Erresistentzia kutxak patronalaren erasoei aurre egiteko

  • Aurtengo negoziazio kolektiboan patronalaren erasoak lan gatazka luzeak ekarri ditu Hego Euskal Herrira. Horietatik gogorrena Caballitorena. Euskal sindikatuak ELAren ispiluari begira jarri dira, sindikatu honek urte asko baitaramatza erresistentzi kutxarekin lanean, bere afiliatuek greba luzeak jasan ahal ditzaten. Orain erresistentzi kutxa eduki nahi dute denek.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Greba luze eta gogorrak hasi dira aurten Hego Euskal Herrian, negoziazio kolektiboa gauzatzen zen bitartean. Grebarik gogorrena Gasteizko "Caballito" multinazional alemanarena da, dagoeneko bederatzi hilabetetik gora irauten baitu. Egoera horren aurrean, erresistentzi kutxak eratzeko beharra ikusi dute sindikatuek, patronalaren erasoei aurre egin ahal izateko. ELA STVren kutxak urte asko daramatza lanean, eta grebetan eskaintzen duen laguntza ikusita, gainontzeko sindikatuak -LAB, CCOO eta UGT- buru-belarri hasi dira arazoaren inguruko gogoeta egiten, bazkide izan litezkeen langile asko ELA STVra joango diren beldurrez. Arazoari adarretatik heldu diote, eta sindikatuak erresistentzi kutxa edo elkartasun funtsen eredua aztertzen hasi dira, beraien erakundeetan ere horrelakoak ezartzeko.

Sindikatu guztiek diote ez dutela ELA STVren eredua erabili nahi, ez direla ari kide berriak lortzeko sistema baten bila, ez dutela eten nahi langileen arteko elkartasuna, eta abar. Alabaina, sindikatu horiek luparekin aztertzen ari dira ELA STVren eredua, eta ziur aski azkenean ELA STV sindikatu abertzaleak urteetan erabili izan duenaren antzeko formula erabiltzen bukatuko dute. Horregatik, ELA STVren eredua ezagutzeko, Jose Elorrietaren sindikatuko erresistentzi kutxaren erregelamenduko edukiaren ardatz nagusiak ematera goaz. Bestalde, aipatu beharra dago gaur egun gutxiengo bat biltzen duen beste sindikatu batek ere, USOk, alegia, bere erresistentzi kutxa daukala. Greban dauden USOko kideek gutxieneko soldataren (hileko 460,5 euro) %75 eta %100 arteko diru kopurua jasotzen dute kutxa horretatik.

ELAko grebalariek gutxieneko soldata baino gehiago kobratzen dute

ELA STVko Zuzendaritzak aurten bertan berrikusi du bere erresistentzi kutxa. Greban dauden kideek gutxieneko soldata baino dezente gehiagoko ekarpena jasotzen dute, erregelamenduko baldintzak betetzen badituzte. Hauexek dira aurtengo zenbatekoak: astean 143,01 euro jasotzen dituzte ohiko egoeretarako erresistentzi kutxatik. Hileko ohiko kalte ordaina 620,66 eurokoa da. Egoera berezietarako erresistentzi kutxatik 1.218,54 euro jasotzen dituzte hilean.

Pentsatzekoa denez, ELA STVko kide diren langileek ez dituzte erresistentzi kutxa konfederaleko prestazioak jasotzen edozein motako grebak egiten dituztenean. Erregelamendu bat ezarrita dago, kideei greba egoera zehatz batzuetan kalte ordainak emateko. Erregelamendu horrek hamabi artikulu eta eranskin bat ditu. Eranskineko zazpi puntuetan biltzen dira greba egoera zehatz batzuetan kideei eman beharreko aparteko kalte ordainak. Erregelamenduaren lehenengo artikuluan erresistentzi kutxaren definizioa dator: "ELA STVko kide diren langile guztien elkartasun ekintza, sindikatuaren eraginkortasuna areagotzen duena, erregelamendu honetan eta Kontseilu Nazionalak ezartzen dituen beste arauen arabera grebak eta lock-outak gertatzen direnean laguntza emanez". Erresistentzi kutxa konfederalari kuota konfederalaren zein ehuneko egokituko zaion ezartzea Kontseilu Nazionalari dagokio. Aurten %25 ingurukoa da ehuneko hori.

Sindikatu abertzaleak ez ditu kalte ordainak ematen edozein grebarengatik. Erregelamenduaren arabera, "lanbideko grebengatik soilik emango dira kalte ordainak; lanbide arteko grebak eta lanbidearen eremutik kanpo gelditzen direnek ez dute kalte ordaina jasotzeko eskubiderik ematen". Horrez gain, hiru lanegunetik beherako greba eta lock-outek ere ez dute kalte ordainerako eskubiderik ematen. Horiek horrela izanik, norbaitek erabaki behar du grebak bidezkoak diren ala ez. Halaxe da bai, lehenik eta behin "profesionalen federazioei dagokie grebaren zilegitasuna epaitzea. Konfederazioari idatziz eskatu behar diote, ahal bada greba edo lock-outa hasi aurretik eta asko jota hasten denean, gatazkan interesa duten pertsonei dagokien kalte ordaina. Gatazka eragin duten arrazoien berri emango dute, eta horrez gain greba edo lock-outa noiz hasiko den, zenbateko iraupena aurreikusi den eta gutxi gorabehera zenbat grebalari izango diren adieraziko dute". Eskaera jaso ondoren, "Exekuzio Batzordeak dagokion profesionalen federazioari adieraziko dio bere onespena. Onespenik ematen ez badu, ordea, Batzorde Nazionalak erabakiko du kalte ordainak ematea bidezkoa den edo ez den".

Zeinek du kalte ordaina jasotzeko eskubidea? B kuota (12,40 euro) kotizatzen duten langileek eta M kuota (9,31 euro) kotizatzen duten 18 urtetik beherako langileek. Sei hilabetetik gora etengabe kide izan direnek eskubide osoa daukate. Hiru eta sei hilabete bitartean kide direnei %50eko kalte ordaina dagokie, eta hilabete bat eta hiru hilabete artekoei, berriz, % 25ekoa. Kalte ordaina astero jasotzen da, hileko soldata garbia, gehienez ere, sindikatuko kideari dagozkion aparteko ordainsariak barne. Kasu berezietan, eta profesionalen federazioek eskatuta, kide izaten gutxienez hiru hilabete daramatzatela egiaztatzen ez duten pertsonei %50eko kalte ordaina emateko baimena eman dezake Exekuzio Batzordeak.

Aparteko kalte ordainak

Erregelamenduko eranskinean jasota datorrenez, "sindikatuaren ildo estrategikoekin bat datozen erasoko greben kasuan" erresistentzi kutxa konfederalak aparteko ordain sariak eman ditzake. Horretarako, "greban dauden langileen %30ek, gutxienez, izan behar du sindikatuko kide". Horrez gain, arazoak ukitzen dituen sindikatukide horien %75ek, gutxienez, eman behar du grebaren aldeko botoa. Bi hauetakoren bat gertatzen denean utziko zaio kalte ordaina emateari: federazioak deitutako erreferendumean sindikatuko kideen gehiengoak hala erabakitzen duenean eta erreferendum horretan greban jarraitzearen aldeko botoak %75etik beherakoak direnean.

Aparteko kalte ordaina astero banatzen da, eta gatazkak ukitzen dituen ELAko kideen urteko batez besteko soldata garbiaren %65ekoa izaten da. Zenbateko hori kalkulatzeko, gizarte segurantzako kontingentzia orokorrengatiko kotizazio oinarriak hartzen dira kontuan. Aparteko kalte ordain osoa jasotzeko eskubidea izateko, gutxienez sei hilabeteko antzinatasuna eduki behar da sindikatuan. ELAn sartuta hilabete bat eta sei hilabete artean daramaten pertsonek erresistentzi kutxa konfederaleko oinarrizko kalte ordainaren %100 jasotzen dute eta hilabete baino gutxiagoko antzinatasuna daukatenek, berriz, kalte ordain horren %50. Ez dute kalte ordaina jasotzeko eskubiderik greba hasi eta gero sindikatuko kide egiten direnek.

'Borroka kutxa'tik 'Elkartasun kutxa'ra
ELA eta USOren bideari jarraituz, LAB, CCOO eta UGTk ere laguntza erakundeak sortu nahi dituzte beraien kideak greban daudenerako. Horrekin, laguntza eskaintzeaz gain, kideek ELAra aldegitea saihestu nahi dute, ELAk laguntza ekonomikoa ematen baitie bere kideei krisialdi garaietan. Hiru sindikatu horietako sailak hasiak dira erresistentzi kutxa sortzeko azterketak egiten. Bakoitzaren kutxak behin-behingo izen bat du. Esate baterako, LABena "Borroka Kutxa" da, CCOOrena "Elkartasun Funtsa" eta UGTrena "Elkartasun Kutxa".
LABen kutxa ereduak "inoiz ez ditu klase barruko elkartasun mailak hautsi behar: ez da izango sindikatura kide berriak erakartzeko tresna edo, gaur egun gertatzen ari den bezala, greban daudenek lanean ari diren milaka eta milaka langilek baino askoz ere gehiago irabazteko bidea". Sindikatu abertzale horrek, hala ere, oraindik ez du zehaztu zein izango den bere eredua. CCOOri dagokionez, kutxa enpresako gatazkak gertatzen direnean bakarrik erabiltzeko asmoa dauka, ez du balioko sektoreko gatazketarako. UGTk aldiz, edozein gatazka motarako erabili nahi du bere funtsa.


Azkenak
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Eguneraketa berriak daude