Greba luze eta gogorrak hasi dira aurten Hego Euskal Herrian, negoziazio kolektiboa gauzatzen zen bitartean. Grebarik gogorrena Gasteizko "Caballito" multinazional alemanarena da, dagoeneko bederatzi hilabetetik gora irauten baitu. Egoera horren aurrean, erresistentzi kutxak eratzeko beharra ikusi dute sindikatuek, patronalaren erasoei aurre egin ahal izateko. ELA STVren kutxak urte asko daramatza lanean, eta grebetan eskaintzen duen laguntza ikusita, gainontzeko sindikatuak -LAB, CCOO eta UGT- buru-belarri hasi dira arazoaren inguruko gogoeta egiten, bazkide izan litezkeen langile asko ELA STVra joango diren beldurrez. Arazoari adarretatik heldu diote, eta sindikatuak erresistentzi kutxa edo elkartasun funtsen eredua aztertzen hasi dira, beraien erakundeetan ere horrelakoak ezartzeko.
Sindikatu guztiek diote ez dutela ELA STVren eredua erabili nahi, ez direla ari kide berriak lortzeko sistema baten bila, ez dutela eten nahi langileen arteko elkartasuna, eta abar. Alabaina, sindikatu horiek luparekin aztertzen ari dira ELA STVren eredua, eta ziur aski azkenean ELA STV sindikatu abertzaleak urteetan erabili izan duenaren antzeko formula erabiltzen bukatuko dute. Horregatik, ELA STVren eredua ezagutzeko, Jose Elorrietaren sindikatuko erresistentzi kutxaren erregelamenduko edukiaren ardatz nagusiak ematera goaz. Bestalde, aipatu beharra dago gaur egun gutxiengo bat biltzen duen beste sindikatu batek ere, USOk, alegia, bere erresistentzi kutxa daukala. Greban dauden USOko kideek gutxieneko soldataren (hileko 460,5 euro) %75 eta %100 arteko diru kopurua jasotzen dute kutxa horretatik.
ELAko grebalariek gutxieneko soldata baino gehiago kobratzen dute
ELA STVko Zuzendaritzak aurten bertan berrikusi du bere erresistentzi kutxa. Greban dauden kideek gutxieneko soldata baino dezente gehiagoko ekarpena jasotzen dute, erregelamenduko baldintzak betetzen badituzte. Hauexek dira aurtengo zenbatekoak: astean 143,01 euro jasotzen dituzte ohiko egoeretarako erresistentzi kutxatik. Hileko ohiko kalte ordaina 620,66 eurokoa da. Egoera berezietarako erresistentzi kutxatik 1.218,54 euro jasotzen dituzte hilean.
Pentsatzekoa denez, ELA STVko kide diren langileek ez dituzte erresistentzi kutxa konfederaleko prestazioak jasotzen edozein motako grebak egiten dituztenean. Erregelamendu bat ezarrita dago, kideei greba egoera zehatz batzuetan kalte ordainak emateko. Erregelamendu horrek hamabi artikulu eta eranskin bat ditu. Eranskineko zazpi puntuetan biltzen dira greba egoera zehatz batzuetan kideei eman beharreko aparteko kalte ordainak. Erregelamenduaren lehenengo artikuluan erresistentzi kutxaren definizioa dator: "ELA STVko kide diren langile guztien elkartasun ekintza, sindikatuaren eraginkortasuna areagotzen duena, erregelamendu honetan eta Kontseilu Nazionalak ezartzen dituen beste arauen arabera grebak eta lock-outak gertatzen direnean laguntza emanez". Erresistentzi kutxa konfederalari kuota konfederalaren zein ehuneko egokituko zaion ezartzea Kontseilu Nazionalari dagokio. Aurten %25 ingurukoa da ehuneko hori.
Sindikatu abertzaleak ez ditu kalte ordainak ematen edozein grebarengatik. Erregelamenduaren arabera, "lanbideko grebengatik soilik emango dira kalte ordainak; lanbide arteko grebak eta lanbidearen eremutik kanpo gelditzen direnek ez dute kalte ordaina jasotzeko eskubiderik ematen". Horrez gain, hiru lanegunetik beherako greba eta lock-outek ere ez dute kalte ordainerako eskubiderik ematen. Horiek horrela izanik, norbaitek erabaki behar du grebak bidezkoak diren ala ez. Halaxe da bai, lehenik eta behin "profesionalen federazioei dagokie grebaren zilegitasuna epaitzea. Konfederazioari idatziz eskatu behar diote, ahal bada greba edo lock-outa hasi aurretik eta asko jota hasten denean, gatazkan interesa duten pertsonei dagokien kalte ordaina. Gatazka eragin duten arrazoien berri emango dute, eta horrez gain greba edo lock-outa noiz hasiko den, zenbateko iraupena aurreikusi den eta gutxi gorabehera zenbat grebalari izango diren adieraziko dute". Eskaera jaso ondoren, "Exekuzio Batzordeak dagokion profesionalen federazioari adieraziko dio bere onespena. Onespenik ematen ez badu, ordea, Batzorde Nazionalak erabakiko du kalte ordainak ematea bidezkoa den edo ez den".
Zeinek du kalte ordaina jasotzeko eskubidea? B kuota (12,40 euro) kotizatzen duten langileek eta M kuota (9,31 euro) kotizatzen duten 18 urtetik beherako langileek. Sei hilabetetik gora etengabe kide izan direnek eskubide osoa daukate. Hiru eta sei hilabete bitartean kide direnei %50eko kalte ordaina dagokie, eta hilabete bat eta hiru hilabete artekoei, berriz, % 25ekoa. Kalte ordaina astero jasotzen da, hileko soldata garbia, gehienez ere, sindikatuko kideari dagozkion aparteko ordainsariak barne. Kasu berezietan, eta profesionalen federazioek eskatuta, kide izaten gutxienez hiru hilabete daramatzatela egiaztatzen ez duten pertsonei %50eko kalte ordaina emateko baimena eman dezake Exekuzio Batzordeak.
Aparteko kalte ordainak
Erregelamenduko eranskinean jasota datorrenez, "sindikatuaren ildo estrategikoekin bat datozen erasoko greben kasuan" erresistentzi kutxa konfederalak aparteko ordain sariak eman ditzake. Horretarako, "greban dauden langileen %30ek, gutxienez, izan behar du sindikatuko kide". Horrez gain, arazoak ukitzen dituen sindikatukide horien %75ek, gutxienez, eman behar du grebaren aldeko botoa. Bi hauetakoren bat gertatzen denean utziko zaio kalte ordaina emateari: federazioak deitutako erreferendumean sindikatuko kideen gehiengoak hala erabakitzen duenean eta erreferendum horretan greban jarraitzearen aldeko botoak %75etik beherakoak direnean.
Aparteko kalte ordaina astero banatzen da, eta gatazkak ukitzen dituen ELAko kideen urteko batez besteko soldata garbiaren %65ekoa izaten da. Zenbateko hori kalkulatzeko, gizarte segurantzako kontingentzia orokorrengatiko kotizazio oinarriak hartzen dira kontuan. Aparteko kalte ordain osoa jasotzeko eskubidea izateko, gutxienez sei hilabeteko antzinatasuna eduki behar da sindikatuan. ELAn sartuta hilabete bat eta sei hilabete artean daramaten pertsonek erresistentzi kutxa konfederaleko oinarrizko kalte ordainaren %100 jasotzen dute eta hilabete baino gutxiagoko antzinatasuna daukatenek, berriz, kalte ordain horren %50. Ez dute kalte ordaina jasotzeko eskubiderik greba hasi eta gero sindikatuko kide egiten direnek.