Egoera politikoa lupaz jarraitzeko gisakoa da. Euskal Herriko politikagintzan azken lauzpabost urteetan sekulakoak gertatu badira ere, gatazka politikoak enzefalograma bertsua erakutsi du, aldaketa hutsalekin. M-14az geroztik, mugimenduak ageri dira euskal politikaren esparruan, besterik ezean, sakonekoari baino itxurari lotuagoa bada ere. HZ legez kanpo jartzearekin, egoera bere bertsuan dela diote askok, baina HZren baliogabetzeak euskal gizartean eragindako erreakzioek, zirrikitu guztiak ez daudela itxita erakusten dute. Interpretazioak interpretazio, ETAk ere urtebete darama inor hil gabe. Ekainaren 13a hortxe da, baina hemen garrantzi handiagoa hartuko du biharamunak, eta ez emaitzengatik: ekainaren 17an Elkarrik bere bake mahaiaren proposamena utziko du Hegoaldeko bi legebiltzarretan eta uztailaren hasieran urtebete beteko da Nazio Eztabaidaguneak bere ibilbideari ekin zionetik. Aste horietan behintzat, badirudi elkarrizketa giroa nagusi izango dela euskal politikagintzan.

EAJk eta EAk gidatzen duten Udalbiltzak, Antso III. errege nafarraren milurtekoa ospatzeko ekitaldia egin zuen Higer lurmuturrean, Hondarribian. Bertan izandako politikarietatik, bi nabarmendu ziren, bata Ibarretxe lehendakaria, ohikoan ez delako Udalbiltzaren ekitaldietan izaten, eta bestea Arnaldo Otegi, Batasunako buruzagia, zeinaren agerpena keinu gisa hartu den.

Espainiako Felipe printzearen ezkontzak monarkiari emandako haizearen ondorioz, ahots errepublikazaleak ere atera dira Espainia aldean. Besteak beste, Julio Anguita IUko koordinatzaile ohiak iragarri du dagoeneko, ekainaren 19an Sevillan Errepublikaren aldeko Batasun Zibikoa mugimendua aurkeztuko dela Espainiako III. Errepublika aldarrikatzearen alde. Espainian monarkia eta errepublikaren arteko eztabaida saihestezina dela diote gero eta ahots gehiagok eta horren adierazle izan daiteke El Mundo egunkariak gai hau jorratzen duen Jesus Cachoren artikulua zentsuratu izana. Pedro Jotaren egunkaria txukun agertu da monarkiaren begietara, baina eskas bere baitan dituen irakurle liberal askoren begietara. Zentsurarekin maiz gertatzen den bezala, gainera, era honetan artikuluak oihartzun handiagoa izatea lortu du.

Egoera errepikagarria bizitzen ari gara Europako Batasuneko hauteskunde hauetan. Batetik, oraingoz behintzat, herritarrek Europako Legebiltzarrarekiko erakusten duten urruntasunagatik; bestetik, HZren zerrendaren baliogabetzearekin duela urtebeteko udal hauteskundeetan eta Espainiako orokorretan AuB eta Bergarako Ekimenaren zerrendekin gertatu zenagatik. Bilboko manifestazioak berriz erakutsi du, Europako gaiekin dagoen urruntasunari kontrajarriz, ezker abertzaleko zerrenden ilegalizazioa hurbiltasun itzelarekin jarraitzen dela Euskal Herrian, bai hauen alde edo aurka egiteko. Hoztasunari aurre egin nahian bozkatzera deitu du bero-beroan Juan Jose Ibarretxe lehendakariak, baita HZri ere, eta Balza Herrizaingo sailburuak, HZren aldeko ekitaldien aurka ez dela oldartuko aurreratu du. Iragan udal eta orokorretan ere balio zezakeen iritzi guztiak direla defendagarriak. Bizi den hitzezko giro berriaren adierazle bat gehiago.

Hizkuntza Gutxituen Ituna betetzen den egiaztatzeko asmoz Europako Kontseiluko aditu taldea etorri zen joan den astean. Hego Euskal Herriko euskalgintza, irakaskuntza, instituzio eta hedabideetako arduradunekin izan zituzten hizketaldiak. Espainiako Gobernuaren eskutik informazioa eskuratzen badute ere, bertatik bertara ezagutu ahal izan dute egoera orain. Lortutako informazioa Euroitunarekin alderatuko dute eta urte honen bukaera arte landuko dute bildutakoa. Ondoren, Europako batzordearen aurrean aurkeztuko dute. Adituek balorazio handirik egin ez badute ere, momentuko inpresio batzuk adierazi dituzte. Nafarroan informazio kontrajarria jaso dutela azpimarratu dute eta EAEko hizkuntza eskubideen egoera definitzea ez dela batere erraza esan dute, eredua mistoa baita.

Iaz Iparraldeko 11 ikaslek egin zuten selektibitateko azterketa Euskal Autonomia Erkidegoan. Aurten berriz, 32 ikaslek egin dute azterketa hori Portugaleten. Ekainaren 2an eta 3an egin dituzte frogak Portugaleteko UNED-eko egoitzan. Iraileko selektibitate frogan ere Iparraldeko ikasleak izatea espero da.

Sei elkarteak eta Aztiker Soziologia ikerguneak Euskararen Datu Basea »EDB 1.0» sortu dute. Webgunearen sortzaileen helburua euskararen egoeraren inguruko datuak datu-base bakar batean biltzea eta Euskal Herri mailako datuak osatu eta erabili ahal izatea da. Euskararen ezagutza, erabilera eta matrikulazio datuak eta eraginkortasun indizeak bildu dituzte, mapa eta irudi grafikoen bidez bilaketa erraztuz. Helbidea: www.sortu.org/edb.

Duela gutxi aurkitu den Juan Perez de Lazarragaren eskuizkribua errazago irakurtzeko moduan jartzeko intentzioarekin transkribitu du Iñigo Landak. Euskaraz idatzitako bertso, kanta eta maitasun istorioen transkripzioan ez dira ageri ohar filologiko, literario eta historikoak. Helburua literaturazaleek idazkia erosoago irakurtzea izan da. Helbide honetan aurkituko duzue lana: www.armiarma.com/klasikoak/lazarraga.

50 bazkide ditu iaz abian jarri zen Andorrako Euskal Etxeak, horietatik batzuk euskaldunak eta beste batzuk andorratarrak eta kataluniarrak. Euskarazko eskolak ere ematen dituzte eta hogei ikasle ari dira ikasten. Ikasgelan, kataluniarrak eta andorratarrak gehiago dira euskaldunak baino. Andorran 300 euskaldun bizi dira gaur egun.