Durangoko Azoka 2004

  • Datorren abenduaren 4tik 8ra bitartean, 39. aldiz zabalduko ditu ateak Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokak. Aro berriari ekin zitzaion iaz. Elizpetik igaro ondoren, karpapetik eraikinaren babesera igaro baitzen. Estreinaldia egin eta birjintasuna galduta, 39.a ere adarretatik eusteko modukoa antolatu du Gerediaga elkarteko lan taldeak. Azoka aitzakiatzat hartuta, aurtengoan ere, izango da beste berritasun batez gozatzeko parada; izan ere, Landako konplexuan bertan, Plateruena Kafe Antzokia inauguratu da. Ondorioz, abenduko zubian Durangora gerturatzeko asmoa duen orok, Azoka bisitatzeaz bat, Plateruenan izango den ekitaldi nahiz estreinaldi ederrak ikusteko aukera izango du. Bestalde, literatur belaunaldiez hitz egiteko hiru idazle bildu ditugu mahaian: Juan Luis Zabala, Harkaitz Cano eta Iban Zaldua.

2004ko azaroaren 28an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Estreinaldiaren apustua gainditu ostean, bigarren urteari eustea ere ez da izaten lan makala. «Karpapetik ateratzea beti baloratuko dugu ekintza positiboa bezala. Iaz eraikina guztiz bukatu gabe zegoen baina, aurten bere osotasunean gozatzeko aukera izango dugu», azaldu du Itziar Irazabal Gerediagako komunikazio arduradunak.

Gerediaga elkartearen baitan baina, izan da aldaketarik azken urtean. Izan ere, pasa den irailean, Nerea Mujika Ulazia izendatu zuten Gerediaga elkarteko lehendakari. Aldaketak zertan eragingo duen galdetuta, kanpora begira ez dute uste eragin berezirik izango duenik. «Egia da zuzendari batzorde desberdinek gauzak egiteko modu desberdinak dituztela. Aldaketa prozesu natural baten barruan eman denez, batzordean jende berria eta lehengo jendea egonik, ez da izan apurketa bat. Jende berriarekin bat arnas berria sartu da elkartean», adierazi du Itziar Irazabalek.

Agirre eta Monzon

Urtero, gai jakin baten inguruan antolatu izan ohi da ekimena, baina aurtengoan ardatza ez da bakarra izango. Hiru izango baitira Azokak iraungo duen bost egunetan landuko diren gaiak: Jose Antonio Agirre eta Telesforo Monzon izango dira hizpide euren jaiotzaren mendeurrena dela medio. Bigarrenik, Euskal idazleen munduak mintzagai izango dira. Eta azkenik, euskara eta teknologia berriek ere izango dute euren tartea. Azoka iragartzen duen kartelaren egilea aldiz, Ismael Iglesias izan da.

Argizaiola saria

Euskal Kultura eta literaturaren alde egin duen lan oparoa eskertu asmoz, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegik jasoko du aurtengoan Gerediaga elkartearen eskutik Argizaiola saria. Txillardegi euskararen alde makina bat lan egindakoa da. Tartean sei nobela, hizkuntzari buruzko hamabi saio... Aurtengo Durangoko Azokara ere, ez da esku hutsik etorri; Euskararen aldeko borrokan lana argitara eman baitu.

Zenbakitan

Azokak iraungo duen bost egunetan, hasi goizeko 10:30ean eta arratsaldeko 20:00ak bitartean izango da zer ikusi eta zer gozatu. Iaz baino erakusmahai gehiago izango dira aurtengoan, guztira 295; horietatik 11 gune elektronikoan izango direlarik. Berritasun modura, Azokan aurkeztuko diren nobedadeez gain, zertxobait ahaztuta egon den Haur eta gazte literatura txokoa berreskuratuko da aurtengoan. Azokako egunen banaketari dagokionez, Azokak iraungo dituen egunak Hegoaldean jai eta zubi egunak izanik, 39. edizio honetan, profesional nahiz ikasleek ez dute egun berezirik izango.

Teknologia berriak

Iaz bezala, aurtengoan ere, teknologia berrien erabiltzaileek zibergunea izango dute. Bertan topatu ahal izango dira, besteak beste, Urtxintxa aisialdi eskola, www.bizkaie.biz, Miatzen, Goiatz, Elhuyar, www.nontzeberri.com, Euskaltzaindia, Eusko Jaurlaritza, UEU eta Euskaltel. Beraz, liburu eta diskoez gain, aldizkari, bideo, DVD, software eta Interneteko atari ugari aurkituko ditu Azokara hurbiltzen den bisitariak.

Azoka egunez egun
Abenduak 4
12:30: Sarrera hitzaldia. Agirreren eta Monzonen mendeurrena dela eta, ideologien bilakaera. Xabier Apaolaza.
18:00: Euskal Pen Klubaren aurkezpena.
19:00: Supertramps filmaren aurkezpena.
20:30: Gauen argi emanaldia San Agustin Kultur Gunean. 04 Durangoko Argizaiola sariaren banaketa Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegiri.

Abenduak 5
12:30: Hitzaldia. Huntaz eta hartaz: errealitatearen eta ametsen geografia. Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi.
12:30: Emanaldia. Kiko, Koko eta Moko pailazoak Plateruena Kafe Antzokian.
18:00: Hitzaldia. Lekuak Literaturan. Bernardo Atxaga.
19:00: Hitzaldia: Emakumea eta literatura aztergai. Bilgune Feminista.

Abenduak 6
11:30: Aurkezpena. Euskal Herrian Euskarazek 25 urte.
12:30: Hitzaldia. Irudimenaren gereizpean. Jesus Mari Olaizola Txiliku.
18:00: Hitzaldia. Tranbiaren leihotik begirada bat. Unai Elorriaga.
19:30: Txistu kontzertua: Txistua XXI. mendean eskainiko du Berziztuk, Andra Mari Basilikan.
20:00: Kantaldia. Chillida-Lekutik San Agustin aretoan. Joserra Senperena, J. I. Ansorena, Jon Maia...

Abenduak 7
12:00: Aurkezpena. Joku Hezitzaileak bideojolas bilduma.
12:30: Hitzaldia. Pentagramaren geografia. Mikel Markez.
17:30: Mahai-ingurua. Euskal zinemaren egoera. J. B. Berasategi, EAB, Zuzendari Berrien Plataforma, Gidoigileen Elkartea.
18:30: Aurkezpena. OAI: estandar ireki bat, Interneten liburuen datuak libreki trukatzeko. Codesyntax, Deustuko Unibertsitatea.
22:00: Kantaldia. Nafarroako kantu zaharrak. Hiru Truku San Agustin kulturgunean.

Abenduak 8
13:00: Omenaldi ekitaldia joandako lagunei. Harrizko herriko oroi harri biziak.
17:30: Mahai-ingurua: 25 urte eta gero... euskararen normalizaziorako erronkak. Gabi Basañez (EHE), Mertxe Mujika (AEK) eta Joan Mari Larrarte (EKT).

* Egunero 11:30etan Ilargiaren sekretua filma San Agustin aretoan.

Jose Luis Alvarez Enparantza 'Txillardegi'
Jose Luis Alvarez Enparantzari emango dio aurten Gerediaga elkarteak Argizaiola saria. Txillardegi Donostiako Antigua auzoan jaio zen 1929ko irailaren 27an. Etxean entzun ez eta bere kabuz hasi zen 1948an euskara ikasten. Horrekin batera, Bilbon ingeniaritza ikasten ari zela, gazte mugimendu zenbaitetan esku hartu eta espetxea zer zen ezagutu zuen lehenengoz. Eusko Alderdi Jeltzalearen jarrera antzua zela iritziz, beste ikasle batzuekin batera Ekin taldea sortu zuen, 1958an ETA bihurtuko zena. Urtebete lehenago, Leturiaren egunkari ezkutua izeneko eleberriarekin, euskal literatura modernitate literarioaren bidean jarri zuen.
Militantziak berriro atxilotua izatera eraman zuen eta 1961ean erbesteko bidea hartu zuen. Beste zeregin askoren artean, Euskaltzaindiarekin kolaboratu zuen euskara batuaren eratze prozesuan, prozesu horren eragile nagusienetakoa izanik. 1967an ETA utzi zuen. 1977an, behin Hegoaldera itzulita, politikagintzan murgildu eta ESB alderdiaren sortzaileetakoa izan zen. Urte batzuk beranduago Herri Batasunaren senatari izatera iritsi zen.
80ko hamarkadan ibilbide unibertsitarioari ekin zion, linguistikaren espezialista gisa. Egun EHUko katedratiko emeritua da.
Gaurdaino haziz joan den bere bibliografia oparo eta anitzean, obra literarioak, saiakerak nahiz hizkuntzalaritzako lan akademikoak aurki daitezke.


Azkenak
2025-08-18 | Elhuyar
Munduko hegazti guztien zerrenda bateratua argitaratu dute: AviList

Ornitologia-arloko mundu mailako bost erakunde nagusiak elkartuta, eta zazpi urteko lanaren ondotik, munduko hegaztien lehenengo zerrenda orokor eta bateratuta argitaratu dute, taxonomia, sistematika eta nomenklatura bateratuarekin: AviList. Prozesua gardena eta irekia izan da,... [+]


Dozenaka mila lagun Tel Aviveko kaleetan “gerra amaitu eta bahituak askatzeko”, eta Netanyahuk “Hamas indartzea” leporatu die

Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]


Hainbat pertsona atxilotu dituzte eraso sexistak leporatuta Bilboko Aste Nagusiko lehenengo bi egunetan

Bilboko Aste Nagusian hainbat pertsona atxilotu ditu Poliziak eraso sexistak leporatuta. Egoera horren aurrean, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak esan du Polizia "eraginkorra" dela eta Bilbon "inoiz baino polizia gehiago dagoela".


2025-08-18 | Dabid Martinez
Metaren eta adimen artifizialaren kolonialismo digitala

Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]


2025-08-18 | Sustatu
ZelaiHandi, euskarazko testuen korpus handi eta (ia) libre bat

Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.


Denon lepotik barre egin dute beste behin ere Donostiako Piratek

Eta, honekin bai, honekin amaitu da Donostiako Aste Nagusia! Piratei aste bete motz geratzen zaiela eta, egun bat gehitzen diote Aste Nagusiari. Aurten hogeigarren urtez jarraian egin dute Irrikitaldia. 


Sozialismorako Mugimenduak Bolivian agintzeari utziko dio 20 urteren ostean, eskuinari lekua utzita

Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]


2025-08-18 | Behe Banda
Autosalaketa

Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]


Urkulluk gogorarazi du Txikik eta Otaegik errespetua merezi dutela biktima aitortuak direlako

Iñigo Urkullu lehendakari ohiak adierazi du Txiki eta Otaegi Eusko Jaurlaritzak aitortutako biktimak direla, eta hala "errespetua" merezi dutela. Haien biktima izaera ezin dela zalantzan jarri azpimarratu du.


2025-08-18 | Leire Artola Arin
Salpress berri agentzia
El Salvadorko gerrillaren arma ezkutua

Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]


11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Eguneraketa berriak daude