Baserritarrak maisu
Gotzon Garatek urte asko daramatza euskararen aldeko lanean. Euskarazko liburuak eta euskararen gainekoak paratzeaz gainera, gure arbasoen euskara eta egungo baserritarren euskara bizia jasotzen. 2003an argitara emandako lan honetan zuzen-zuzen egingo du bat egungo euskal hiztunarekin eta literatura korapilatsutik urrun, eguneroko hizkeran makulu zaizkigun hainbat molde tradiziozko euskarara ekartzen lagunduko digu. Gaztelaniaren eraginez sorturiko kalkoen euskal ordain jatorrak inguratu ditu azken honetara.
Lau dira, besteak beste, euskaraz txukun jardun nahi duenak esku artean izan behar dituen tresnak, Gotzon Garateren ustez: baserritarren hizkera, klasikoak, Auspoa bilduma eta Orotariko euskal hiztegia.
Askoren zalantza izango delakoan berehala eraso diogu idazleari. Zergatik baina, baserritarrak? Hitzaurrean bertan hauxe dio: "Edozein hizkuntza ongi ikasteko biderik onena ongi mintzatzen direnekin jardutea da. Zazpi probintzietan eguzkiz eguzki euskaraz egiten duten baserritarren eta laborarien euskara ulerterraz, joria, aberatsa, guztirakoa, da". Baserritarren "buruko ordenagailua" euskaraz moldatua dago. Eguneroko bizitza, gizarteko gorabeherak... euskal begiez ikusi eta euskal esamoldez ematen dituzte.
Liburuaren aitzinsolasa bitan partitua eman du eta egiazki, liburu batean hitzaurrea esanguratsu bada, Euskarazko Tradizioa eta Molde Berriak lanean sarrerak ez dio iruzur egiten garapenari. "Merezi du ez arroztea eta gizaldi eta gizaldietan izan garen bezala, gu geu izaten jarraitzea".
Zergatik baserritarren euskara?
Baserritarren euskarak beraz, egungo beharrei ongi erantzuten die?
Zer da tradiziozko euskara?
Zein da lanaren oinarria, hau da, nola paratu duzu?
Ereduzko prosa gaur, Euskara batuaren ajeak, Erderakadak... horren gaizki egiten dugu euskaraz?
Askotan euskara nahasiegia ere egiten dugu. Euskara txukunena egunerokoa, bizia eta berezkoa dela esan izan duzu.
Liburu honetan esan daiteke euskara jator eta zuzenari erreparatu diozula?
Euskara txukuna egiteko giltza non dago?
Elgoibarren jaio zen 1934an.
Ikasketak:
Teologian Lizentziaduna (Insbruckeko Unibertsitatea)
Filologia Erromanikoan Lizentziaduna (Bilboko Deustuko Unibertsitatea)
Marxismoan Espezializatua (Suitzako Friburgo)
Euskal Literaturan Katedraduna
Lanak:
Literatura:
Gizarteko ipuinak: Oroitzapenetan, Lehortean...
Polizia eleberriak: Esku leuna, Elizondoko eskutitzak...
Gizarteko eleberriak: Zilarrezko gazteluaren kronika urratua...
Erreportaiak: New York, New York, India harrigarria...
Literatura kritika: Euskal eleberrien kondaira I-II-III...
Hizkuntzalaritza: Erderakadak...
Besteak:
(asko): Ke asko! Hau nazka! Nazkagarria! Holakorik!
(pilota/berri): Olaizolak tanto berria egin du. Olaizolak beste tanto bat egin du.
(bajar la voz): Ahotsa bajatu. Isilago hitz egin.
(orokorrean): orokorrean diru asko irabazten du. Oro har, biziki aberatsa da.
(bezala): Zuzendari bezala izendatu zuten. Zuzendari izendatu zuten.
(kantitatea): Kafe katilutxoa edan zuen. Katilu txiki bat kafe edan zuen.
(-rako): Bakerako ituna. Bake ituna.
(konjuntzioak): Eske onak dira. Onak dira eta. Onak baitira.
(ongietorri): ongietorria eman zioten. Ongietorri egin zioten.
(luzatu): Eskaintza luzatu die. Eskaintza egin die.
HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3
Data: 2025eko ekainaren 14a.
--------------------------------------------------------
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]
Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]
.jpeg)
Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.
Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.
Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]
El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]