Ezpalak


2004ko urriaren 24an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Tolosa, abesbatzen bilgune

Abesbatzen doinuek Tolosako herria hartuko dute urriaren hondarrean. Aurtengoa hogeita hamaseigarren Lehiaketa da. Javier Bello-Portu konpositore tolosarraren omenez egingo den kontzertu batekin emango zaio hasiera Lehiaketari urriaren 27an. Mundu osoko taldeak hurbilduko dira Tolosara, euren piezak eskaintzera. Folklore eta polifonia sailean, hogeita zortzi koruk parte hartuko dute, musika sakratuaren sailean seik eta profanoarenean beste seik. Haur abesbatzen txanda urriaren 31n izango da; hor ere sei talde izango dira taula gainean. Azaroaren 1ean banatuko dituzte sariak.


Bizkaiko bertsolariak lehian

Abesbatzen Maiatza eta ekainean Bizkaiko Bertsolari Txapelketako eskualdetako kanporaketen lehen fasea jokatu zen. 70 bertsolarik parte hartu zuten eta haietatik hogeita zazpi sailkatu ziren bigarren faserako. Hogeita zazpi horiek eta duela bi urteko Txapelketan lehen postuak eskuratu zituzten beste hamar bertsolari ari dira bigarren fasean lehian. Fase horretako bost kanporaketetatik bi jokatu dira dagoeneko eta azkena azaroaren 7an izango da Zianurin. Lehia puri-purian da. Finalaurrekoak azaroaren 21ean, 28an eta abenduaren 5ean jokatuko dira Bermeon, Getxon eta Elorrion eta finala Bilbon abenduaren 19an.



Euskadi sariak erabakita

Sarietako hautagaiek sinatu beharreko agiriaren inguruan sortutako ika-mika gainditu ez bada ere, gauza bat argia da: aurtengo Literaturako Euskadi sariek badutela garailerik. Euskarazko Literaturako Euskadi saria Jokin Muñozek irabazi du Bizia lorekin. Gaztelaniazko literaturakoa, berriz, Eduardo Gil Berak eskuratu du Historia de las malas ideas saiakeragatik. Haur eta gazte literaturako saria Jesus Maria Olaizola Txlikuri egokitu zaio eta itzulpen arlokoa Anton Garikanok jaso du, Leo Perutz idazlearen Bederatzietatik bederatzietara (Zwischen neun und neun) euskaratzeagatik. Sariok azaroaren 23an jasoko dituzte aipatu idazleek Eusko Jaurlaritzaren egoitzan. Kultura Sortu eta Zabaltzeko zuzendari Jose Antonio Arbelaitzek jakinarazi duenez, azken bi urteetan sortutako polemika dela-eta, Kultura Sailak Literaturako Euskadi sarien araudia aldatzea aztertuko du.


Zinemaldi andana

Zinema aretotetako film komertzialez gogaituta dagoenak badu non aukeratu egunotan. Joan den asteburuan Bilbon egin zen Giza Eskubideen Nazioarteko Zinemaldiak asteartean Bilbon hasi zen Gidoiaren I. Euskal Asteari pasa dio lekukoa. Euskal Herriko Gidoigileen Elkarte Profesionalak hainbat gidoigile eta eta zuzendariri egin dio gonbita euren lanak aurkeztera etor daitezen: Juanma Bajo Ulloa, Richard Kwietniowski... Bilbon izango da ere bai Emakumeek Egindako Zinemaren IX. Erakusketa. Hilaren 30a arte, Teresa Villaverderen Os Mutantes, Francesca Comenciniren Mi piace lavorare nahiz Ane Muñozen El Salto de Beamon ikusi ahal izango dira, esaterako. Urriaren 29an zuzendari berrien lehen filmak saritzen dituen Opera Prima Jaialdia hasiko da eta 30ean Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren XV. Astea. Azken honetan, Joxe Mari Goenagak Supertramps animazio filma estreinatuko du.


Ipupomamua ipuinaren parkea

Ipuinaren mundua eta haurrak izango ditu ardatz Asteasuko Lamiategi zelaian datorren urtean eraikitzen hasiko diren Ipupomamua ipuinaren etxeak. Gorringo antzerki taldearen ideia izan zen ipuinak, entzun, irakurri, antzeztu, azken finean haiek bizitzeko gune bat sortzea. Ondoren Benardo Atxagaren laguntza jaso zuten eta Tipula ekoiztetxeak eman dio forma proiektuari. Ume eta familiei astialdia euskaraz bizitzeko aukera eman nahi dien proiektuak Asteasuko Udalaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren laguntza jaso du; bakoitzak 600.000 euro jarriko ditu. Arras bitxia izango da ipuina, poema , ilustrazioa eta fantasia langai izango duen eraikina, mendi muino itxura izango du eta belarrezko estalkiaren azpian antzeztokia, lantegia, jolastokiak, liburutegia... izango dira. Bi urte barru zabaltzeko asmoa dute.
Eta hala bazan, sar dadila kalabazan eta atera dadila herriko plazan.


Zuberoan kultura suspertzeko asmoz eratu dute Hebentik elkartea Tokia antzerki taldeak, Uztaro antzerki atelierrak, La marmite a musique ikusgarri antolatzaileak eta Ainarak mugaz gaindiko harremanak sustatzeko elkarteak. Mauleko su hiltzaileen lokal ohia hartu dute eta egitarau oparoa atondu dute datozen hilabeteetarako: antzezlanak, musika emanaldiak, erakusketak...

Euskal Herria- Catalunya I. Kultur Astea antolatu du Marrodán olerki elkarteak. Bilbon eta Loiun izango dira ekitaldi guztiak, urriaren 25etik 31ra. Kataluniako komunikabideen, hizkuntzaren, hezkuntzaren eta gizarte elkartasunaren gaineko hitzaldiak izango dira Bilboko Domine hotelean; Joseba Gotzonek kontzertua eskainiko du Kafe Antzokian eta bi herriotako gastronomiaz gozatu ahal izango da.

Moda, musika eta arte berritzaileak zertan diren ikusi ahal izango dugu egunotan Iruñea eta Donostian. Urriaren 23ra arte, hamar idazleren eta hamar moda diseinatzaileren lanak uztartuta sortutako Adosados erakusketa ikusi ahal izango da, esaterako, Iruñeko Expresa kultura garaikide jaialdian. Donostiako MID_E nazioarteko erakustaldian (urriak 21-23), bertarako propio aukeratutako artistek moda diseinu, irudi elektroniko eta DJ sorkuntza abangoardistak plazaratuko dituzte.

Koadro lapurreta. Javier Zigaren (1877-1960) Retrato de Emakume oleoa lapurtu zuten pasa den igandean Arabako Arte Eder museotik. Ertzaintza ikertzen ari da kasua.


Azkenak
Bizkaiko Golkoa ia bi aldiz azkarrago ari da berotzen munduko batez bestekoa baino

Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]


Protesta egingo dute Los 40 Summer Live jaialdiaren aurka, Zarautzen

Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]


Azterketa %90ek suspenditu dute eta Zupiriak esan du: “Ertzain izateko ikasi egin behar da”

3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".


CAF-Elhuyar sariak etetea erabaki dute, “baldintza egokirik” ez daudela arrazoituta

Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".


Nila Heredia
“Evo Moralesek ingurune toxikoa du, eta ezinbestekotzat jo du bere burua”

Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.


Guggenheim Urdaibai Stop plataformak museoaren proiektua bertan behera uzteko eskatu die instituzioei

Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]


Indarkeria matxista gisa ikertzen ari dira 78 urteko emakumearen hilketa, Zizur Nagusian

Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute. 


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Barkamena inprimatzen eta saltzen

Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi  Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Eguneraketa berriak daude