Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu


Ornitorrinkoaren genetika konplexua

Arrautzak jartzen dituen ugaztuna da ornitorrinkoa. Ahate itxura du eta ugaztuna denez, esnearekin hazten dira kumeak, baina orain arte ez zuen aparteko interesik sortzen zientziaren alorrean. Hala ere, ikerlari australiar talde batek zientziako lehen mailara ekarri ditu ornitorrinkoak, hauek bost kromosoma-bikote dituztela aurkitu baitute eta ez baitugu ahaztu behar hegaztiek edo ugaztunek bikote bakarra dutela.
Ugaztunen kasuan emeek XX kromosomak dituzte eta arrek XY. Hegaztien kasuan arrek ZZ eta emeek ZW. Australian eta Tasmanian bakarrik bizi diren ornitorrinko emeek XXXXXXXXXX eta arrek XYXYXYXYXY dute, Canberrako Unibertsitateko Jenny Graves eta Frank Grützner ikerlarien iritziz, oso harrigarria da kromosoma kopuru honek disfuntziorik ez sortzea. Gainera, katearen hasieran dauden lehen X kromosomek eta gizakiaren X eta Y kromosomek gene komunak dituzte. Aldiz, katearen amaieran dauden X kromosomen geneak eta hegaztien sexu-kromosomenak oso hurbil daude, beraz, hegazti eta ugaztunen arteko zubi izan zen izakirik inoiz existituko ote zen?


Lurraren barneko dinamikotasuna

Lurrazaleko geologian, bizia lasaia da, lurrikararen bat edo beste kenduta. Baina Lurraren barnean espero baino mugimendu askoz ere handiagoak topatzen ari dira. Mantoak eta burdinazko gune likidoak topo egiten duten eremuan, ikertzaileak substantzia eta forma exotiko ugariren aztarnak topatzen ari dira.
Arizona State Universityko Edward Garnero sismologoak, arestian aipatu eremua, D" deritzona, orain 10 urte uste zena baino konplexuagoa dela adierazi berri du. Dinamismo handiko egoerekin topo egiten ari omen dira eta beraz, ikerketa lerro aberatsak zabaltzeko bidean dira. 2.900 kilometro sakoneran dentsitate-aldaketak askoz ere handiagoak dira lurrazalean, airea eta lurraren artean, gertatzen direnekin alderatuz.
Ikerlariek lurrikarek sortutako uhin sismikoak erabili dituzte D" eremua aztertzeko, hain zuzen ere Ipar Amerikan eta Hego Amerikan gertatutako lurrikarek sortutako uhinak erabiliz, Ertamerika eta Karibe azpiko D" eremua ahalik eta zehatzen aztertu dute. Uhinen norabideak ez ziren itxarotakoak eta horiek izan ziren lurrazpiko "sorpresen" lehen aztarnak, hortxe ikusi baitzen erlatiboki txikia den eskala batean lurra izugarri zimurtzen dela, burdina likidoaren higiduragatik, ziurrenik. Hau dela eta, sismologoen ustez, D" eremuan izugarrizko kontraste eta zurrunbiloak izan daitezke eta dauden dentsitate-aldaketa handiak silikatozko harkaitzetik gune likidora azkar iragan daitekeenaren seinale izan daitezke.
Azkenik, gogoratu Lurraren erdigunearen tenperatura eguzkiarena adinakoa dela eta hozteko denbora luzea iragan beharko duela, beraz, ikerlariek oraindik aukera ugari izango dute gure Lurraren barneko erraiak ikuskatzeko.


Azkenak
2025-07-30 | Sustatu
Tea app: emakumezkoen online segurtasunerako behar zuen tresna desastre bilakatu da

Tea App edom Tea Dating Advice delakoa ustez emakumeak online sortutako zitetan babesteko sortutako app bat da (edo izan da). Bere funtsa zen emakumezkoek online ligatzeko plataformetan ageri diren gizonezkoak etiketatzea hitzordu edo topaketa txar, susmagarri edo ez... [+]


2025-07-30 | Ahotsa.info
Eskuin muturreko talde sektario batek ‘Nabarro’ren omenaldia oztopatu du Abarzuzan

Eskuin muturreko sekta erlijioso bateko kideek, Deierrin bizi direnek, 1986an erbesteratuen aldeko ekintza batean Hernanin hil zen Fernando Ros Abartzuzako gaztearen omenezko ekitaldiko bidea oztopatu zuten igandean.


Milaka juduk Palestinaren askapenaren alde lan egiteko konpromisoa berretsi dute, “sionismoaren krimenen aurka”

Milaka lagun bildu ziren Vienan ekainaren 13tik 15era, lehen edizioa izan zuen Judu Antisionisten Kongresuan. Hiru egunez eztabaidatu eta hausnartu ostean, ohar bat argitaratu dute Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren eta garbiketa etnikoaren aurrean ahotsa... [+]


Uribarrin urperatutako herrietatik bota zituztenak omendu dituzte

Ur azpian utzitako herrietatik joan behar izan ziren 600 pertsonen omenez jarri dute oroigarria urtegiaren begiratokian, "ez ditugu inoiz ahaztuko urperatutako bizitzak", adierazi du Arabako ahaldun nagusiak.


2025-07-29 | Gedar
609 langile kaleratuko dituzte Ezkirozko BSHn

Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.


Gasteizko lorezainek lau hilabete bete dituzte greban, Jaurlaritza eta Enviser enpresa aurrean manifestazioa eginda

Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik. 


Álvaro Uribe Kolonbiako presidente ohia errudun jo dute iruzurra eta eroskeriagatik

2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]


Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]


2025-07-29 | Mikel Aramendi
Analisia
Kanbodia eta Thailandia, gerra-plantak egiten?

Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]


Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Eguneraketa berriak daude