Gazteak eta emakumeak ELAko zuzendaritzara


2004ko irailaren 19an
ELA sindikatuak azaroaren 26 eta 27an egingo du XI. kongresu konfederala, eta, behin hura burututa, litekeena da emakume bat izatea idazkaritza nagusiko karguan. Hala gertatuko balitz, Jose Elorrieta oraingo idazkari nagusiaren lekukoa hartuko luke, hots, karguan hamasei urte eta sindikatuan askoz gehiago daramatzan gizonarena. ARGIA aldizkariari heldu zaizkion datuen arabera, horrela dirudi kontuak, eta, datorren kongresuan esan bezala gertatzen bada, historikoa eta berebizikoa izango litzateke ELAko zuzendaritzako aldaketa. Izan ere, Euskal Herrian, Espainian eta Frantzian »beharbada Europan eta munduan ere bai», masa-sindikatu baten zuzendaritza hartuko lukeen lehen emakumea izango litzateke, nahiz eta Euskal Herrian emakume bat ezagutu dugun EHNE sindikatuaren buruan.

Ekaineko eta uztaileko hilabeteetako Landeian, euskal sindikatuaren organo informatiboan, Jose Elorrieta oraingo idazkari nagusiari egindako elkarrizketa zetorren, eta, buru horrek zioenez, XI. kongresuaren osteko zuzendaritza "genero-belaunaldien errelebuaren" emaitza izango da. Hauxe baieztatu zuen Elorrietak: "XI. kongresua, besteak beste, ELAn historia egin duen sindikalista-belaunaldi oso baten txanda-uzte moduan ere ageri zaigu. Hurrengo kongresuan, erabatekoa izango da aldaketa edo ordezkaketa: ELAko zuzendaritza, benetan, 76ko kongresuan izan ez zirenen eta sindikatua legeztatu zenez geroztik zuzendaritzan kargurik izan ez dutenen eskuetan geratuko da. Genero-belaunaldien errelebua izango da".

Elorrietaren iragarpenak adierazten du ELAren hurrengo kongresutik aterako den zuzendaritza pertsona gazteagoez eta hainbat emakumez hornitua izango dela. Eta, gorago azaldu dugunez, litekeena da emakumeetako bat idazkari nagusia izatea. Testuinguru horretan, eta genero-belaunaldien erreleboaren justifikazio moduan, aski da erantsi ditugun tauletan erreparatzea: ehun mila afiliatu baino gehiagoko multzoan, 34.927 emakumeak dira eta 25.603 lagun 35 urtez beherakoak.

ELA sindikatua duela laurogeita hamahiru urte jaio zen, eta luzaroan iraun zuen klandestinitatean. Manu Robles Arangiz izan zuen lehendakari 1933tik 1982an hil zen arte. Legeztatu ondorengo lehen kongresuan, 1976. urtean, Alfontso Etxeberria hautatu zuten idazkari nagusi eta 1988a artean iraun zuen karguan, harik eta Jose Elorrietak ordeztu zuen arte.

Gizarte-ereduaz kezkatuta

Sindikatuak, duela urte eta erdi, kongresu berezia egin zuen, eta antolamendu mailako aldaketa ardurakoak onartu zituen. Orain, XI. kongresua datorkio. Bilkura horretan, ez da antolamenduzko berrikuntza nabarmenik izango, baizik eta, alderdi horretan aurrez egindako hainbat urrats »4 federazioak eta 12 eskualdeak» berrestea izango da kontua, eta eginkizun dagoenari bultzada bat ematea. Esate baterako, eskualdekako batzordeak eta batasun lokalak abian jartzea.

ELAko gaurko arduradunak kezkati daude, oraingo gizarte-eredua dela eta, baina, Landeiako idazkari nagusiaren elkarrizketatik ondorioztatzen denez, sindikatuari berari nahiz herritarrei kezkaren ardatzak transmititzen asmatu ezinik dabiltza. Azken lau urteetako balantzeak ez ditu asebete, eta autokritiko ageri dira. Azken lau urteotako balantzea eskatuta, honela erantzun zion Jose Elorrietak "Zein eremutako emaitzak ez dira izan idazkari nagusiak nahiko lukeen bezain onak?" galderari: "Sindikatua aritu da etxebizitza, fiskalitatea eta antzeko gaiak eztabaidatzen, eta horrek adierazten du gizarte-ereduak kezkatzen duela erakundea, baina ez gara heldu... Oraindik ez dugu lortu gai horien garrantzia iritzi publikora helaraztea, gai horiek sindikatuaren dinamikan txertatzea... Ez behintzat behar adinako indarrez. Aurrera goaz urraska, baina bide luzea dago oraindik eta fronte asko dago zabalik".

Negoziazio kolektiboaren eredua finkatu nahi dute
Azken bolada honetan, bereziki Hego Euskal Herrian, gatazka laboral handiak eta iraupen luzeko grebak ari dira gertatzen. Patronalak batez ere ELA salatu du greba batzuen luzapenaren erantzule gisa, argudiatuz jarrera gogorra eta "intrantsigentea" daukala negoziazio kolektiboan. Bada, norbaitek uste badu ELAren hurrengo kongresutik negoziazio kolektiboko ereduaren aldatzea segituko dela oso oker dabil. XI. kongresuko ponentzia zentralaren arabera, euskal sindikatuak finkatu egin behar du negoziazio kolektiborako aurrez hautatutako eredu hori. Zuzentzat jotzen du azken lau urteetako lan egiteko modua: borrokako eta konfrontazioko dinamikak »batzuk oso luzeak» planteatuz, enpresa berrietan, sektore berrietan... errebindikatzeko espazioak ireki izana.
Elorrietaren iritziz, "urratu dugun negoziazioko dinamikak aldaketa garrantzitsuak ditu jomuga; besteak beste, alokairu-eskala bikoitzak eta generozko diskriminazioak deuseztatzea, azpikontratazioen gaia bideratzea eta abar. Negoziazio kolektiboaren alorrean, lehen baino askoz jardunbide zorrotzagoari, konplexuagoari... eman diogu bide, eta patronala ez dago gauetik goizera amore emateko prest, baina behartu egin behar da horretara. Jarrera horrengatik izan dira hain luzeak gatazketako batzuk. Pultsu hori hil edo bizikoa da etorkizunari begira; erruz daukagu jokoan".
Sindikatu abertzalearen ustea da patronalak eta gobernuek oso interes kaskarra daukatela, edukiez aritzeko espazioak zabaltzeko. Irizten dio ez dutela aterabiderik nahi langile-klasearentzat funtsezkoak diren gaietarako, eta, hain zuzen ere, orain eztabaida soziala aipatzen ari direnek berek urratu zituztela joko-arauak. Orain aho betean eztabaida soziala eskatzen ari den patronal horrek berak baztertu zuen eztabaida duela bost urte, ukatu egin baitzuen Lan Harremanen Kontseiluan lanaldiari eta enpleguari buruzko akordioa negoziatzea. Eta, horrexegatik ari zaio gertatzen ELAri hain gogorra aurtengo negoziazio kolektiboa, eta horregatik probokatu behar izan ditu gatazka hain luzeak: adibidez, «Caballito" multinazionalekoa, dagoeneko bederatzi hilabete bete dituena.


Azkenak
'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude