Euskararen inguruko albiste laburrak


2005eko urriaren 02an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu


Euskara babesteko eta bultzatzeko eskatu du Europako Kontseiluak

Europako Hizkuntza Gutxituen Ituna 1992an sinatu zuen Espainiako Gobernuak eta 2001ean berretsi. Lehenengo aldiz, Europako Kontseiluko Adituen Batzordeak euskararen egoerari buruzko azterketa egin du, eta ondorioak eta gomendioak argitaratu berri ditu. Gomendioak guztientzat dira: Espainiako Gobernuarentzat, Nafarroakoarentzat, Eusko Jaurlaritzarentzat, foru aldundi eta udalentzat. Nafarroa eta EAE aipatzean, justizia arloa, administrazioa, zerbitzu publikoak eta hedabideak aipatu ditu. EAEri dagokionez, hezkuntzaren alorrean, Lanbide Heziketa euskaraz egiteko aukera eta D ereduan ikasteko aukera bermatzea gomendatu ditu. Nafarroan berriz, eremu mistoan euskarari eremu euskaldunean adinako babesa ematea eskatu du. Euskalerria Irratiaren egoera hiru aldiz aipatzen da Europako Batzordearen txostenean. Miguel Sanz Nafarroako presidenteak eman du txostenari buruzko iritzia: txostenak berresten omen du Nafarroako Gobernuaren politika eta bide beretik jarraituko omen dute.


Euskaltzaindiaren omenaldia Txillardegiri

Nerekin yaio nun: Txillardegiri omenaldia izena du Euskaltzaindiak Txillardegiren omenez aurkeztutako liburuak. Henrike Knörr Euskaltzaindiako Iker sailburuak eta Pilartxo Etxeberria EHUko irakasleak prestatu dute liburua. Txillardegiren bibliografia hautatua eta hizkuntza, literatura eta historiari buruzko 31 lagunek idatzitako lanak bildu dituzte liburuan.


Ana Toledo Juan San Martinen balizko ordezkoeuskal

Juan San Martin euskaltzain zenaren ordezko gisa hautagai bakarra aurkeztu dute. Ana Toledo antzuolarra Xabier Kintana, Jose Luis Lizundia eta Jean Haritchelarrek proposatu dute. Urriko osoko bilkuran egingo dute bozketa eta nagusitasun osoa lortzen badu euskaltzain berria izango da. Ana Toledo 1996az geroztik euskaltzain urgazlea da eta maiatzetik Euskaltzaindiaren Gipuzkoako ordezkaria. Bestalde, uztailean hil zen Patxi Ondarraren tokia betetzeko, urrian eta azaroan aurkeztu ahal izango dituzte hautagaiak euskaltzainek. Ordezkoa abenduan aukeratuko dute.


Joxe Mari Aranalde hil da

Irailaren 24an hil zen Joxe Mari Aranalde gaztelutarra (Gipuzkoa). Apaiza, Donostiako Santo Tomas Lizeoko irakaslea, bertsozalea, idazlea eta euskaltzain urgazlea zen. Bertso asko idatzi zuen, gai jartzaile aritu zen urtetan eta Orixe bertsolari leihaketako antolatzaile zen. Fernando Aire «Xalbador» miresten zuen eta baita berari buruz Auspoa bilduman idatzi ere (Xalbador (1996), Xalbador pertsularia (1996) eta Xalbadorren barrua (2001).


Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude