Biriketako minbiziaren epidemia geratzeko


2005eko uztailaren 24an
Ez dut uste gaur egun inork zalantzarik txikiena ere edukiko duenik: tabakismoa gutxitzea da biriketako minbiziaren intzidentzia-tasak azken urteotan daramaten izugarrizko eta etengabeko hazkundeari buelta emateko gai den estrategia bakarra. Eta politika sanitarioek erretzeko ohitura kaltegarri horren gain dituzten eragin erreal eta positiboak baloratzeko datuak aztertzen ditugun bitartean, dirutza inbertitzen da minbizi-mota horren kontrako terapeutika egokiak eta garaiz detektatzeko metodoak garatzeko.

Biriketako minbizia da heriotza arrazoi nagusia herrialde garatuetan, eta horrek aukera eman die adituei garai batean ohitura bezala jotzen zen tabakismoa edo tabako-kontsumoa epidemia izendatzeko. Biriketako minbizi kasuen 100etik 90ean tabakoa da faktore abiarazlea, eta horretan oinarrituz nazioarteko aditu ugarik gaitza garaiz detektatu nahian jarri dituzte beren ahaleginak. Izan ere, datua bitxia bezain itxaropentsua da: diagnostikoa garaiz egiten bada, 5 urtera gaixoaren biziraupena %85ekoa da. Gaur egun zoritxarrez, diagnostikoa egin eta handik 5 urtera, batez besteko biziraupena %5ekoa besterik ez da.

Horren zergatia ere oso argi dago: biriketako minbizia fase oso aurreratuetan diagnostikatzen da, eta horixe da, zoritxarrez, faktore pronostikorik okerrena. Horrexegatik, patologia hau garaiz diagnostikatzeko markatzaileak bilatzea da ikertzaile askoren helburua. Hori nabarmendu zuten adituek Europako Onkologia Eskolak Bartzelonan egindako bigarren ikastaroan. Datu epidemiologikoak kezkatzeko modukoak dira oraindik ere: gizonezkoetan, 16 urtetik gorakoen artean tabakoaren kontsumoa %64tik (1978. urtean) %42ra (2001ean) jaitsi den bitartean, emakumeetan %17tik %27,2ra igo da denboraldi berean. Horrek bere eragina izan du biriketako minbiziagatiko heriotza-tasetan ere. Adituek dioten bezala, "biriketako minbiziaren epidemiaren hasiera ari gara ikusten Espainiako estatuko emakumeetan".


ASTEKARIA
2005eko uztailaren 24a
Azoka
Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude