Landareak: Mahastia, klima gora behera


2007ko otsailaren 21ean
Aspaldiko urtetan plazan dabilen gaia da klimaren aldaketa. Negutegi efektua deitzen den mamu hori, CO2 eta tenperaturen gorakadek eta estratosferako ozonoaren galerak eragindako berotze orokorrean, euriteen gora beheratan eta lur azalera iristen diren erradiazio ultramoreen hazkundean laburbil daiteke. Aldaketa hauek gero eta garrantzi ekonomiko handiagoa duen mahastizaintzan etorkizunean izango dituzten ondorioak aztertzen hasiak dira dagoenerako. Alemaniako Geisenheimgo Mahatsa eta Mahatsardoaren Institutuko Enologia saileko Hans R. Schultz buru-belarri ari da lan honetan eta hedatu berri duen lan batean, besteak beste, honoko hauek aditzera eman ditu.
Mahastien bizimoduan eta mahatsardoaren kalitatean eragin dezaketen aldaketa nagusitzat honoko hauek jo ditu: udazkeneko izotzen urritzearen ondorioz hazkunde sasoiaren luzatzea, neguko euriteen hazkundea eta udakoen murriztea, negu epelagoetan materia organikoaren gutxitzea, lurrean nitrogenoa jalki eta metatzea eta CO2-ren hazkundea. Azken aldaketa hau landareak genetikoki egokitzeko baino azkarrago gertatuko dela uste da. Ondorioz fotosintesirako gaitasuna, biomasa eta etekinak haztearekin batera argia, elikagaiak eta uraren erabileraren eraginkortasuna hobetuko litzateke. Teorikoki onak diren ondorioak, alegia.
Erradiazio ultramoreen areagotzeak mahatsondoaren ekoizpenaren zenbatekoan kalte egin omen dezake, baina baita mahatsaren kalitatea hobetu ere.
Aurreikusten den tenperaturen etengabeko gorakada mahatsondoa lantzeko aukera gero eta iparralderago zabaltzen ari da, 10-30 kilometro artean hamarkadako. Honek mahatsondo barietateen hedatze-mapa aldatzea ekarriko du.
Ondorio hauek era desberdin batean biziko ditu mahats barietate bakoitzak. Batzuk atzera utziko dira eta beste batzuk sustatu. Diru asko dago mahatsardoaren joko-mahaian eta orain zein barietate landatu eta nola zaindu asmatzen duenak gerora upategiak, bankuen upategiak beti bete izango ditu. Schultz jauna ere ikerketa honekin aberasteko bidean da.


Azkenak
Langile bat hil da lan istripuan, Laudion

Langile bat hilik topatu dute astearte goizean Laudioko Bebidas Serrano enpresan. Osalanek adierazi du hipotesi nagusia gizonak bihotzeko bat izan duela dela. Istripu honetan hildakoarekin, 2025ean 19 langile hil dira jada lan istripuetan.


Ertzaintzaren eraso arrazista bat salatu dute Bilboko San Frantzisko kalean

Erasoa ile apaindegi batean egin zuen Poliziak iragan astean, Bilboko Kontseilu Sozialistak salatu duenez. Ile apaindegiko kamera baten irudiak zabaldu dituzte.


Merzek ez du eskuratu kantziler izateko gehiengo osoa Alemaniako Parlamentuan

CDU-CSUren eta SPDren arteko aliantzak 328 aulki baditu ere Bundestagen, 310 diputaturen babesa jaso du Merzek astearteko bozketan, gehiengoa lortzeko behar direnak baino sei gutxiago. Lehen aldia da Alemania errepublika federala denetik ez dela kantzilergai bat lehen bozkaketan... [+]


2025-05-06 | Estitxu Eizagirre
Amasa-Villabonako Udala Premier enpresarekin negoziatzen ari da Amasamendiko herri lurretan bi haize errota jartzeko baldintzak

Ander Goikoetxea Amasa-Villabonako zinegotzia da eta EH Bilduko Legebiltzarkidea. Premier ESPF Ipaz Haizea enpresak Amasamendin ezarri nahi dituen bi haize erroten orain arteko prozesua nola izan den azaldu du.


2025-05-06 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Haitz galdu batzuek baldintzatuko ote dute Asia Ekialdea?

Taiwan eta Japoniaren artean dauden Diaoyu edo Senkaku irlak hizpide izan dira berriro: Txinako kostazaintzako helikopteroek japoniar hegazkin koxkor bat uxatu zuten pasa den larunbatean irlen ingurutik “legez kanpo txinatar aire-espazioan” sartzeagatik. Bost... [+]


2025-05-06 | Antxeta Irratia
Irungo Lakaxita gaztetxeak pintaketa faxistak salatu ditu berriz

Joan den abenduan gaztetxeak pintaketa nazi-faxistak salatu zituen ere, eta oraingo honetan “Stop LGTBI”, “Fuera degenerados” edota “No os dejaremos dormir” bezalako mehatxuak izan dira asteburuan Lakaxitako hormetan azaldu diren mezuak, diana... [+]


23 eurodiputatuk Europar Batasunari eskatu diote esku hartzeko Askatasunaren Ontzidiaren alde

EBko diplomaziaburuari gutuna bidali diote lau talde parlamentarioko hainbat legebiltzarkidek, tartean EH Bildukoak. Oraindik nazioarteko uretan segitzen du Askasunaren Ontzidiak.


Errumaniako lehen ministroak dimisioa aurkeztu du, eskuin muturraren gorakadaren aurrean

Errumaniako presidentetzarako hauteskundeetan Simion eskuin muturreko hautagaiak lortu duen garaipenaren ondorioak azkar heldu dira. Marcel Ciolacu sozialdemokratak dimisioa eman du, ultraeskuinaren hazkundea geldiaraztea xede zuen gobernu koalizioak "jarraitzeko arrazoirik... [+]


Josebe Iturrioz Naizenen biltzarrean:
“Sarritan ikerketa objektu bezala tratatzen gaituzte trans pertsonak”

Naizenek I. Nazioarteko Biltzarra antolatu du haur eta gazte transexualitateaz hitz egiteko. Egitaraua maiatzak 5 eta 6 artean egin dute eta hitzaldiz josia izan da. Eztabaida eta hausnarketa bateraturako "espazioak sortzeko" ezagutza arlo ugaritan espezializatutako 400... [+]


Bridgestonek kaleratzeen kopurua murrizteko eta horien baldintzak hobetzeko asmoa erakutsi du

Pneumatikoen multinazionaleko langileek elkarretaratzea egin dute astelehenean, Japoniak Madrilen duen enbaxadaren aurrean. Sindikatuek enpresarekin izan duten bileran, zuzendaritza prest agertu da kaleratutako beharginen kopurua murrizteko eta kaleratze horien kalte ordaina... [+]


2025-05-06 | dantzan.eus
Aukerarik izan ez zuten emakumeek plazaratuko dute Legazpin ezpata-dantza

“Guk entseatu egiten genuen, mutilei erakusten genien, parrilarako laguntza behar zutenean hor egoten ginen, baina gero sekula ere ez genuen dantzatzen plazan, ezta burutik pasa ere”. Oihane Auzmendi Iturbe (Legazpia, 1977) Sustraiak dantza taldeko dantzaria da,... [+]


Unax Aizpurua eta Aroa Arrizubieta izan dira Gaztetxeak Bertsotan finaleko txapeldunak

Martxoak 14an Itsasuko (Lapurdi) Goxoki Gaztetxean hasitako sei saioko ibilbideak maiatzaren 3an izan du finala Gernikako gaztetxe okupatu berrrian. Egurre Gazte asanbladaren laguntzaz egun osoko egitaraua izan zen larunbatean. Finaleko bigarren fasera, Maddi Aiestaran eta... [+]


2025-05-06 | Gedar
“Selektibitatea hezkuntzaren elitizazioan sakontzeko tresna da”, salatu du IAk

Elkarretaratzeak egingo dituzte selektibitateari eta Baxoari ezetz esateko. Gainera, apunte-banku bat eta klase partikularrak jarri dituzte martxan IAko kideek.


2025-05-06 | ARGIA
Beste epai euskarafobo bat, administrazio publikoko langileen euskara eskakizunen kontra

Administrazio publikoarentzat Gipuzkoako zahar etxeetan lan egiten duten langileen euskara eskakizunak (B1 eta B2 mailak) “neurriz kanpokotzat” jo zituen iaz Donostiako epaitegi batek. Epai horren aurka Gipuzkoako Foru Aldundiak jarritako helegitea atzera bota du... [+]


Eguneraketa berriak daude