Anti-demokratikoak" izan omen dira EAEko azken hauteskundeak, baina, hala ere, parte hartu dute. Hori bai, hainbat herritako hormatan itsatsirik ikusten ziren kartelen gainean "anti-demokratiko" kalifikazioa partidu bat baino gehiagori leporatu, baina euren kartelak garbi.

Espainiak inposatutako legeen kontra omen daude, eta zilegitasunik ez duten lege horien arabera aurkeztu ahal izan dute besteek. Eurek?

Hainbat lan-esparrutan parte hartzeko deia jasotzen dutenean, aurreneko kritika beti bera: "Ez dugu marko hau onartzen, lurraldetasuna urratzen du, hemen EHren bi zati handi falta dira eta...", baina eremu urriko EAEn hauteskunde horietan parte hartzeko irrikan.

Aurrekoaz gain, EAEko Gobernu horrek ez omen du behar den eskumen eta ahalmenik, titere hutsa omen, baina 2005eko apiriletik aurrera osatuko duenak orain artekoa ere ezin kudeatu, lehentasuna eurek esandakoak du. Bitartean, ezta gobernu egitasmo edo programarik aurkeztu ere.

Duela hamar urte Elkarrik egin zuen diskurtsoa "traidorea" omen, orain bakea, eta orain bide politikoak garatu behar omen.

Atzo arte "gorrixa" zen oro, nostalgiko espainolista omen. Gaur eurek dira gorrixenak. Dena den, ezin harritu, halatsu izan baita beti eta: Duela hogei urte soldadutzari uko egin zion lehen gaztea inozoa iruditzen -"la mili con los milis" eta Espainiako ejertzitoan gerorako guretzat ikastea hobe-. Handik gutxira intsumisoenak... Atzerago joz gero »1980 inguru hartara» gogora datorkit orduan eta orain buruzagien ingurutxoan diharduen batek nola homosexual -ez hitz hau erabiliz, noski- guztiei sua eman behar zitzaiela aurpegiratu zidan -halakorik sostengatzeko aipatzen zuen arrazoia, beste baterako utziko dut-. Orain "homosexualenak" omen... Eta lehentxeago (1977an) feministak emagaldu eta "likidazionistak" -zer esan nahi jakin ote?- omen, baztertu beharrekoak. Handik gutxira emakumeon eskubideen defendatzaile sutsuenak... Eta 1982 aldean, ea euskara noizko galde egin nionean -euren buruzagitariko bati- "lehena independentzia eta gero txikikeria horiek" -portzierto lehengoan besteen kartelak «anti-demokratikoki» estaltzen ikusi nituen gazteak erdara hutsez ari ziren-. Ai ene! Hirurogeiko hamarkadaren erdialdera "komunistak" taldekoek zein nolako "loreak" jaso zituzten gogoan dut, eta begira, orain izenean ere eurek gorri gorrixak.

Faleeeeee! -honaino ailegatu den bat baino gehiago hori esaten hasia da, dagoeneko-. Askotan ematen dira bilakaera arraroak -nork esan niri duela 20 urte orain dudan lanbidea izanen nuenik!- dudarik ez, baina ez zaizkit sekula "ezkerreko" jarrera iruditu halako irenste akritikoak, etsai politikoaren deuseztapen fisikoa bultzatzea -edo justifikatzea- ezin dudan moduan, ez demokratiko, ez ezkertiartzat jo.

Hala ere, halako "kontraesanei"(?) inolako garrantzirik eman ez, eta hautesleen %10ek gorri gorrixei konfidantza erakutsi eta eman. Egia da -hala esan didate gertuko lagun batzuek- kontraesan historia hori ezagutu eta jakin arren, eta halakoekin ados egon ezinik ere, besterik izan dutela buruan eurei botoa ematerakoan -batzuk hauek, ez guztiek, noski-: "Indarra" omen duen horrek poltsikoan gorderik duen Bakearen Ateko Giltza ea behingoz eskuan hartu, eta Ate horrek duen sarrailan sartzen duen, eta ea behar den moduan -zabaltze aldera, noski- jiratzen duen Giltza hori. Hori omen oraingoan hainbaten itxaropena.

Hala ere, jakina da botoa ematen dutenen artean hamaika arrazoi ezberdin dagoela -talde berari ematen diotenen artean ere- baita ere boto horiek jaso dituztenen buruan hamaika irakurketa ibil daitezkeela -batek daki-. Pozik eta harro -ez dakidana da harrotasunez ala harrokeriaz- omen %10 horrek emaniko konfidantzari ez diotela iruzurrik eginen aldarrikatuz. Datozen hilabeteotan ikusi behar zertan egikaritzen den poz hori, baina hedaturik dagoen beste zerbait ere behin eta berriz entzuten dut inguruan: oraingoan ezin izanen dutela erru, ardura eta erantzukizunaren hautsa auzoko etxetarantz harrotu, bederatzi horien iritzi, boto eta gestioa -orain eta hemen- erabakiorra baita. Hor dira zenbakiak, pertsonak eta banaketak.

Iragana ez omen da bueltatzen, ezta historia errepikatzen -hala irakurtzen omen dute marxistek-. Ez dakigula egun saminik etorri, gure etorkizunaren jabe izateko bide horretan. Hirurogeigarren hamarkadan ere, poetak hori zioen -Santimamiñe egunez, kantuz- baina baita beste hau ere: «Nik ere badut nire egia, eta bankero jaunarenak -edo antzeko guzti ahaldunaren plantak egiten duenarenak- bezainbat edo baino gehiago balio du».