Makina bat kontu
Partikula azpiatomikoen fisioak, hots, partikulen banaketak, energia nuklearra deritzona ekarri digu, eta jakinekoak dira energi mota honek dituen gorabeherak. Aldiz, partikula azpiatomikoen elkarketak, hots fusioak, sortu du itxaropen nagusia energi iturrien alorrean. Izarretan topatu zen lehen aldiz sistema hau, bertan partikula arinak elkartu eta partikula astunagoak sortzean energia askatzen zela ikusi zenean. Ez du hondakin kaltegarririk sortzen eta iturri amaiezinak ditu, baina sistemaren ezagutza oso atzeratua dago oraindik. Horregatik, orain bi aste Europako Batasuna, AEB, Txina, Japonia, Errusia eta Hego Koreak ikerketarako zentro bat eraikitzea erabaki dute eta hiru urteko negoziazioen ondoren Frantzian kokatuko dute aipatu zentroa. Bi kokaleku aritu dira lehian, Cadarache Frantzian eta Rokkasho-mura Japonian eta Frantzian instalatuko bada ere, Japoniak abantaila handiak lortu ditu. Hona hemen zenbaki batzuk: proiektuan hamar mila milioi euro inbertitu behar dira datozen 30 urteetan eta horietatik ia erdia eraikitze lanetarako izango da; Frantziak %10 finantzatu beharko du eta Europako Batasunak %40; Japoniak %10 finantzatuko badu ere, pertsonalaren eta kontratu industrialen %20 eramango ditu eta gainera EBk Japonian egin beharreko filiala finantzatu beharko du.
Proiektu erraldoi honi aldeko eta aurkako asko atera zaizkio denbora laburrean. Gehienak bat datoz energi mota interesgarri baten aurrean egotearekin, baina erabili beharreko bitartekoak hain handiak direnez, gizakiak beste premia handiagoak badituela diotenak asko dira.
Ekainaren 28a izan zen 1950az geroztik neurtu den ekaineko egunik beroena, batez beste 25,8° neurtu baitziren. Kanikularen garaian egunik beroena abuztuaren 5a izan zen, batez beste 29,1° neurtu baitziren.
Aurtengo ekainaren batezbesteko tenperatura 2,6° handiagoa izan da tenperatura normalarekin alderatuz, baina ikerlariak gehien kezkatu dituena bero-boladaren iraupena izan da, azken berrogeita hamar urteotan bitan, 1976an eta 2003an, baino ez baitira hain bolada luzeak izan. Eta aurtengo uda zer?
Meteo Franceko ikerlari den M. Schneider-en arabera bi indikatzaile baino ez daude. Batetik 1994, 2000, 2002 eta 2003 izan direla azken 50 urteko beroenak, berotegi-efektuaren aztarnak baieztatzen dituztenak alegia, eta bestetik egun dauden epe luzeko eredu probabilistikoek emaitza kontrajarriak eskaintzen dituztela aurtengo udako aurreikuspena egitean. Beraz, zehatz-mehatz ezin da ezer ziurtatu, baina badaezpada ere, presta gaitezen.
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]