Txalaparta argitaletxeak kaleratu duen Joseba Sarrionandiaren Akordatzen liburuan, hainbeste urtetan bere etxe eta inguruetatik kanpo bizitzea egokitu zaion idazle durangarraren memoria ariketa dago gorderik. Atzera begira jarri zaigu Sarrionandia, haurtzaroko garaietatik, dena egiteke dagoela baina guztia egin daitekeela aldarrikatzen zuen adiskide zenaz gogoratu arterainokoak kontura ekarriz, betiere poesia ukituarekin. Arreba eta biak elgorriz gaixotu zirenekoa, aittitteren anai itsua, Bilboko Labe Handiengatik zabaltzen zen oskorria, umetako jolasak, hizkera, kantak, geroko irakurketak, sentimenduak, erdaraz ez zekien amamari emandako erantzuna, etsaigoak, maitasunak, filmak, gutunak, ezagutzak, klandestinitatea, tortura, kartzelak...

Ostoa argitaletxearen Gizartea bilduma, gizakien sustraiari eta beren artekoari begira sortu da. Plazaratzen duen lehen alean, Xabier Barandiaran Irastorza soziologo ataundarrak ARGIAn eta Berria egunkarian argitaratu dituen artikuluak daude bilduak. Gehientsuenek Euskal Herriko auzi politikoa dute ardatz, baina badira ere nazioarteari buruzko artikuluak, gai sozialen ingurukoak, euskarari buruzkoak eta komunikazioaren munduari lotutako hausnarketak. Aipatu artikuluen bildumaz gain, egileak berak prestatutako sarrera eskaintzen da, globalizazioaren prozesuak herrigintzaren eta politikaren izaeran duen eragina aztertuz, eta transizio politikoaz geroztik EAEko errealitate politikoaren argazkia eskainiz.

Argazki gogoangarri batzuen laguntzaz eskaini dute Resu Abasolok, Juana Lopez de Munainek eta Arantxa Urbe Irazustak Ilunetik Argira. Elbira Zipitria, ikastolaren hazia gerra aurretik eta gerra ondoren hain ondo ereiten jakin zuen emakume donostiarraren eginahalak jasotzen dituen lana. Abertzalea, euskaltzalea, fededuna »baina erlijioa bere erara interpretatzen jakin zuena» eta klase kontzientzia handikoa izan genuen Elbira Zipitria, garairik ilunenetan ere euskal irakaskuntzari egundoko ekarria egin ziona. Euskara Batua ez zuen sekula onartu, ordea, eta bere bizitzako zio bihurtu zuen haren aurkako gurutzada. Hala ere, ezagutu zuten askok maitatua izan zen, eta ezagutu zuten guztiek aitortu dute dioten zorra, liburu honetan azaltzen denez.

Pasa berri dugun urtean zehar euskal kulturaren alorrean gertatutakoaren balantzea agertu nahi izan du Jakin aldizkariak gai nagusi gisa azken zenbakian, Alberto Barandiaran, Mikel Bujanda, Pantxoa Etchegoien, Tere Irastortza, Ritxi Lizartza, Xabier Mendiguren Bereziartu, Xabier Mendiguren Elizegi, Allande Sokarros, Andres Urrutia, Josemari Velez de Mendizabal eta Iñaki Zabaleta Urkiolaren gogoetak azalduz. Besteak beste, Kulturaren Euskal Planaren aurkezpena, Bernardo Atxagaren Soinujolearen semea nobela eta literatur sariak, Nafarroako kultur politika, Ipar Euskal Herriko hainbat kultur gertakizun, Zuberoako euskalgintza eta kulturgintza zein euskal kulturaren esparruan ere hedatzen ari den kontserbadurismoa dira horretarako hautatutako gaiak.

Behinola Haur eta Gazte Literatura aldizkariak 1999-2004 urteetan plazaratu dituen hainbat lan gaztelaniara itzuli eta bildu ditu Panorama de la Literatura Infantil y Juvenil vasca actual izenburuko liburuan, euskaraz jakin ez eta euskal haur eta gazte literaturaz interesaturik dauden hezitzaileen, liburuzainen nahiz Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil, Consell Catalá del Libre per a Infants i Joves eta Asociación Española de Amigos del Libro Infantil y Juvenil elkarteen eskaerari erantzuteko asmo sendoarekin. Liburuan, Behinola aldizkariaren nondik norakoak, gazteenentzat euskaraz idazten dutenei eginiko elkarrizketak eta hainbat marrazkilariren ezberdinen lanak ere jasota daude.

Iván Estévezen marrazki iradokitzaileak lagun Armiarma zuhaitzean eskaintzen zaizkigun Antton Kazabonen olerkiok irakurtzen eta idazten ikasten ari diren neska-mutikoei daude zuzenduak. Errepika, onomatopeia eta errima ugari dituzten poemok natura daukate bereziki gai nagusi, baina badira eskola edo etxeko giroan kokaturikoak ere. Atik Zrainoko poema segida honekin, gorrek esku-keinuen bidez letrak adierazteko duten sistemaren lagungarri poetikoa osatu nahi izan du Antton Kazabonek.

Erein argitaletxeak kaleratutako Mikel Hernandez Abaituaren liburu honetan, idazle gasteiztarrak 1983an Hordago argitaletxearen eskutik eta Panpinen erreinua izenburupean argitara eman zituen bost ipuinen berrargitalpena dago. Liburu honetan daude lehen edizio hartarako Koldo Izagirrek egin zion hitzaurrea, Mikel Hernandez Abaitua berak ipuin horiek idatzi zituen garaiaren inguruko urteak gogoraturik idatzi duen Epilogo autobiografiko-sentimentala eta Xabier Mendiguren Elizegik Juan Mari Torrealdairen Euskal Kultura Gaur libururako osatutako Aniztasuna eta kalitatea idazlana. Errealismotik fantasia alegorikoraino doaz bertako ipuinak. Epilogoan aitatzen diren pasadizoetan, berriz, honako kontuak ageri dira: Mikel Hernandez Abaituak Euskal Filologia Donostian ikasten aritutako urteak; zer modu barregarrian sartu zuten Oh! Euzkadi aldizkarian; Koldo Izagirre, Ramon Saizarbitoria, Txuma Lasagabaster, Iñaki Uria eta beste hamaika ezagutu zituenekoa; zein Mikel Antza, Josu Landa eta hirurak Zeruko Argia-ko anabasan sartu zireneko lehenengo aldia daude, besteak beste.