Makina bat kontu


CO2-ren absortzio-mugak

Jakina da CO2ren isurketak zientzialariak eta estatuak mobilizatu dituela, berotegi-efektuan erantzukizun handiena baitauka. Isuritakoaren zati bat itsasoak absorbitzen duela ere gauza jakina zen, baina zenbat absorbitzen den edo absortzioaren mugak ez dira ezagutzen.
Orain bi aste argitaratutako ikerketan, absortzioaren mugen inguruko analisi zientifikoa planteatu digute Berkeley-n dagoen Kaliforniako Unibertsitateko Inez Y. Fung eta lagunek. Hauen arabera, egun dagoen isurketa-maila mantenduz gero, mende honen amaieran ozeanoek gaur duten absortzio-maila baino txikiagoa izango dute.
Egunero atmosferara isurtzen dugun CO2ren erdia itsasoak xurgatzen du eta hainbat zientzialarik dioenez nahiz eta CO2 gehiago isuri horrela segituko omen du, zeren eta itsasoko landareen hazkundea areagotu egingo baita. Fung eta lagunek ez dute esandako teoria onartzen eta beren ustez, itsasoan saturazioa gerta daiteke batetik eta landareen hazkundea ezin izango da muga batetik aurrera areagotu, bestetik.
Beste hitz batzuetan esanda landareek ziklo biologikoak dituzte eta ziklo hauek neurri bateraino baino ezin daitezke azkartu. Itsasoak, xurgatutako CO2a itsas azpirantz bultzatzen du hainbat faktore fisikoren eraginez, baina faktore fisiko hauek ez dira finkoak eta gehiegizko CO2ak irauli dezake prozesua. Gainera azken urteotan gertatzen ari diren lehorteak gero eta zabal bezain luzeagoak dira eta udaberri euritsu eta freskoak CO2 absorbitzeko oso egokiak diren bitartean, uda lehorrak oso kaltegarriak dira.
Oraingoz teoria bat baino ez da, baina CO2ren absortzioari mugak jartzen dizkion lehena denez, interesgarri iruditu zaigu horren berri ematea.


Marte bizirik


Mars Global Surveyor (MGS) zundak zortzi urte darama Marteko orbitatik argazkiak ateratzen. Harkaitz-mordoak, kraterrak eta hondar-dunak dira argazkietan gehien ateratzen diren elementuak.
Michael Malin-ek zuzendutako ekipoak 1976an Viking zundak ateratako argazkiak eta MGSk azken zortzi urteotan ateratakoak arakatu eta alderatu ditu. Horrela ikusi dituzte kraterrak sortzen eta desagertzen, duna berriak sortzen eta harkaitz-multzoak formaz aldatzen. Orain urte batzuk uste zena baino askoz ere dinamismo handiagoa erakutsi du Martek eta fenomeno horien oinarrian esperotakoa baino atmosfera dinamikoago bat dago.
MGSk beste hamar urtez irautea itxaron da eta bidaliko dituen datuetatik Marteko atmosfera hobeto ezagutzea. Hau ezinbesteko baldintza da datorren mendean Lurretik abiatuko den gizakiak sorpresa txarrekin topo ez egiteko.


ASTEKARIA
2005eko urriaren 02a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Elektrizitate kontsumoa geldituta dago Espainiako Estatuan 2004ko mailan

Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


2024-08-30 | Gedar
Pertsona migratuen deportazioaren alde agertu da Pedro Sanchez

"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.


Talgo erosteko eskaintza kenduko du Ganz MaVag talde hungariarrak

Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.


2024-08-30 | ARGIA
Polio txertaketa igandean hasiko da Gazan

Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.


Amezketako paper fabrikako langilearen heriotza salatu dute

30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.


2024-08-30 | Axier Lopez
Espainiar eta britainiar kolonialismoaren arrastoak ezabatzen hasi da Trinidad eta Tobago

Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.


2024-08-30 | ARGIA
Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


Europako Mugikortasun Astea irailaren 16tik 22ra egingo da Iruñean

Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]


2024-08-29 | Sustatu
Suitzan diote: Diru publikoa, kode publikoa

Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]


2024-08-29 | Gedar
Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra

2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.


Eguneraketa berriak daude