estazio infrasoinuzkoek asteroidetik eratorritako uhin akustikoak erregistratu zituzten eta NASAko satelite batek asteroideak askatutako lainoaren irudiak ere erregistratu zituen.
Lehen behaketarekiko 7 ordu eta erdira, goi estratosferan material ezohiko laino bat aurkitu zen, Hego Poloko Davis estazioaren gainean hain zuzen ere.
Lainoa altuegi zegoen ur-lainoa izateko -32 kilometrora zegoen eta urarenak 20 kilometrora egoten dira- eta beroegia zen gizakiak sortutako poluitzaileena izateko.
Segundo gutxi batzuetan asteroideak ia 1.000 tona hauts utzi zituen Lurraren atmosferan eta urtero 50etik gora asteroide Lurrera erortzen direnez, kliman uste baino eragin handiagoa izan dezakete.
Arrazoiak aztertzen ari dira une honetan, baina misio honek zuen presak larriagotu egiten du gertatu dena. Zenbat denbora itxaron beharko dugu beste satelite bat aireratzeko? Zenbat denbora beharko da horretarako behar diren baliabideak eskuratzeko?
Tartean ba omen zegoen satelitearen arrakasta interesatzen ez zitzaionik...
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.
Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]