«Antxoaren gerra» berriz hasteko arriskua


2005eko maiatzaren 15an
Antxoaren arrantza-aldi tradizionala, Euskal Herriko itsasbazterreko arrantza sektoreko garrantzizkoena igaroko ahal da Espainiako eta Frantziako gobernuek inposatutako mugaren alde bateko eta besteko arrantzaleen arteko liskarrik gabe! Ez da erraza izango, zeren arrantzale batzuek zein besteek behin baino gehiagotan adierazi baitute ez daudela ados Madrilgo eta Parisko gobernuek orain hamabost urte izenpetu eta inposatutako Arcachongo Hitzarmenarekin. Hitzarmenarekin gustura ez eta ezin esan aurtengo antxoaren kosterak pozteko arrazoirik eman dienik, orain arte behintzat. Apirileko azken hamabostaldian Bizkaiko Golko osoan bost tona antxoa harrapatu dute.

Antxoaren arrantza-aldi tradizionala hasi denean, arrantzaleen bi kolektiboek berriro adierazi dute Hitzarmenaren aurka daudela eta beldur direla lehengo urteetako arazoak eta liskarrak berriro gertatuko ote diren. Azken urteetan, egoera horri "antxoaren gerra" esan izan zaio.

Zer da Arcachongo Hitzarmena?

Arrantzaleen arteko gerra horren jatorrian dago Arcachongo Hitzarmena. Hitzarmena 1992. urtean sinatu zuten Espainiako eta Frantziako gobernuek, Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetako artisau flotaren eta Euskal Herriaren Iparraldeko eta Frantziako estatuko gainerako lekuetako flota pelagikoaren arteko antxoa-harrapaketak erregulatzeko. Itun hori itsasbazterreko arrantzaren sektoreari bizkar emanez egin zuten, eta arrantza-kuotak trukatzea eskatzen du, baldintza batekin: Frantziako estatuko arraste-ontzi pelagikoek ez dezatela antxoarik harrapa martxoaren 20tik maiatzaren 31ra, bitarte horretan egiten baitu antxoaren arrantza-aldia Hego Euskal Herriko itsasbazterreko flotak eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetakoak. Aipatutako lekuetako arrantzaleek, Hitzarmenaren arabera, Frantziako estatuko arrantzaleei »3.000 tonako kupoa baino ez dute» 9.000 tona eman behar dizkiete antxoa harrapatzeko duten 30.000 tonako kupotik. Espainiako estatuko itsas zabaleko flotak, ordainetan, 2.500 tona legatz, 2.400 tona oilar, 500 tona zapo eta 500 tona krabarroka jasotzen ditu.

Alderdi bakoitzak hitzarmen horren edukiaz egiten duen interpretazioak piztu izan ditu Espainiako eta Frantziako estatuetako floten arteko liskarrak. Frantziako estatuko arrantzaleek argudiatzen dutenez, hitzarmen horrek inplizituki ezartzen du Bizkaiko Golkoko flotak ezin duela antxoarik harrapatu udazkenean. Jarduera hori, ordea, ez dator espresuki debekatua itun horren testuan.

Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoko gainerako lekuetako arrantzaleek gutxieneko lau baldintza planteatu izan dituzte: udaberriko geldialdia errespetatzea, kostatik gertu beita bizia harrapatu ahal izatea, espezie kuotadunak 46Nk-ko paraleloaz hegoaldera sei miliaraino eta iparraldera 12 miliaraino bitartean arrantzatu ahal izatea eta, laugarrenik, arraste pelagikoa debekatzea paralelo horren hegoaldean.

Hitzarmena hausteko eskatzen dute.

Azken urte hauetan, Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoko gainerako lekuetako arrantzaleen arabera, hitzarmena errespetatu ez dutenak beti izan dira Frantziako estatuko arrantzaleak. Arrazoi horregatik eskatu izan diote Bizkaiko Golkoko flotek Espainiako administrazioari hitzarmen hori hausteko. Oraingoz jaso duten erantzun bakarra izan da errebisatu ahalko litzatekeela baldin eta Bizkaiko Golkoko itsasbazterreko arrantzaren sektore guztiak aho batez horrela eskatuko balio. Bada, arrantza sektoreak horixe egin du publikoki azken aste hauetan.

Lapurdiko flota Arcachongo hitzarmena hausteko prest
Lapurdiko itsasbazterreko flota edozertarako prest dago, baita Arcachongo hitzarmena praktikan hausteko ere, bizirik iraun ahal izateko. Beren aburuz, hitzarmen horretako galtzaileak izan dira beti, itsasoan iskanbilarik eta gatazkarik ez izatearren, baina ez daude prest galtzaileak berriz ere beraiek izateko; ez daude hiltzeko prest. Lapurdiko arrantzaleak Capsud Pays Basque izeneko elkartean daude eta Donibane Lohizuneko, Ziburuko, Hendaiako eta Landetako Capbretongo 93 itsasontzi biltzen dituzte: mila bat langile.
Egoera horretan, iragarri dute udaberriko geldialdian arrantzan egingo dutela antxoa bila, baldin eta berdelaren arrantza-kuotarik gabe uzten badituzte urtarriletik maiatzera artean, Frantziako Estatuko iparraldeko arrantzale industrialen etekinaren ordainetan. Frantziako Estatuari dagokion antxoa-kuotaren %30 aurten berdelaren arrantza-aldia egin duten Donibane Lohizuneko zortzi ontziei dagokie, eta Frantziako iparraldeko industrialek beren mesederako kendu nahi diete. Baldin Lapurdiko arrantzaleek antxoaren arrantza-aldia udaberrian egingo balute, Arcachongo hitzarmena de facto hautsita geratuko litzateke. Lapurdiko arrantzaleek ulertzen dute Bizkaiko Golkoko flotak argudiatzea, kasu horretan, Arcachongo hitzarmena hautsiko dela. Beren iritziz, ordea, ezin dira berriz ere galtzaile atera, eta beraiek, beren flotek eta familiek bizirik iraun behar dute.
Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetako kofradiek uste dute Lapurdiko arrantzaleek ez dutela urrats hori emango. Haien iritziz, beste ezer baino gehiago, Parisko gobernuari presioa egiteko modua da. Gainera, ziurtatzen dute ezen, baldin orain, udaberriko antxoaren arrantza-aldian, itsasora aterako balira, hautsirik geratuko litzatekeela Arcachongo hitzarmena eta hausteko biderik laburrena litzatekeela.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude