Landareak: Txin txin patataren hotsa
Baratza txokoan landatuta ditudan patata urdinen tiradizoari lelotuta begira azken egun hauetan zabaldu den berri sorta datorkit burura.
Hasteko, krimen bat burutu da. Boliviako Belemgo nekazaritza ikerketarako estazioan gertatu da. Hemen jagoten zen Andeetako patata basati edo makatzen betarren bilduma bakarra. Lur haietan nekazarien aldetik sustatzen ari den "iraultzaren" beldur, bilduma Agronomia fakultatera eraman zuten eta hango dekanoak, ezjakintasunez agi denez, berau jasoa zen tokia hustu arazi du. Urtetan eta urtetan bildutako papa espezie bitxien betarrak eta informazio andana galdu da.
Bestetik, AEBetako nekazaritza ikerketarako zerbitzuko aditu talde batek egun Europa aldean lantzen diren pataten ADNa arakatu ondoren zera adierazi du: patata europarrak Txile hego-mendebaldeko lurretatik ekarritakoetatik datoz eta ez, orain arte uste izan den bezala, Andeetatik. Hostoen forma eta betarrak osatzeko argi askoko egunak behar izatea omen dira antzekotasunik nabarmenenak. Antzeko antzak medio Indian lantzen direnak ere Europatik eramanak direla diote orain. Teoria zaharraren zaleek XVI. mendean Andeetatik eta txiletarrak XIX. mendean ekarriak direla diote.
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Agrobioteknologia Institutuko ikerlari Javier Pozueta Romero, Edurne Baroja Fernandez eta Francisco Jose Muñozek, AEBetako Floridako Unibertsitateko Ed Etxeberriarekin batera, Japoniako Plant Cell Physiology aldizkariko portada bereganatu dute eta bertako Niigata hirian bere lana aurkeztera gonbidatu dituzte. Hauen aurkikuntza orain arte sumatu ere egiten ez zen landareek jakiak bereganatzeko duten bide berri bat da. Orain arte uste zenez, landareek elikagai bakoitza bereganatzeko "garraiatzaile" bereziak erabiltzen zituzten. Itxura denez, jakien artean sakarosa badago "endozitosia" deitu duten elikatze bidea abiatzen da eta landarearen zelulek jakiak zuzenean metatzera jotzen dute. Pilaketa hauek erreserba guneetan ematen dira: sustraiak, betarrak, haziak eta fruituak. Elikatze bide berri hau ezagututa patata handiagoak, fruta garratzagoak eta abar ekoizteko barietate berriak sortzea errazagoa izango da.
Urrutikoak gora-behera, baratzako patata urdinen berritako gozoa antzematen dut, baba dariola...
Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.
Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]
San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.
Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]
Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.
Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]