KORROK! (edo isilik egoteko garaia)
Gaua iritsi orduko, hitz gehiegi entzuten dugu egunero. Ez dakit nork edozein gaiz esandakoak, beste batek erantzun diona, hirugarrenak aurreko biak entzunda zeukan iritzia, eta laugarren baten bozeramaleak egindako balorazioa. Gehienetan hitz antzuak, ezin eztabaida emankorra izan, nork berea entzun arte baino ez baita asetzen.
Eguna amaitzen denean, irudi larregi igaro dira gure begien aurrean, gu ia-ia ohartu gabe. Erreala inoiz ordezkatuko ez duen irudi piloa. Nola ihes egin telebistek egunero izendatzen duten eguneko irudi madarikatutik? Zenbat energia xahutu behar da ezkontza baten irribarreak ez ikustearren? Zelako indarra behar da komunikazio-kabinetekoek, prentsa-bulegokoek, irudi-arduradunek eta marketing politikoko teknikariek adostutako irudiak ez ikusteko? Nola izan hiritar ona, zintzoa, arduratsua eta solidarioa hedabideetako informaziorik gabe?
Ikus-entzuleen segundoz segundoko zenbaketak harrapatu gaitu dagoeneko. Saio bateko irudi bat askok ikusi badu, hurrengo egunean bost saiotako ikusleek ikusiko dute, eta gero Interneten agertuko da, eta gero albistegietan, eta gero... ferietako ispilu biderkatzaileetan bezala, ez dugu irteerarik ikusiko.
Horrenbeste hitz, horrenbeste irudi... Hitzen eta irudien azokan bizi bagara, zein da irudirik ez duen errealitate zati baten balioa? Edo ondo-ondokoek bakarrik entzungo dituzten hitzen balioa? Neurtezina.
Boterea errealitatea ezkutuan gordetzeko boterea da. Isilarazteko boterea. Eta isilarazteko biderik eraginkorrena zarata sortzea da. Hiztun guztiok berdintzen gaituen zarata; ferietako barraketan bezala, ondoko lagunaren berba entzuten utziko ez digun zarata; norian bezala, beti norabide berean biraka, eta jaisten garenean, iparra galduta, urratsik eman ezinik. Edo noriako mandoaren antzera, burumakur, azelinak martxan nork jarri dituen jakiteko gogorik gabe. Tira, ez da sorginak harrapatzen ibiltzeko unea.
Baina muturren garaia ere bada. Informazio-teknologia berriek hitza herriari emango ziotela iragarri zuten. Eta botererik gabekoek sarean indar berriak aurkitu dituzten bitartean, lagun-abarrekoak telebistako besaulki batetik kamerari begira hitz eta pitz aritzeko baino ez ditu erabili nahi izan. Muturren garaia da, eta horrenbeste ahotsen artean, zailagoa egiten zaigu beste batzuen nahigabeko isiltasuna sumatzea. Horrenbeste irudi ikusita, nola ohartu ikusi ez dugunaren garrantziaz?
Berben eta irudien azoka honetan, ezin salgairik gabe geratu, betegarri hutsez betetako hutsa. Zertaz dagoela edo ez dagoela, etengabe hitz egin behar, etengabe erakutsi behar. Eroslerik dagoen bitartean, behintzat.
Errealitatearen neurrietara itzuli behar dugu. Aitzinean, gutxik irakur zezakeen gutxiagok idatzitako liburua. Egun, aitzineko liburu hartan oinarritutako pelikulari buruzko trailerretik ateratako irudi baten moldaketa digitala ageri zait etxe aurreko hormirudi erraldoian. Leihoa ixteko sasoia da.
Giza neurriak berreskuratuko ote ditugu? Sakabanatu gaituzten hedabideetatik urrun, gortu egin gaituen hiztunkeriatik urrun, eta liluratu gaituen irudi-uholdetik urrun, berriro biltzeko egunerokotasunean, eta hitza dagokionari itzultzeko. Gure hitzen esklabo, gure isiluneen jabe.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]