Olatz, Arnopean galdutako baserri auzoa
Mutriku herrian zehar ibilbide turistikoa egitea pentsatu nuen hasieran. Baina berehala gogoratu nintzen aitak Saturrarango hondartzara eramaten gintueneko sasoiaz. Ezaguna nuen inguru hori. Gure hondartza baitzen Saturraran. Sasoi hartan zutik zeuden garai batean abadegai gazteak hartzen zituen seminarioaren hormak. Aparkaleku itzela zegoen inguruan, atondu gabekoa orduan. Han ibiltzen zen txapel urdin masail gorri bat autoak bideratzen; anaiak eta biok "Migelin" deitzen genion Potatoren abesti ezaguna gogoratuz.
Hondartzara bidea hartu aurretik Mutrikutik pasatu behar izaten genuen eta herriaren irteeran, Ondarroara norabidean (N 634 errepidea), Olatz dioen bide-seinalea dagoela gogoratu nuen, herri gunetik kilometro erdira edo. Beraz, hasierako plana aldatu eta Olatz zer zen ezagutzea pentsatu nuen. Lagunekin adostu eta Olatz dioen bide seinalea topatu dugu, bidean ezkerrera. 4 kilometro daudela dio bide seinaleak eta Olatzen amaitzen dela GI 3562 eskualde bidea.
Olatzeko ibilbidea azaltzen du batek, argazki eta guzti eta bigarrena, Olatzeko baserrien mapa da. Handik bertatik Done Jakue bidea pasatzen da eta gure parean Ourensetik bizikletan etorritako erromesa ari da Interneten aurkitutako informazioari begira, bidea jarraitzeko asmoz. Bizikletan etxera buelta egin behar du.
Guk, aldiz, bere bidea jarraitu beharrean, atzeko bidea hartu dugu. Hori baino lehen Zelaieta jatetxeko neska gazteari galdetu diogu: "Ordubeteko buelta oso polita da eta oso erraza" esan digu berak. PR-GI 47 bidea da eta ibilbidearen hasiera elizaren aurrealdetik pasatzen den bidea barik, atzerago dagoen bidea da: beste etxe aurre batetik pasatzen da eta han daude gainera marka hori-zuriak. Itsasorantz jotzen du bideak, baina itsasoa ikusi aurretik beste hainbat leku eta txoko ederretatik pasaraziko gaitu bidexkak.
Olatz inguru karstikoa da eta badauka Kortezubiko Oma auzoarekin antzekotasunik. Zelai berdeak haitz zuriak barreiatu izan balituzte legez ikusten dira eta bidean labe karegileak eta haitzuloak daude eta Ziñoa baserria.
Hala ere, azkeneko metroak, harrobira garamatzatenak, aldapa behera dira, beraz, arnasa hartzeko berriz ere eta, guk egin dugun moduan, ur tragoxka bat hartzeko unea da.
Harrobiaren ezkerrera geratzen den bidea hartuko dugu aurrera jarraitzeko. Handik, aurrera, hainbeste baso bide ikusiko ditugu, baina guztiak daude gurutze zuri-horiarekin markaturik, beraz, erraza izango zaizue hurrengo gunera iristea: San Blas baserria. Dagoeneko ez da ermita, baina izan omen zen sasoi baten. 1759ko baserria ei da eta leku zoragarrian dago. Mutrikuko portua eta Kantauri itsasoa aurrez aurre dituen begiratokia dauka baserriaren aurrealdeak. Txakurra ere oso sinpatikoa dela esan beharko dugu: jauzika eta zaunka batean agurtu gaitu eta.
San Blas baserrira bidean, harrobitik igaro eta berehala, Olatz auzoan hainbeste erabili diren karobietako bat ikusteko aukera izango dugu. Karea ongarri, paretak zuritzeko, eraikuntzan, janariak galdu gabe gordetzeko eta beste hainbat gauzatarako erabiltzen zen eta Olatz aranean 4 bat karobi ei daude. Gure ibilbidean bi baino ez ditugu ikusi. Bata Ziñoa baserri ostetik igotzen den bidean eta bestea harrobia zeharkatu eta berehala. Panel informatiboak azaltzen duenez, arkuduna edo tradizionala da ikusi dugun lehenengoa eta frantsesa deitzen zena bigarrena.
Berriz ere gora egin beharko dugu pare bat kilometrotan Olatz auzora iritsi arte. Itsasoa atzean lagata gorantz egingo dugu. Pare bat baserri ondotik pasatuko gara eta eskola etxetik ere igaro beharko dugu.
Kilometro baten faltan bidegurutzea ikusiko dugu. Bi bideek daramate Olatzeko San Isidro ermitara: ezkerrekoak errepidez egiten du bidea. Guk, ordea, eskumako bidea hartu dugu. Berriz ere aranera itzulera egiteko bidea da; baserri eta arte arbola artetik doa bidea, beti ere, asfaltoa baino erosoago. Baserri biren aurrealdetik igarota San Isidrora iritsi eta han gaudela aprobetxatuta, eta aurretik ibilbidea oso polita zela esan zigun tabernaria agurtzeko asmoz, Zelaieta jatetxera sartu gara. Salda eta txorizoa hartu ditugu. Biak ere eder askoak.
Hauxe beraz, arrantzale herriko baserri auzoan zehar egindako ibilbidetxoa. Aukeran, Mutrikura jaitsi eta bazkari pasada egitea ere polita litzateke herriko etxe dotoreak ezagutu eta portu txiki, baina ikusgarria gertutik ezagutzeko.
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]