Lanean denbora gutxiago, bidean gehiago


2004ko urriaren 17an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Egunak 24 ordu ditu, 1.440 minutu eta 86.400 segundo. Denbora hori guztia betetzeko hamaika modu dago. Denbora hori ez dugu orain urte batzuk bezala betetzen eta atzetik datozenek ere ez dute berdin beteko. Gizartean ematen diren aldaketek, lan egiteko moduak, asmakizun berriek... guztiek, gure egunerokoa baldintzatzen dute.

Eustat, Euskal Estatistika Erakundea, Europako beste herrialdeen ereduari jarraiki, orain 10 urte hasi zen Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren pertsonek denbora zertan ematen duten ikertzen. Aurreko urtean hirugarrenez egin zuten inkesta eta datu bitxiak eskaini zizkien egindako azterketak. Jakin-minez eginiko ikerketa horrek gure gizarteari buruzko datu asko eskaintzen ditu. Baina Jose Maria Agirre, estatistika erakundeko kideak azaldu digunez, datuek bere baitan ez dute askorik esaten, interesgarriena, aurreko ikerketekin alderatzea da eta gure gizartean zein aldaketa izan diren jakiteko aukera ezin hobea eskaintzen digu konparaketa hori egiteak.

Gizarte aldaketen isla

2003koa orain bost urte egindako ikerketarekin alderatzen badugu, ondorioa argia da: lanean gero eta denbora gutxiago igarotzen dugu »14 minutu gutxiago», baina horrek ez du esan nahi aisiarako denbora proportzio berean luzatu denik. Etxetik lanera eta lanetik etxera bidaian egiten dugun denbora, esaterako, asko luzatu da. Beste adibide bat merkatal zentroak dira. Aisia guneak dira izatez, baina bertarako bidean egiten dugun denbora ez da aisiatzat hartzen. Horrelako joan-etorrietan, lehen erabiltzen ez zen denbora luzea erabiltzen da. Bi datu hauek egungo gizartean gertatu diren aldaketa bi garrantzitsuren isla dira.

Egungo gizartean nabarmena den beste aldaketa bat, emakume gero eta gehiagok etxetik kanpora ere lan egiten duela da. Hala ere, ikerketa honen beste puntu garrantzitsu baten arabera, oraindik ere, emakumeek denbora dezente gehiago eskaintzen diote etxeko lanak egiteari »gizonezkoek baino bi ordu eta 21 minutu gehiago egunean». Dena den, aitortu beharrekoa da, Eustatek eginiko ikerketaren arabera, gizonezkoak orain 5 urte baino zertxobait luzeago aritzen direla jarduera honetan.

Inkestak eman dituen beste hainbat emaitzek, hasiera batean behintzat, xelebreak ematen dute: esaterako, datuen arabera, bizi soziala, 2003an, batez beste, egunean 58 minutukoa izan zen eta lanean eman duguna, 3 ordu eta 23 minutukoa. Askok pentsatuko du zifra horiek ez dutela bere errealitatearekin bat egiten, baina kontuan izan behar da horrelako ikerketetan bataz bestekoekin lan egiten dutela, hau da, ez dela berdin 16 urteko gazte batek egiten duena eta 80 dituen amonaren bizimodua. Gainera, ikerketa jakin honetan gauza kurioso bat gertatzen da: "Denbora jakin batean, hainbat aktibitate aldi berean egin ditzakegu; adibidez, sukaldean ari garela, irratia entzuten badugu. Inkesta honetan bakarra hartzen da kontuan, eginkizun nagusia", argitu digu Agirrek.

Internet, adiskide

Aisia nola erabiltzen dugun? Lautik batek onartzen omen du, egunak dituen 24 orduetatik 1 gutxienez, ezer egin ez, erlaxatu eta pentsatzen igarotzen duela, baina gehienek aisia pasiboa deitzen dena egiten dutela diote: prentsa irakurri, telebista ikusi… Aisia aktiboa erdiek baino gehiagok praktikatzen dute. Aisia aktibotzat paseatzea edo Interneten nabigatzea kontsideratzen dira, besteak beste. Aipatzekoa da, Internet eta informatikari, egunean batez beste eskaintzen diogun denbora, azken bost urteotan 5 minutu igo dela. Era berean, lagunekin egiten dugun denbora nabarmen murriztu da.

Lana eta aisia, aisia eta lana... nola banatu? Denbora hegan joan ez dadin, bizitza zer egiten ematen dugun pentsatzea ez dugu ariketa txarra izango, aurretik geratzen zaigun hori ahalik eta ongien probesteko.

Probintzia bakoitzak bere ohiturak
Probintziaz probintzia badira aldaketak azken ikerketa honetan. Bizkaitarrak dira lo gutxien egiten dutenak eta telefonoz hitz egiten denbora gehien ematen dutenak. Arabarrak lanean denbora gehien egiten dutenak dira, baina ikasketei denbora gutxien eskaintzen diotenak. Gipuzkoarrak, kirola egiten edo lagun artean denbora gehien egiten dutenak dira eta komunikabideei arreta gehien eskaintzen dietenak.

Bitxikeriak
Ostirala da gutxien lo egiten dugun eguna.

Igandetan ordu erdi pasatzen dugu batez beste ezertxo ere egin gabe.

EAEn bizi direnak, Europan, ikasketei denbora gehien eskaintzen dietenen artean dira.

EAEko biztanleak, Europan, telebista eta bideoa gutxien ikusten dutenak dira.

Denbora banaketa aztertzeko metodologia
5.000 etxebizitza eta 5.000 pertsona aztertu dituzte.
Astegunak, ostiralak eta asteburuak ezberdin kontatu dira.
Inkesta bi alditan egin da: udazkenean eta udaberrian.
Inkesta taula bat da, 5 minuturo egiten dena neurtzen uena.
Egunero agente batek zuzentzen du.
236 aktibitate ezberdin kodetu dituzte eta 19 leku.


Azkenak
DIPCko presidente Pedro Miguel Etxenike Landiribar
“Zientzialaria izatea pribilegio bat da, eta horrek ardura bat dakar”

DIPCko bere bulegoan izan da elkarrizketa. Argazkilaria lanean hasi denean, arroparengatik desenkusatu da [kirol-jertse bat dauka jantzita]: “Ez nintzen gogoratzen elkarrizketa genuenik”. Baina Elhuyar aldizkariarentzako dela eta, gustura egingo omen du. Euskaraz... [+]


2025-07-17 | Sustatu
WeTransfer: erabilpen baldintza berri ez oso fidatzekoak

Hautsak harrotu ditu azken orduetan Interneten WeTransfer zerbitzu oso praktiko eta erabiliak iragarri dituen erabilpen baldintza berriek, abuztuan jarriko direnak indarrean. WeTransfer da oso fitxategi (edo fitxategi multzo) handiak bidaltzeko modu bat. Ez dira kabitzen e-posta... [+]


2025-07-17 | Gedar
Faxisten protestak porrot egin du Torre Pachecon: Polizia eta prentsa gehiago, manifestariak baino

Lintxamenduen ostean immigrazioaren aurka izan den lehen mobilizazio-saiakerak ez du jarraitzaile gehiegi erakarri, baina izu arrazistak hartu du herria.


Israelekiko harremanak mantentzearen alde egin du Europar Batasunak

Israelek Gazan eta Zisjordanian egindako giza eskubideen urraketak argi uzten dituen Kanpo Ekintzarako Europako Zerbitzuaren txostena esku artean, EBko Atzerri ministroek erabaki dute Israel-EB elkartze-akordioarekin berdin-berdin segitzea. EBren "ekintza-eza" ikusita,... [+]


Algortan izandako taldeko sexu-eraso baten ustezko egileetako bat atxilotzeko agindua eman dute

Getxoko 3. Instrukzio Epaitegiak atxilotze-agindua eman du 2023ko urrian Algortan jazotako talde sexu-eraso batean ustez parte hartu zuen egileetako baten aurka. Kasua sexu-eraso larri gisa sailkatu du magistratuak eta poliziari eskatu dio, gaztea aurkitzen dutenean, epaitegira... [+]


Sudango paramilitarrek asteburuan 300 zibil hil dituztela salatu dute, eta krisi humanitarioa areagotzen ari da

Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]


Delinkuentzia eta segurtasun eza, migratzaileak jipoitzeko aitzakia faltsuak

Jazarpen arrazistak eztanda egin du Espainiako Torre Pacheco herrian, Euskal Herrian ere ezagun zaizkigun diskurtsoak hauspotuta: immigrazioa lotzea delinkuentziaren, sexu-erasoen eta segurtasun faltaren gorakadari. Baina datuek frogatzen dute gezurra direla gorroto diskurtso... [+]


Israelen okupazioaren aurkako neurriak adosteko goi bilera egiten ari dira Bogotan

Hagako Taldeak deituta, Kolonbiak eta Hego afrikak antolatu dute gailurra. Herrialdeetako ordezkariez gain, Francesca Albanese Palestinar Lurraldeentzako NBEren errelatorea ere Bogotan da, eta Israelekin harreman oro etetea exijitu die. EBk adierazi du Netanyahuri bere aire... [+]


1.385 euroko gutxieneko soldata: Jaurlaritzaren azterketaren bi hutsune eta alde on bat

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburu Mikel Torresek asteazken honetan aurkeztu du EAErako gutxieneko soldataren inguruan egindako azterketa, eta 1.385 eurorainoko kopurua jarri du erreferentzia moduan, "aurreikuspen baikorrenean". ELA eta LAB... [+]


Pentsiodunen Mugimendua omenduko dute Donostiako Piratek

Abuztuaren 9tik 17ra izango da Piraten Aste Nagusia, eta aurten "Auzolanari tiraka!" ariko direla adierazi dute. Abordatzea abuztuaren 11n izango da, eta Piraten Egun "berezia", hilaren 15ean.


2025-07-16 | Ahotsa.info
“Munduko festarik onenak” herriak erabakitzen duenean amaitzen dira

Bederatzi egun eta gau luzeren ostean, Iruñeak normaltasunera itzuli nahi du Sanferminak ixten dituen azken ekitaldiarekin: Villavesako entzierroa, non gaizki tratatzen den gauza bakarra parte hartzaileen gibela eta osasuna baita. Ekitaldi herrikoi honen ondoren hasten da... [+]


Laranja-paperetan marraztutako boikotak

Cervera de la Marenda (Ipar Katalunia), 1906. Herriko emakume garraiatzaileak lan baldintza eskasen aurka altxa ziren. Espainiako eta Frantziako estatuetako trenbideen zabalera desberdinak eraginda, garraiatzaileek Mediterraneoko kostaldetik zetozen zitrikoak tren batzuetatik... [+]


2025-07-16 | Aingeru Epaltza
Garikoitzen itzala

Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.

Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]


Eguneraketa berriak daude