Akulamendiaren atarramentua


2004ko urriaren 17an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Oreinen makakorroekin nahasirik adarren kinkateko hotsa entzuten da garaitsu honetan mendian. Baina ez dira adar hots bakarrak. Akulamendi edo arkanbele arrek ere adarkadaka bereganatzen dute emeen konfiantza. Akulamendia intsektu izugarri handia da eta beldurtzeko moduko adarrak ditu. Inguruan hegan badoa ederki sentituko duzu. Itxuraz, umatutako fruituen zukua eta zuhaitz eta zuhaixken izerdia zurrupatuz elikatzen dira. Azken honetarako enborreko berezko edo bere matraila indartsuekin egindako zaurietako jarioak baliatzen dituzte. Batik bat ilunabar aldera ikusten dira, uda partean gehiago. Emeek hogei bat arrautza erruten dituzte, banaka banaka, hildako zuhaitzen azaleko zirrikituetan. Hauetatik pare bat edo lau aste bitartean harrak sortuko dira. Har hauek urtebete eta bost urte artean biziko dira intsektu heldua garatu arte. Har hauek usteltzen ari den egurra janez bizi dira. Ihartu berria ere ez dute jaten. Elikadura honen oinarria hesteetako txoko berezi batean apopilo mantentzen dituzten bakterio batzuen laguntza da; bakterio hauek egurraren zelulosa molekula erraldoiak desegiteko gai dira.

Agi denean, batez ere haritza eta bere senide ametza, artea eta abarren egurra dute gustuko har hauek. Europa osoan intsektu hauen etorkizunari buruzko kezka izugarria zabaltzen ari da azken aldi honetan: gero eta pinudi eta eukaliptadi gehiago landatu, basopea erre, basoetan gero eta egur gutxiago usteltzen utzi eta urtetan bizitzeko beharrezkoa duen habitat berezi hau gero eta sakabanatuagoa da. Ondorioz babestutako espezie eta bere habitat berezia babestu beharrekoa den espezie gisa izendatua da. Bestetik merkatu beltzean izugarri ordaintzen da intsektu bitxi hau, Japonen batik bat, 800 eta 20.000 euro artean. Berrogeita hamar urte baino lehenago erabat desagertuko dela dema egin duen zientzialaririk ere bada. Ingalaterran gai honi buelta asko eman dizkiote eta inon baino informazio zehatzagoa dute akulamendiaren benetako egoerari buruz. Akulamendiaren etorkizunarekin kezkatuta dauden tokietan egurra basoetan usteltzen uzten hasi dira. Hemen auskalo noiz...


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude