Osasuna: Barizela edo astanafarreria, birus bat besterik ez


2005eko ekainaren 12an

Urtebetetik 14 urtera bitarteko pertsonen %90ek pasatu du barizela. Gaixotasun hori benetan kutsakorra da, bere hasierako faseetan batez ere eta bai ukimenez eta baita arnasketaz kutsatzen da. Gaixotasun infekto-kutsakorra hau zoster izeneko birusarekin kontaktua eduki ondoren harrapa dezake lehendik ere gaitza pasatu ez duen pertsonak.
Gorputza baba edo pusla txikiz betetzen da, aurretik 3-4 egunetan mantxa gorrixka batzuk han-hemen zabaldu ondoren. Baba edo besikula horiek likidoz beteta egoten dira, eta azkura handia ematen dute. Behin besikula hausten denean, lesioa lehortu egiten da, eta kostra edo zakarrarekin estaltzen da. Azalean lesioak dauden bitartean sukarra izan dezake gaixoak, ez oso altua normalean, eta sintomak lasaitzeko talko-hautsak erabiltzea gomendatzen da. Garrantzi handikoa da azaleko lesioetan ez hatz egitea, seinaleak betirako geratu daitezkeelako.
Besikulen barruko likidoa zuzenean ukituta transmititzen da barizela, eta baita arnasterakoan botatzen ditugun tantatxo mikroskopikoen bidez ere. Kutsatzeko arriskurik handiena gaixotasunaren aurreneko egunetan izaten da. Arraroagoa den arren, objektu kutsatuen bidez ere zabal daiteke gaixotasuna.
Barizela usuagoa da umetan, eta normalean 14-15 urterako ia denek pasatu dute gaixotasuna »beti geratuko da pasatu gabeen portzentaje txiki bat, %10 inguru. Horiek izango dira gero helduaroan gaitza harrapa dezaketenak».
Barizela gaitz arina da normalean, salbu urtebetetik beherako haurrentzat, edota haurdun dauden emakumeentzat, haurdunaldiaren azkeneko hiruhilekoan batez ere. Behin barizela pasatu ondoren, gorputza immunizatua geratzen da, eta berriro ez da gaitza harrapatzen. Baina pertsona batek bere defentsak oso baxu badauzka, birusak kutsatu ondoren, zoster herpes bat sorraraziko lioke.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude