Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2024ko maiatzaren 04an
Bero-beroan
Zer gertatuko da Frantziak ezetz badio?
Inkestetan ezezkoak hamar puntuko tartearekin irabazten dio baiezkoari, maiatzaren 29ko Europako Konstituzio itunaren erreferendumean. Estatuak jadanik jarri du abian indar osoz beldurra barreiatzeko estrategia. Espainian ere, 80ko hamarkadan NATOko erreferenduma egin zenean, inkestek ezezkoa ematen zuten hilabete batzuk lehenago eta azkenean baiezkoa gailendu zen. Danimarkak ere 1992an lehenengo saioan ezezkoa esan zion Maastrichteko Itunari, eta bigarrengoan baiezkoa. Baina zer gertatuko litzateke Frantzian ezezkoa gailenduko balitz? EBko edozein estaturen ezetzak geldiaraziko luke ituna, baina askoz larriagoa litzateke estatu fundatzaile eta Alemaniarekin batera EBren motore denaren ezetza. Frantziako ezkerrak dio beste itun bat egingo dela ikuspegi sozial egokiagoarekin; PSko baietzaren aldekoen ustez »ezetza ezkerraldetik dator» alderantzizkoa gertatuko litzateke, itun liberalagoa aterako litzateke, eskuina nagusi delako EBn. Pozarren legokeena Erresuma Batua da, botoa ematen azkena izango dena, 2006an.
Bi urte eta hiru hilabete Aita Santua hautatzeko
Aita Santu berria hautatzeko konklabeak berriz erakarri du munduaren arreta. Denetik entzun eta irakurri da pertsona bati buruz, inoiz ez bezala, eta berdin Elizari katolikoari buruz. Konklabearen ezaugarriei dagokienez, oso esanguratsua da berau, funtsean, azken zazpi mendeetan oso oinarri berdintsuen gainean egin dela. 1274an Gregorio X.ak Lyongo II. Kontzilioan aurkeztu zuen Ubi Periculum konstituzioa, konklabearen oinarri guztiak finkatzeko egin zena eta batez ere epeei dagokiena. Hautatze denborak direla eta, hona bi bitxikeria: Gregorio X.aren ondorengoa, Inozentzio V.a, hautatzeko egun bakarra nahikoa izan zen; hau izan da dimititu duen Aita Santu bakarra. Celestino V.a hautatzeko, aldiz, bi urte eta hiru hilabete behar izan zuten XIII. mendearen bukaeran. Adituen esanetan, oraingoa hiru bat egunetan hautatuko dute.
Ikurriña bigarren bandera
Nafarroako udaletxeetan ikurriña jarri ahal izateko proposamena luzatu du Aralarrek: herrietako udalbatzak osoko bilkuran onartu beharko luke ikurriña herri horretako bigarren bandera gisa, eta horrela bi bandera jarri ahal izango lirateke udaletxean. Aralarren aburuz, ikurriñaren irudi eskubideak Eusko Jaurlaritzarenak dira eta honek irudiaren erabilera utziz gero, ezingo litzateke debekatu ikurriña jarri ahal izatea. Dagoeneko, udal askok kendu behar izan dute ikurriña, Ikurren Legean oinarrituta, epaitegiek hala erabakita.
Krisia sandinismoan
1990ean hauteskundeak galdu zituenetik, Nikaraguako FSLNk krisi bat baino gehiago izan du bere baitan. Txinpartak atera dituen gaia 2006ko Nikaraguako lehendakaritzarako hautagaiaren hautaketa da. FSLNko sektore batek dio barne hauteskundeak egin behar direla, beren ustez 2002an galtzaile atera zen Ortegak berriz galduko duelako lehendakaritza 2006an. Azkenean, FSLNk Daniel Ortegaren aldeko hautua egin du martxoaren 5ean egindako ezohiko kongresuan; bertan, halaber, Herty Lewites »Managuako alkate ohia» eta Victor Hugo Tinoco oposizioko gidarietakoak kanporatu zituzten. FSLNren egoera korapilotsuaz gehiago jakin nahi duenak, hango egoera ondo ezagutzen duen Iosu Peralesi apirileko Hika aldizkarian egindako elkarrizketa interesgarria irakur dezake. Perales ulerkor ageri da kanporatutakoekin eta kritiko Daniel Ortega, Bayardo Arce eta Tomas Borge moduko buruzagi sandinista historikoekin.
Nafarroako Hizkuntza Politikarako batzordeak ez du akordiorik lortu
Carlos Cristobal sozialistak euskararen garapenerako prestatutako proposamenen txostena aurkeztu zuen hilaren 13an, baina Parlamentuko Hizkuntza Politikako ponentziak, urtebetez lanean aritu den batzordeak, atzera bota zuen. Aralarrek ponentzia desegitea nahi izan zuen, baina ez zuen lortu eta ponentzia bozkatu ere ez zuen egin. UPN, EA eta EAJ alderdiek aurkako botoa eman zuten, PSN eta CDN alderdiek baiezkoa eta EBN abstenitu egin zen. Urtebeteko lana ezerezean geratu da.
«Euskarari zor zaiona» kanpainari esker 12.000 euro jaso ditu Oinarriak-ek
2000. urteaz geroztik urtero egin du Oinarriak plataformak Euskarari zor zaiona izeneko kanpaina. Errenta aitorpenaren bidez Nafarroako herritarrek euskararentzako dirua jar dezateke. 2004ko ekitaldiaren emaitzak orain jakin dira: 300 laguni esker 12.000 euro jaso ditu Oinarriak-ek. 3.000 euro Noaingo eta Elortzibarko haurrentzat eraiki nahi duten ikastolarentzako izango dira. 7.000 euro euskara ikasle helduen beka sistemarako izango dira eta gainerako 2.000 euroak Oinarriak-ek berak hartuko ditu hurrengo kanpaina antolatzeko. 2003ko ekitaldian 292 nafarrek hartu zuten parte kanpainan eta 7.500 euro jaso ziren.
Euskara ikasi duten irakasleei zorionak
Eskola euskaldundu ekimenak (AEK, EHE, Sortzen-Ikasbatuaz, Kontseilua, LAB, Ikasle Abertzaleak, Euskal Konfederazioa eta Euskal Herriak Bere Eskola) euskara ikasi duten irakasleak omendu berri ditu. Irakasle horien guztien ordezkari gisa hamaika elkartu zituzten Bilbon eta giltza bana eman zien. Giltza eman zitzaien «eskoletan euskarari eta Euskal Herriari etorkizunerako atea irekitzeko». Bien bitartean, hizkuntz eskakizunak bete ez dituztelako egonkortasuna galdu duten irakasleek protesta ekitaldia egin zuten hilaren 11n eta Ibarretxeri eskatu zioten «konponbidea» aurkitzeko.
«Hizkuntza politika eraginkorrik gabeko» hauteskunde programak
Joan den igandeko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeetako alderdiek aurkeztu dituzten egitarauak aztertu ditu Euskararen Gizarte Erakundearen Kontseiluak. Kontseiluaren iritziz, alderdien egitarauetan ez da «hizkuntza politika eraginkorrik» agertzen. PSE-EE, UA eta PPri dagokionez, atzerapausoak nabaritu ditu Kontseiluak. Azterketa hori egiteko 2004an hainbat alderdi politiko eta sindikaturekin sinatutako Akordio Soziopolitikoa hartu du oinarri Kontseiluak.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Xabier Letona Biteri
#2
Beranduegi
|
ARGIA
#5
Arkaitz Zarraga Azumendi
#6
Nagore Zaldua
|
Eneko B. Otamendi
Azkenak
2024-05-06
Nagore Zaldua
Arrosarioa, sexu-estrategia aurrerakoiaren adierazle
Itsaso zabalean bada izaki lirdingatsu bat, gorputz gardenekoa, bitxi bezain ezezaguna. Aitzitik, ezin esan genezake ezohikoa denik, haren banaketan munduko itsaso gehienetara zabaltzen baita, Kantauri itsasoa barne. Batzuetan bakarka topatu daitezke, besteetan aldiz lepoko edo... [+]
2024-05-06
Jakoba Errekondo
Intsusa lore edariak
Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.
2024-05-06
Garazi Zabaleta
Erlauntzako airea arnastearen onurak
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
2024-05-05
Jenofa Berhokoirigoin
Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek
Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]
Eguneraketa berriak daude