Oparien punttua, ironia eta natura


2004ko maiatzaren 23an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Opariak egiten dira, hartzaileak oparigilea gehiago estima dezan. Niri behintzat, hartzaile naizenean, funtzionatzen dit: beti eskertzen dut inork nik gehiago maita dezadan nahi izatea eta, bai, gehiago maite dut orduan. Askoz gehiago, pixkatxo bat gehiago. Zer axola -gehiago asko da beti maitasunean-.

Badakit bestelako opariak ere badirela, ez direnak egiten maitasuna erakartzeko, bestelako zioengatik baizik. Baina nabaritu egiten da diferentzia. Ala ez?

Diferentziak nabaritzearen kontu horrek gogorarazten dit duela hilabete batzuk gertatua, liburu baten aurkezpenaren ondoren zerbait hartzen ari ginela. Taldean emakume bi ginen eta dozena erdi bat gizon... Halako batean, emakumeok gure artean ari ginela, biok ezagutu genuen gizon xarmagarri hil berri bat hartu genuen hizpide. Gutako batek goraipatu zuen gizon zahar eder haren bizitasuna, nola zuen koketo izatearen punttua, xahar-lizun izan gabe -"berde" izan zen hitza-. Esan bagenuen esan genuen. Gure inguruko gizonak berehala hasi ziren horri buruzko eztabaidan eta jakin nahian punttu hori non zegoen. Kuriosoa. Guk uste genuen beti nabaritzen zela, garbi zegoela.

Bai, beti nabaritzen da barrutik datorrena, intentzioa zein den, gogoa zerk sortzen duen: opariekin bezala, maitasun bila egiten direnen eta bestelakoen arteko diferentzia. Begiraden norabidea, ahotsaren nolakotasuna eta gorputzaren mugimendu orok salatzen du opariak, piropoak eta galderak nondik datozen. Hor dago punttua. Halaz ere, gizonezko batzuei zail gertatzen omen zaie bereiztea. Ez omen dakite emakumeok zergatik hitz berarekin batzuetan haserretu egiten garen eta beste batzuetan maitemintzen.

Ez dakit horrek guztiak gizonezkoek ironia horren gustuko izatearekin lotua dagoen. Beste liburu baten aurkezpenen batean, duela urte batzuk honezkero, gizonezko idazle batek aldamenean zeukan beste idazle gizonezkoaren liburuaren gorazarre esan zuen ironia handikoa zela lana eta, dena galdua dagoenean, ironia besterik ez zaigula geratzen. Amodioaz ari zirela uste dut. Aurkezpenaren ondoren galdatu nien, lagunartean, ea samurtasuna non zegoen orduan. Ezer ulertzen ez zutenaren aurpegiarekin begiratu zidaten biek, aurkezleak eta idazleak. Nik kaina bat nahi nuela esan nion irribarre samurraz begiratzen zidan idazlearen emazteari.

Vila Matas-ek dio ironia zintzotasunaren mailarik garaiena dela... Zer egingo dugu gizon inteligenteenak, batzuei gehien gustatzen zaizkigunak, ironikoenak badira eta horrek horren urruti jartzen badizkigu? Hori nahi ote dute, urruti egon? Gugandik urruti beraiek eta gu samurtasuna bilatuz. Ironikoa.

Ironia gogorragoak ere badira. Esaterako, zer iruditzen zenbait enpresa kutsatzaile eta ez-berrerabiltzailek "Naturgintza" deitzen den fundazioari diruz laguntzea euskal natura zaintzen… Gogoratzen naiz nola harritu ninduen Guatemalan egunkarian ikusi nuen iragarki batek: porlandegi handienak halako dei bat zabaltzen zien herritarrei, zuhaitzak landatzeko egitasmo batean parte har zezaten.

Merkeago aterako da, ziur, enpresen propagandaz seinalatuko dizkiguten zelai polit batzuk zaintzea, zoologiko modura baso pare bat monumentutzat hartzea, plastiko eta kartoiak berrerabiltzeko jaso eta garbitzea baino; edo kutsatzen duten emisioak gutxitzea baino; edo, zuhaitz gutxiago mozteko, telefonia konpainien arteko akordioak baino. Ironikoa.

Garapena beste era batera ulertzeko guztion ber-heziketa ere ezinezkoa bide da Naturgintzako intelektualentzako. Zer egin digute horrenbeste irauten duen esneari oraindik ere esne deitzeko gauza izan gaitezen? Horrenbeste errepide behar al ditugu? Eta horren berogailu indartsuak? Diseinuzko leku irekietan ere bai? Noiz arte jasan dezake naturak gure erosokeria eta sentiberatasunik eza? Samurtasuna baino ironia hobe ote horrelako galderak saihesteko?


Azkenak
2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-18 | Aiaraldea
Gorrotozko delitu salaketa jarri dute Artziniegan eta Udalak “irain arrazistak” gaitzetsi ditu

Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


2025-07-17 | ARGIA
Europan espetxean denbora gehien daraman preso politikoa
40 urteren ostean Georges Abdallah askatuko dute uztailaren 25ean

Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Eguneraketa berriak daude