Makina bat kontu


Berotegi efektuaren eragina

G8koek berotegi-efektua sortzen duten gasen isurketari buruzko gutxieneko adostasunera ailegatzearekin batera, Europako zortzi estatuko zientzialari-talde batek tenperaturaren igoerak izan dezakeen eragin ekonomikoaren inguruko ondorioak argitara eman berri ditu.

MICE deituriko txostena hil honetan argitaratu du Erresuma Batuko Norwich unibertsitateko Klima Ikerketarako sailak eta bertan azken hiru urteotan bildutako hainbat daturen eta sortutako eredu informatikoen berri eman dute.

MICEren arabera Europak gero eta bero-bolada luzeagoak eta iraunkorragoak jasango ditu eta sasoi hotzak gero eta gutxiago iraungo du. Mediterraneoko lurraldeek eta Europako iparraldeak lehorte handiak izango dituzte. Neguak gero eta hezeagoak izango dira kontinente osoan eta uholde-arriskua areagotu egingo da.

Aipatu ditugun hipotesi hauek dauden ezkorrenak dira eta datozen laurogei urtetara begira egindakoak. Aldaketa hauek gertatuz gero, giza jardueran eragin handiak nabarituko lirateke.

Nekazariek nabarmen jasango lituzkete arestian aipatutako eraginak, uholdeak, lehorteak eta poluzioak zuzenean eragingo luketelako uztetan. Turismoan ere eragin handia izatea espero da zeren eta Europako Hegoan kanikulak gero eta normalagoak izango dira. Horrela, "Eguzkiaren itsasaldetik" turista askok ihes egitea espero da eta Ingalaterrako itsasertza turismo leku berri eta masibo bilaka daiteke. Eski-estazio asko desagertuko da eta jada aurreikusten da Alpeetan datozen 15 urtetan elurraren sakonera %20-%30 jaitsiko dela.

Sistema energetikoak ere jasan dezake eraginik, zeren eta udan zentral nuklearrek ibaietatik ura hartzen dute, erreaktoreak hozteko. Baina ibaien tenperatura ere igotzea espero da, eta ez du balioko erreaktoreak hozteko. Kontsumitzaileek ere erosketa batzuen ohiturak aldatuko dituzte: berogailu gutxiago beharko dituzte eta udan aire girotuko makinen salmenta asko haztea espero da.


Itsas azpiko sumendi berria

Hawaiitik 3.800 kilometro hego-ekialdera, Samoatik hurbil alegia, ikerlari-talde batek itsaspeko sumendi baten kraterrean hazten ari den sumendia topatu du. Sumendi berriari Nafauna deritzo eta egunero batez beste 20 zentimetro zabaltzen da kraterra. Orain lau urte ez zen existitzen eta une honetan 300 metro altu da. Hain denbora gutxian osatzen ari den sumendia erabat anormala da eta hortik dator ikerlarien interesa. Gainera Nafaunaren inguruan oso ekosistema berezia antolatzen ari da, arrainekin batera hainbat mikrobio bizi dira eta dagoen oreka ekologikoa eta espezieen artekoa berria da ikerlarientzat. Beraz, datozen hilabeteetan sumendien inguruko datu gehiago izango ditugu eta horiek Lurrean gertatutakoa hobeto ulertzen lagundu dezakete.


Azkenak
2025-05-08 | ARGIA
Etxarri II gaztetxea hustean barrabila galdu zuen gizonak, foam pilotakada jaso zuela onartu du Zupiriak

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak esan du litekeena dela "ertzainen baten jokabide desegokiaren" ondorioz zauritu izana gizona. Pertsona horrek salaketa jarri zuen eta Ertzaintzaren barne ikerketa batek baieztatu du foam jaurtigailu baten inpaktua jaso zuela.


Hainbat gaztetxe eta gazte asanbladek jasan duten kriminalizazioa eta errepresio poliziala salatu dute

Agerraldia egin dute asteazken arratsaldean, Bilbon, eta "Euskal Herriko gazte langileei" dei egin diete gaztetxeetara hurbiltzera, antolatzera, eta "horien alde borroka egitera". Polizia "gazte langileen aurkako estatuaren erreminta zapaltzailea" dela... [+]


Israel Eurovisionetik kanpo uzteko eskatu dute dozenaka artistak

Europako Irrati-telebisten Batasunari zuzendua da artisten maiatzaren 6ko agiria. Eurovisionen parte hartu izan duten 72 artistak ohartarazi dute Eurovisionek "ezin duela gizateriaren aurkako krimenak estaltzeko balio ukan".    


2025-05-08 | Gedar
Ostiralean mobilizatzera deitu dute, Bilbon izan den azken eraso polizial arrazista salatzeko

Mariaren Bihotza plazan egingo dute elkarretaratzea, 18:30ean, ertzainek erasotako pertsonei elkartasuna adierazteko eta inpunitate polizialari ezetz esateko.


GFAren Lurralde Oreka Berdeko Departamenduaren konpromiso eza

Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]


Gerra inperialistari gerra

Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]


“Indarkeriarik gabeko gorputz eta lurraldeen alde”, VI. Emakumeen* Mundu Martxa

Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.


2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Pakistanek “gerra ekintzak” egitea aurpegiratu dio Indiari, bi aldeetako erasoen ostean

Tentsioa goraka ari da bi herrialdeen artean, Pakistango talde armatu batek 26 zibil hil zituenetik apirilean. Indiak bederatzi guneri egin die eraso eta beste horrenbeste hildakorekin erantzun du.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Teknologia
Ilusioan bizi

Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


Eguneraketa berriak daude