Makina bat kontu


Lituanian zentral nuklear bat ixten ari dira

Lituaniako Ignalian dagoen zentral nuklearreko erreaktoreetako bat urtezahar egunean geratzen hasi ziren eta laster zentraleko beste erreaktorea ere itzaltzen hasiko dira. Zentraleko zuzendaria den Viktor Shevaldin-ek esan zuenez, "erreaktorea 20:02an erabat gelditu dugu" eta "prozesua aurrez ikusitako planei jarraituz burutu da". Horrela bada, Lituaniak eta Europako Batasunak (EB) sinatutako hitzarmena bete egin zen. Ignalinako zentral nuklearrak Lituaniak egun behar duen energia elektrikoaren %70 produzitzen du -1.330 megawatteko ahalmena du eta lituaniarren beharrak 1.900 wattekoak dira- baina Txernobileko zentral nuklearren mota berekoa denez, aspaldi hasi zen EB zentrala ixteko negoziazioetan.
Joan den urteko maiatzaren lehenean sartu zen Lituania EBn eta aldi berean urte amaierarako zentraleko erreaktoreetako bat ixteko konpromisoa hartu zuen, eta bestea 2009ko amaierarako. Ignalinako lehen erreaktorea 1983ko abenduan abiatu zen eta bigarrena 1987ko abuztuan.
Vilnius, Kaunas eta Elektrenai-ko zentral elektriko klasikoak beteko dute erreaktore nuklearra ixteak sortuko duen hutsunea eta etorkizunean Errusiatik energia inportatzeko asmoa dute. Dena den EBk Ignalina ixteak sortuko dituen kostuak finantzatuko ditu; kostu hauek 30 urtean 2 edo 3 mila milioi eurokoak izango direla kalkulatzen da. Jada 200 milioi euro desblokeatu ditu EBk lehen erreaktorea gelditzeari aurre egiteko. Halaber, lanik gabe geratuko diren langileen birkokapena edo erretiroa ziurtatzeko laguntza finantzario berezia izango da.


Bioaniztasunak atzera egin du 2004an ere

15.589 espezie inskribaturik daude 2005aren hasieran Naturaren Babeserako Munduko Batasunaren (IUCN) zerrenda gorrian, hau da, desagertzeko zorian. Txori, ugaztun, anfibio, eta abarrek osatzen dute zerrenda gorria eta 2004 hasieran baino 3.330 espezie gehiago daude bertan.
Azken hogei urteotan gutxienez 15 espezie desagertu dira eta beste 12 gatibu bizi dira. Halaber dortoken %42, anfibioen %32 eta ugaztunen %23 desagertzeko arriskuan daude.
Txoriak ez daude egoera hobean, izan ere PNAS erakundeak egindako prospekzioen arabera txori-espezieen %14 desagertuko dira 2100. urterako.
Hainbat espezie desagertzeak beste batzuen arrakasta ekar dezake. Eta gizakiarekin zer gertatuko da? Adibidez, Indian saia desagertzeak arratoiak ugaltzea dakar eta hauek, jakina denez, amorrua kutsatu diezaiokete gizakiari. Gainera ez da ahaztu behar berotegi efektuak edo basoak husteak edo poluzioak aldaketak ekarriko dituela gizakiaren historian, nahiz eta oso zaila izan orain aldaketen neurria antzematen.
Amaitzeko IUCNk aipamen positibo bat egiten du. Europan, adibidez, igarabaren egoera dezente hobetu da azken urteotan hartutako neurriei esker eta gauza bera esan daiteke Tunisian orix, basamortuetako ugaztunarekin gertatzen ari denarekin.


Azkenak
2025-05-02 | Mikel Zuloaga
Askatasunaren Ontzidiko Mikel Zuluaga ‘Mikelon’en adierazpena Maltatik

Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.

Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]


Palestinaren aldeko Askatasunaren Ontzidia bonbardatu dute Maltatik gertu

Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuluaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]


Immigrazioa eta sindikatuak, eskubide unibertsalak ala porrot kolektiboa

Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]


Harri-jasotzea
Harri eskolek emandako bultzada

Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Homo erectusek hitz egiten zekiten?

Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]


Iraultza, iraultza baino lehen

Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]


2025-04-30 | Jon Torner Zabala
Aramu + AimarZ
Bizirik bada, musikaren berotasunagatik da

Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.

---------------------------------------------------------

Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]


Gorputz hotsak
“Oso literala naizenez, marrazten dudana ulertzea gustatzen zait”

Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]


Eguneraketa berriak daude