Makina bat kontu



Anfibioak arriskuan

Igelak, tritoiak, salamandrak eta beste anfibio batzuk desagertzeko arriskuan daude. Ondorio hau, 500 zientzialarik baino gehiagok 5.743 anfibio espezie aztertu ondoren iragarri dute. Anfibioen espezietatik %32 desagertzeko arriskuan dagoen bitartean, ugaztunen artean %23 baino ez dira, Science aldizkariaren arabera.
Beherakada joan den mendeko 80ko hamarkadatik aurrera areagotu egin da eta eman diren arrazoien artean hauexek aipatuko ditugu: ingurumen naturalak desagertu izana, poluzioa, klima aldaketak eta gaixotasunak. Gainera, kontuan hartu behar da espezietatik %43an populazioa jaisten ari dela, beraz, epe laburrean espezie gehiago egon daitezke desagertzeko arriskuan.
Estatu batetik bestera datuak asko aldatzen dira baina une honetan egoera txarrenean daudenak Kolonbia eta Haiti dira. Lehenengoan espezien %60 inguru arriskuan daude eta bigarrenean %92.


Etxean soinu onena

Garatu berri den teknologia baten arabera, audio/bideo sistema bateko entzule denek audio kalitaterik onena jaso dezakete, edozein eserlekutatik. Teknologia hau interesgarria da, batez ere etxean zinema dutenentzat, zeren eta horrela, gehienez zortzi pertsonak soinurik onena jaso dezakete. Sistemak "logika difusoa" delakoa erabiltzen du bere baitan eta horri esker soinu-datuei arauak ezarri eta prozesatzaile bati aginduak ematen dizkio informazioa lehenesteko garaian.
Etxeeko zinema ekipoa tamaina ertaineko gelan kokatuta baldin badago, soinurik onena erdiko entzuleak entzuten du eta gainerako entzuleek, eszena bateko efektu bereziak, adibidez, hainbat intentsitatetan entzuten dituzte eta beraz, eszenaren intentsitatea txikitu egiten da.
Gizakiak duen entzuteko erari buruz urte luzeetan ikerketak burutu ondoren, audioko ingeniariek software berria instalatu dute anplifikagailuetan eta horren bidez gelan dagoen akustika, bozgorailuen kokalekua eta beste hainbat datu automatikoki detektatzen dituzte, beti ere zortzi puntu erreferentziatzat hartuz. Sistema MultiEQ deitzen da eta Audyssey Laboratories, Inc-eko Chris Kyriakakis zuzendutako lantaldeak garatu du. MultiEQ-k entzun nahi den lekuan jarritako mikrofonoak igorritako informazioa lantzen du eta ondoren kalibratu egiten da proba-tonu bat igorriz. Entzuleak entzun nahi den leku guztietatik errepikatuko du prozesua, adibidez, sofaren hiru eserlekuetatik.
Laburbilduz, entzuketa normalean, posizio bakoitzak soinu-espektro desberdina jasotzen du; honek kalibrazioa eragingo du posizio bakoitzaren bereizgarrien arabera eta azkenik soinu-emisio pertsonalizatuak egingo ditu. Sistema hau beste alor batzuetan ere erabili nahi da, adibidez, orkestratik kilometro askora dauden musikariek aukera izango dute orkestrarekin batera ariko balira bezala entzuteko.



Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude