Makina bat kontu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Itsas ura merkeago gezatzen duen teknologia

Askotan esan izan da itsas ura gezatzea izan daitekeela munduan dagoen ur beharra asetzeko bidea esan izan da askotan. Baina horretan aritzen diren enpresek energia gehiegi kontsumitzen dutenez, ez da errentagarria. Ordea, itxaropenari atea zabaldu zaio, berriki Floridako (AEB) unibertsitateko ikerlari talde batek zentral elektrikoetan aprobetxatzen ez den beroa baliatzen duen gezatze-teknika garatu baitu.
James Klausner eta bere taldea edateko uraren premiaz jabetu ziren eta honek munduko hainbat herrialderen artean sor dezakeen tentsioaz ere bai. Hortaz, itsasoari so egin zioten, hori baita munduan dagoen ur iturririk handiena. Ikerketen emaitza arrakastatsua izan da eta ura gezatzeko bideak errazagoak izan daitezke.
Une honetan munduan ura gezatzeko 7.500 gune daude, horietatik bi herenak Ekialde Hurbilean. AEBetan, Florida aldean daude gehienak eta beraietan munduan ekoizten den ur gezaren %12 lortzen da. Etorkizunean Txina eta Japonia bide honetan abiatuko direla itxaro da, duten superpopulazio arazoengatik.
Gezatze-planta gehienetan ondoko bi prozesuetako bat erabiltzen da: edo ura irakin egiten da eta lurruna jasotzen da edateko edo presio altuko ponpen bidez ura iragazki berezi batzuetatik pasa arazten da, non gatza eta beste hainbat mineral xehe jasotzen diren. Metodo batak zein besteak energia asko behar du.
Klausner eta lagunek garatutako metodoarekin ur gazia dorre baten goialdetik isurtzen da eta dorrearen azpian dauden ponpek aire beroa botatzen dute. Gorantz doan aireak beherantz doan ura lurrintzen du eta lurrin hau kondentsadore batera eramaten da bertan likidotzeko.
Sistema honetan erabiltzen den beroa beste prozesu batzuetako hondarra izan daiteke edo eguzkiarena ere bai, eta hau ezinezkoa zen orain arteko teknologiekin.
Teknologia honen bidez kostuak ia laurdenera jaitsi daitezkeela ikusi da prototipo baten gainean egindako probatan. Orain sistema handiagoan froga egitea baino ez da falta, hala ere, aurreikuspenak oso onak dira


Armiarmek dieta egiten dute

Armiarmak ahalik eta menu orekatuenak jateko, harrapakinak aukeratu egiten ditu. Are gehiago, armiarma-sarean eroritako harrapakina ez du besterik gabe jango, une horretan komeni zaion menuan sartzen ez bada; hauxe dio Oxford-en (Ingalaterra) David Maynts eta lagunek egindako ikerketak, urtarrilaren 7an Science aldizkarian argitaratutako artikuluan.
Ikerlariek hiru artropodoren ohiturak aztertu dituzte: Agunum dorsale kakalardoa, Stegodyphus lineatus basamortuetako armiarma eta Pardosa prativaga ehiza segadan egiten duen armiarma.
Ikerlariek oso elikadura desorekatua eman zieten artropodoei, adibidez, lipido asko edo proteina asko zuten elikagaiak. Artropodoen erantzuna beti izan zen gehigarriak orekatzea. Honela, lipido askorekin elikatu zuten kakalardoa proteina asko zuen elikagaien bila aritu zen, eta basamortuko armiarmak sarean harrapatutako gorpuari kendu egin zion armiarmaren ustez soberako elikagaiak zirenak.


Azkenak
Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Eguneraketa berriak daude