Nafarroako Energia berriztagarrien plan aitzindarietatik urrun samar, EAEk ere baditu energia berdeen erabilerarako hainbat proiektu. Proiektuok energia eolikoaren erabilera aztertzen dute batez ere, energia mota honen ustiapena bultzatu eta beste batzuenganako dependentzia gutxitzeko. Hiru dira dagoeneko martxan dauden parke eolikoak: Elgea eta Urkilla Araban eta Oiz Bizkaian. Urte honetan zehar, zenbait auzik eratutako arazoak konpondu eta gainditzen badira, bi parke eoliko berri eraikitzen hasiko dira: Badaia Araban eta Ordunte Bizkaian.

Azpiegitura horiek Eusko Jaurlaritzako energia berriztagarrien planaren zutabeak dira, egungo eskaera energetikoaren %4 2010. urterako %12ra igotzeko estrategien oinarria. Proiektu eolikoez gain, Gasteizko gobernuak beste energia berriztagarri mota batzuen erabilera ere sustatu nahi du, biomasa eta zentral hidroelektrikoak, besteak beste.

Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak duela lau urte egindako plan sektorialak hamabi kokaleku aurreikusi zituen. Orain, ordea, sailak jakinarazi duenez, ezin zehatz liteke zenbat eraikiko diren. Ana Aguirre Industria sailburuak iragan udan adierazitakoaren arabera, urte honetatik aurrera erabakiko da non kokatuko diren parke eoliko horien instalazioak.

Proiektu eoliko berrien kopurua potentziak baldintzatuko du. Egungo joerari jarraiki, parke eolikoen kopurua ahalik eta txikiena izatea lehenesten da, baina parkeok ahalik eta energia gehien sortzeko gaitasuna izango dute. Eusko Jaurlaritzaren helburua izaki, planta eolikoek guztira 654 megawatt (MW) ekoiztu beharko dituzte urtez urte 2010. urterako, eta horretarako 510 milioi euro inbertitu beharko dira urte horretara arte. Hortaz, azpimarratu beharra dago egun martxan dauden parke eolikoek ia 85 MW sortzen dituztela hiruren artean.


Gaur egun martxan dauden parke eolikoek honako ezaugarriak dituzte: Elgea eta Urkillako parkeek 100 aerosorgailu (edo haize-errota) baino gehiago dituzte 10 kilometroko lerroan, Aretxabaleta, Asparren, Barrundia, Donemiliaga, Eskoriatza eta Oñatiko udalerrien barruan. Guztira 62 MW inguru ekoizten dituzte. Oizekoak 35 aerosorgailu dauzka bost kilometroko lerroan Berriz, Mallabia, Markina-Xemein, Munitibar-Arbatzegi eta Gerrikaitzeko udalerri eta lur-eremuen barruan, eta 23 MW ekoizten ditu.

Beste bi parke eoliko, Badaia eta Ordunte, honezkero eraikuntza fasean egon beharko lirateke. Segituan ikusiko dugun bezala, arlo ezberdinetako arazoen ondorioz atzeratu dira proiektu horiek. Badaiakoak, Araban, 128 aerosorgailuren instalazioa aurreikusten du Erribera Goitia, Gasteiz, Iruña Oka eta Zuia udalerrietako 17,4 kilometrotan zehar. Kasu honetan, Arabako Foru Aldundiak parkea eteteko eskaera egin zuen: emandako arrazoien artean, aurreikusitako aerosorgailuek 110 metroko garaiera izango dute, Oiz eta Ordunteko 55 metroekin alderatuz. Foru Aldundia eta Eusko Jaurlaritza negoziazioetan murgilduta daude, akordioren batera iritsi eta eraikitzeari ekiteko. Bizkaiko Ordunteko parke eolikoak bizi ditu arazo handienak: alde batetik, herritarrak aurka azaldu dira; bestetik, ez da adostasunik lortu Espainiako zein EAEko administrazio publiko batzuekin. Horren berri emango dugu aurrerago.

Eusko Jaurlaritzak behinik behin aurreikusi dituen parke eoliko berrien kokalekuak honakoak dira: Ganekogorta (20 aerosorgailu), Bizkaian, Alonsotegi, Gueñes eta Okondoko udalerrien barruan. Mandoegi (39 aerosorgailu), Gipuzkoan. Erreserba gisa, beharrezkoa baldin balitz aurreikusitako energia maila handitzea, badira Arkamo, Gazume, Kolometa, Iturrieta eta Arda-Arlabango Gurutzea bezalako kokaleku gehigarriak.


Eusko Jaurlaritzako Industria sailak Ordunte eta Badaiako parke eolikoen lanei ekin nahi die urte honen erdialdera. Egitasmo horrek, ordea, herritarren aurkako iritziak (talde ekologistak, sindikalak, instituzionalak zein udalak) proiektu horiengan eragin dituen oztopoak gainditu beharko ditu. Herritarren dozena bat talde eta eragile auzitegietara jotzeko prest daude Eusko Jaurlaritzak ez baldin badu Ordunteko plana bertan behera uzten. Hain zuzen ere, Gobernuak 30 milioi euroko inbertsioa eskatzen duten 50 haize-errota ezarri nahi ditu Ordunte mendilerroan, Bizkaia eta Burgos arteko mugan. Horren ondorioz, herritar talde euskaldun eta burgostar ugari proiektu eolikoaren aurka azaldu dira. Azkenik, Bizkaiko Foru Aldundiak berak ere parkearen eraikuntza etetea eskatu du. Izan ere, erabilera publiko eta ingurumen inpaktuaren aldeko txostenak gaitzetsi ditu, parkearen aurkako adierazpenak egin dituzten talde ekologista eta herritarren arrazoi berdinak emanez.

Proiektuaren aurka azaldu diren taldeen artean Burgoseko Villasana de Menako udala dago, Ordunteko mendilerroaren magalean kokatua. Inguru horretarako aurreikusitako 57 haize-errotetatik 14 bere udal eremuaren barruan kokatuko direla alegatzen du. Udal horretaz gain, beste hainbat talde ekologistak eta EHNE sindikatuak alegazio gehiago aurkeztu dituzte. Horien arabera, mehatxatutako espezieen euskal katalogoan ageri diren 23 landare-espezie aurki litezke bertan eta gainera, proiekturako egindako ingurumen inpaktuaren ikerketan ageri diren akatsak salatu dituzte. Hala ere, txostenak landaredi eta faunaren aurkako ondorio larriak aurreikusten ditu.

Ordunteko proiektuak Oizkoak baino bi aldiz haize-errota gehiago biltzen ditu. Era berean, potentzia ere bikoitza izango da, kasik 49MW lortzeko beste. Horri esker 120.000 biztanleren urteko elektrizitate horniketa burutuko litzateke, Eolicas de Euskadi enpresa-sustatzailearen estimazioei jarraiki (Iberdrola eta Ente Vasco de la Energia, EVEk erdibana gidatutako sozietatea).

Badaiako proiektu eolikoaren kasuan ere desadostasun herritar eta instituzionala dago. Arabako Foru Aldundiak berak ere parke berriko lanak etetea pentsatu zuen joan den urte bukaeran eta Eusko Jaurlaritzarekin hartu-emanetan ibili da akordioren bat lortzeko.