Iaz Euskal Gizartearen Egoera ikerketa saria irabazi zuen saio honen izenburu zehatza Violencia doméstica en Euskadi: malos tratos a la mujer. Análisis y definición del proceso de ruptura con una relación de maltrato da, eta bereziki emakumezkoei etxe barruan jasanarazten zaizkien tratu txarrak dauzka hizpide. Mónica Ibañezek bere lan sakon honetan aztertu dituen gaien artean daude, besteak beste, horrelako egoera bat hasiera batetik bereizteko kontuan hartu beharreko arrisku faktoreak, tratu txarrak ematen dituen gizonak zein halakoak jasaten dituen emakumeak zer nolako ezaugarriak izan ditzaketen, bai batzuei zein besteei laguntzeko jarri daitezkeen bideak, eta gizarteak arazo honen aurrean hartutako jarreraren analisia.

Hamabi urte daramatza A. Martzel Andrinuak Bilboko Elizbarrutian Bizian Gora adinekoen kristau mugimendua gidatzen, eta hain zuzen ere bertan parte hartzen duten emakumezkoek eta gizonezkoek irakatsi diotena jasotzen saiatu da Txikiak haundi liburuan, beraien artean aurkitu dituelako «giza-pitxirik ederrenak». Kapitulu bakoitzean, adineko zaharberritu baten bizikizuna eskaintzen du hasteko, irakurleak bizi duenarekin pareka dezan. Gero, gaiaren zati batzuk gogora ekarriz, galdera batzuk egiten ditu, irakurtzen dituenak eman ditzakeen erantzunekin sakontzen jarraitzeko asmoz. Ondoren, ebanjelio ataltxo bat gehitzen du, eta bukatzeko, otoitz bat, irakurleak bereganatu eta osa dezan.

1984an kaleratu zen aurrenekoz Senez itzulpen aldizkaria, beraz hogei urte daramatza gure artean. Hori dela-eta, gaur arte izan dituen lau zuzendariei eginiko elkarrizketa plazaratu du bere 27. zenbakian. Gainera, bertan aurki daitezke hainbat euskal idazlek euskaratutako nazioarteko zenbait olerkariren poemak, Pedro Berrondoren Don Kixote Mantxa’ko lanaren iruzkina eta EIZIEk aurten Donostian egindako euskarazko zuzenketaren gaineko jardunaldietan aurkeztutako lanak: testu zuzenketa Bizkaiko Foru Aldundian, euskal zuzentzaile baten memoriak, zuzenketa lana eguneroko prentsan, zuzenketa literarioaz, EHUko zuzenketak, aldizkari zientifiko baten zuzentzailea, hizkuntzalariak telebistagintzan eta zuzenketa elkarlanean.

Iazko Donostia Hiria ipuin saria irabazi zuen Luis Martín Ruizen Un Fabritius en Madrid narrazioak, gaztelaniaz idatzitako lanen artean. Koadro izugarri estimatu bat bi txakur txikiren truk eskuratzeko mauka paregabea daukala uste duen gizon bati gertatutako ezustea kontatzen da bertan. Batek ez duela halakoak egunero bizitzeko aukerarik izaten-eta, tratua itxi aurretik ere bere buruari oparitxo bat egitea erabakitzen du gizonak, taberna batean ezagutu duen emagaldu guztiz ederarekin. Ez dirudi emakumeari ordura arte artea gehiegi interesatu zaionik, hartaz deus ere ez dakiela ematen du behintzat, eta arte adituak gustura asko eskaintzen dizkio hainbat irakaspentxo ohean hain ona dela erakutsi dionari. Are gehiago, tratua egitera ere berarekin joateko konbentzituko du.

Jon Zabaletak marraztu eta Mª Jose Mendietak sortutako kontakizun honen ardatza bi amekin bizi den haurraren gorabeherak dira. Berez, mutiko horrek ez dauka inongo arazorik, aitarik gabe, bi emakumeekin bizitzeagatik. Asko maite ditu bata zein bestea, eta ondo daki bera ere asko maite dutela biek ala biek. Egia esan, oso zoriontsu dira hirurak elkarrekin. Baina bizi diren herriko hainbatek ez dute beraien bizimodu zoriontsu hori begi onez ikusten, zer edo zer txarra dela ere pentsatzen dute, eta Aitorrekin ez ibiltzeko agindu diete beren seme-alabei. Hori jakin duenean, Aitor oso triste jarri da eta ama Mirentxu eta ama Itziar horretaz konturatu dira.

Igor Ahedok osatutako lan honen izenburu zehatza El movimiento Demo y la nueva cocina vasca (desobediente) da, eta Demokrazia Euskal Herriarentzat lemapean Iparraldean sortutako mugimendu horrek martxan jarri zenetik gaur arte egindako lorpenen eta jasandako zigorren berri ematen du. Testuingurua agertzeko, Iparraldearen historiako zenbait zertzelada eskaintzen dira bertan ere, Frantziako Iraultzak ekarritako ondorioetatik hasi eta 1999 bukaeran Demoen mugimendua agertu artekoak.

Bi hari ezberdineko nobela osatu dute Martin eta Xabier Etxeberria anaiek. Itxoidazu Café de Passy-n izeneko narrazioan, andregaiak utzi duela-eta triste dabilen anai bikiari laguntzeko asmoz Parisera abiatutako egungo gazte batzuk bidean eta behin hirian daudela bizitzen dituzten abenturak eta jasaten dituzten ezuste mingarriak agertzen dira, batetik, hogeita hamabi urte lehenago, apaizgaitegitik atera eta 1970ean Nanterreko unibertsitatera abiatu zen gaztearen bizikizunekin tartekatuz. Etxeberria anaien gurasoak garai hartan Parisen bizitutakoak izaki, txikitatik etxean entzundako kontuak azaltzen saiatu dira Martin eta Xabier elkarrekin egindako lan honetan: dela 68ko Maiatzaren ondorengo mikatzak, hainbeste euskalduni herio-zigorra ezarri nahi izan zien Burgosko epaiketak bere aurka sortu zuen mugimenduaren zabala, edo Parisko Euskal Etxearen inguruan zebilen jende mota ezberdinen argazki modukoa... Denbora pasa arren arazo existentzial berak mantentzen direla erakutsi nahi izan dute idazle hauek: bizitzan aurrera egiteko idealen beharra, ametsen zapuzte logikoa eta horrek eragiten duen noraeza.