Alpaparen pagotxa
Mendi goietako lautadetako larreetan bazkatzen dabiltza artaldeak, udako beroak edo udazkeneko hotzak belazeak gorritzen dituen arte. Gero semaforoetatik urrun ibiltzen garenon artera, beterrietara jaitsiko dituzte. Urte erdia beheetan, urte erdi zaila: erdiernalditik aurrerakoa, edoskitzaroa edo gaztagintzarako jezteko esnealdia, arkumeak hazi beharra... Artaldeari eusteko mandioak, meta-tantaiak, belar-zuloak eta plastikozko poltsa erraldoiak beteta izan behar. Aro horretan neure lantokiko leiho paretik igarotzen da egunero ardi muturbeltz adardunen taldea, zakur mutur txorrotxa eta artzainaren arteko babesean. Erdi estraperloan, gatzagi naturalarekin egindako gazten ospeari eutsi nahi eta, neguan belardietako jaten kondarrak osatzeko zerbait egin behar... Ukuilu ondoan duen sailtxo dotorean lurra jiratu eta "raygrassa" erein zuen. Ardi mokofinen gustukoa ez, ordea! Harrezkero behi-belarra deitzen dio. Gutxietsitako belarra eta lurra jiratu eta alpapa ereitea hurrengo urratsa. Alpapa kategoriako jatena, kategoria gorenekoa, alegia. Erein bai, baina ernetu ez... Konturatzerako alpapa gozoa behar zuen soroa piper-belarrak hartua, bai mardul gainera... Bere estropozuren bat izango zelakoan, berriro hazi garestia eskuratu, erein eta zain, zehar-begiratuz zelatan... Alfer alferrik! Berriz ere jai! Hor azaltzen zait, artaldearen leihoan artzaina, datorren neguaren beltza kopetan duela. Bere alpaparena azaldu eta auzokoak eraiki berria duen ukuiluaren bueltako luberrian, berriz, dotore etorria dela, dagoenerako bazka ikusgarria duela. Haziaren kalitatea, ongarritarako minda erabili edo ezarena, eta abar... argitu ondoren, alpapa haziak atzera egitearen arrazoien bila atzerago jo behar izan dugu. Alpapa lekadunen Leguminosae familiakoa da. Lekadun jende honek ezaugarri berezi bat badu: airean den nitrogenoa eskuratzen duen bakterio koadrila batekin tratua egiten du eta mantenu truke, mardul beltz hazteko nahitaezko elikagai hau eskuratzen du. Garai batean, urtetan, oilategia izana saila, eta zirina zirinaren gainean nitrogenoz lepo egon lurra eta alpapa eta bere koadrila ezin bizi. Alpapa bezalaxe indaba, ilarra, leka, baba, hirusta zuri eta gorria, pagotxa, itsabalkia... Onena arbia ereitea izango zela erabaki genuen. Lurrean gainezka dagoen nitrogenoaz ederki baliatuko da. Berandu samar bada ere, datorrena datorrela, ardiak gustura asko jango du neguminean burua eskasa izanagatik arbiaren berdea.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]
1984ko urriaren 23an ETAren garaian Espainiako Barne Ministerioak onartutako aginduan, “arriskugarritasun eta nekagarritasun” kontzeptuengatik “ordainsari” bat zehaztu zuten Espainiako Polizia Nazional eta Guardia Zibilarentzat, “eremu... [+]
Ikusiker Ikus-entzunezkoen Behategiak Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) 2.800 ikasleri egindako galdetegiaren arabera, plataforma digitaletan gazteek edukiak ez dituzte euskaraz kontsumitzen. Horrekin “arduratuta”... [+]
Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]
Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.
Lakuak bere eskumenei muzin egin die berriro langile publikoen dekretua Madrilen onartu aurretik??Hiru urtean, EAEko langile publikoek erosahalmena %6 galdu dute, sindikatuaren aburuz.
"Kereilatuei –Chorche Tricas eta Iker González kazetariak– egotzi eta iraingarritzat jotzen zaizkien artikuluak "adierazpen- eta informazio-askatasunaren barruan daude", eta Zaragoza en Común-eko zinegotzi Suso Domínguezen kasuan... [+]
Dimako Udalaren atzen osoko bilkuran, garagarrilaren 17an, Dimener Dimako Energia Barriztagarrien Komunitatearen estatutuak onartu eta Udala alkartearen kide laguntzaile izatea eztabaidatu eta onartu zen.
Palestinar errefuxiatuen kanpalekuen ondoko ur zikinetan Poliomielitis birusaren kontzentrazio altuak topatu dituzte. UNICEFek ohartarazi du “hondamendia” gertatzeko aukera asko daudela.