Aberri Egunaren ondoko egunean elkarrizketatu dugu Unai Ziarreta. Aberri Eguna berezia izan zen berarentzat, bere jendearen aurreko lehen agerraldia ondo burutzeko arduratua baitzegoen. Gaineratikoan, horra Aberri Egunari buruzko bere ikuspuntua: «Alderdiek elkartu gabe, bakoitzak bere modura ospatzea ez da larria. Hori bai, hobe bake eta egoera politiko normal batean bada, jakina».
Politikarako bokaziorik ez duela aitortu digu Unai Ziarretak. Horregatik, eta EAko idazkari nagusi »horren denbora laburrean» izatera iritsi delako, honela itaundu dugu: kargua egokitu izana zer da, orduan, «marroi» bat?: «Bizitzaren patua, besterik ez», erantzun digu.
Ildo kritikoan lerrokatua baina lehen lerroan aritu gabea izateak bere izendapena erraztu ote zuen aipatu diogu: «Erraztu, batez ere publikoki ezezaguna eta alderdian horren seinalatua ez izateak erraztu du. Baina ez nago sektore kritikoan. EAn ez dago sektorerik, sentsibilitate ezberdinak baizik».
Alderdiaren estrategian adostasuna lortu zutela, baina kohesiorik gabe, azaldu diogu, halaber: «Hori ez da adierazgarria alderdi batean. Zuzendaritza hautatzean aukera ezberdinak izan dira, baina politikoki eta estrategikoki ez da alde handirik. EA alderdi irekia eta demokratikoa da. Kongresuko ponentzia politikoa %90ak onartu zuen. Berau kudeatzeko ikuspuntu diferenteak daudela? Demokrazian hori normala da, ezta?».
Gorka Knörren lekua hartu zuen alderdian, kongresu gorabeheratsu baten ostean: «Karguak denboraldi baterako dira. Bat doa eta beste bat dator. Horrela ulertu behar da. Jendea berritzea ona da. Bestalde, gure kongresuak hiru egunetan burutu eta erabaki ohi dira. Gorabeheratsuak direla? Kongresuak zabalik egiten ditugu, hedabideentzat barne. Hori da demokraziaren funtsa. Gaizki egiten ote dugu? Ez dut uste. Demokraziaren gardentasuna erakusten dugu, beste alderdiek ez dute horrenbesteko argitasunik eskaintzen».

EAren egoera ona da. Hauteskundeetara bakarrik aurkeztu ginen eta haien ostean EAko kideek ilusioa berreskuratu dute. Lan handia egin dugu eta hauteskundeak pizgarri izan dira guretzat. EAJrekin koalizioan aurkeztu izan gara lau urtez. Orain, berriz, geure ezaugarrietan sakondu nahi dugu eta EAJren alternatiba izan.

Madrilen diputatu baten ahotsa izatea inportantea da. Azken lau urteetan EAJrekin aurkeztu gara koalizioan, eta hauteskunde hauek gainera plebiszitu modukoak izaten dira. Gu gure kideen erantzunaz ziur ginen, baina Madrilgo diputatua lortzeko herritarren boto asko behar da. Madrilen gure etorkizuna jokoan zegoen, nolabait. Horrek eta aldi berean Eusko Jaurlaritzaren inkestak eman zituen emaitzek »oso arraroak eta bitxiak izan zirenak» nolabaiteko zalantza eta urduritasuna sorrarazi zituzten. Inkestak EA eta Aralarren hautagaiak lehian jarri zituen. Aralarrek aurreko hauteskundeetan atera zuen boto kopurua %300ean hazi behar zuen. Horregatik guztiarengatik, bai inkestarekin zein hedabideek inkestaz egin zuten manipulazioarekin ez gaude batere ados, ezta pozik ere.

Gu abertzaleak eta ezkerrekoak gara; aurrerazaleak. Euskal sozialdemokrazia garatu nahi dugu: enpleguaren aukera berdinak, etxebizitza eta ingurumen gaiak oso garrantzitsuak dira guretzat. Esparru horien kudeaketan ez dugu inondik ere eskuindarren joerekin bat egiten. Ezker abertzalea terminoak oso konnotazio politiko seinalatua dauka, ordea. Herri honetako bizitza indarkeriaren eraginpean dago eta horrek errealitate soziala eta politikoa distortsionatzen ditu. Mendebaldeko herrialdeetan bi aukera daude: eskuina eta ezkerra. Gurean eskuina EAJk ordezkatzen du. Beste aukerak aurrerazaleak dira, gurea barne.

Gure lehen helburua geure esparrua indartzea da, herri honetako sektore oso handi baten erreferente izateko. Gu zabalik gaude ekarpenak jasotzeko eta gureak eskaintzeko. Indarkeriaren arazoa gainditu ostean esparru horretako beste aukerekin sakon hitz egingo dugu. Eskuinean aukera bat dago eta ezkerrean beste bat sortu behar da, aukera sendoa. EA horretan izango da, ziur.

ERC tira handiko alderdia da. Azken hauteskundeetako indar politiko "garaile" bezala ikusi du jendeak. EA ERCren alderdikide da Euskal Herrian. Europako hauteskundeetan elkarrekin aurkeztuko gara. Baina hau ez da berria. Orain lau urte ERCk diputatu bat bakarrik zeukan, orain zortzi. ERCk Kataluniako gizartean zer lan egin duen ikusi nahi dugu, eta neurri batean, euren politika egiteko modutik ikasi. ERC elkarrizketaren alde dago, baita ETArekin hitz egitearen alde ere. Gu, ERC bezala, elkarrizketa landu behar delakoan gaude.

Alderdi eta sektore guztietan berdin samar. Hemen ez dago ezer berririk. 200 hildako izan dira, bakar batera ekarrita ere, berdin gaude. Tiroz hildakoaren familia, mehatxatuaren familia edo torturatuaren familiarentzat, bakarra izanda ere, min bera da. Egia da, oraingoan 200 hildako eta 1000 zaurituen familiak lur jota daude, kolpe bakar batean egindako mina handiagoa izan da. Baina indarkeriari buruzko gogoeta bera da. Gogoeta berria erakunde publikoetako alderdiek edota boterean daudenek indarkeriaz egin duten erabilpenari buruzko da, gertatutakoari buruz eskaini den informazioaren tratamendua. Hori da datu esanguratsua.

PSOEk aukera historikoa dauka »gure herriko indar politikoekin batera, eta argi eta garbi utziz ETA ez dela aukera politiko bat» gatazkari behin betiko irtenbide bat aurkitzeko. Lehen urte honetan bertan hasi behar du urratsak ematen. EAn itxaropentsu gaude, baina etxafuegoak botatzen hasi gabe. PSOE lehenago Gobernuan egon zen eta orduan GAL eta ustelkeria kasuak izan ziren. Aldaketa bat eman da, ordea, eta itxaropenari leiho bat ireki behar zaio.

Ibarretxeren planaren bilakabidearekin erne gaude. Guk planaren geure testua dugu, berau garatzea eta betetzea nahi dugu. Izan ere, hauteskundeetako emaitzek aliantza berriak egiteko aukerak zabaldu ditzakete, bereziki EAJren eta PSOEren artean. Guretzat testuaren garrantzizkoena edukia da, Ibarretxe Plana deitu edo bestela deitu. EA eduki horretan aurreikusia dagoena bermatzeaz arduratuko da. Gainera testua guretzat ez da behin betikoa, bidean aurrera pauso bat baino ez da. Gure nahia pausoz pauso joatea da, baina aurrera beti. Gure helburua Europan estatu independentea izatea baita. Ibarretxe Plana norabide horretan ikusten dugu.

PSE-EEk, neurri batean, Kataluniako PSCk egingo duenaren arabera jokatuko du hemen. Katalunian Konstituzioa eta Estatutuaren erreforma hobesteak Euskal Herrian eragingo du. Hauteskundeetako emaitzak PSEko sektore espainolistarenarentzat oso kolpe gogorra izan dira; Aski da! taldean ari direnentzat, alegia. Talde horrek pisua galdu du PSEn. Baina PSEren zuzendaritzaren jarrera oso urrun dago alderdi abertzaleen jarreretatik. PSEk asko aldatu behar du. Kontua da EAJk zer jarrera hartuko duen PSErekiko, etor litezkeen aliantzen aurrean. Aliantza politika ezberdinak jokoan jartzen badira, adibidez, hurrengo Eusko Jaurlaritza, Foru Aldundiak eta abar, eta EAJ jarduera gozo horretan sartzen bada, Ibarretxe Plana bera barne, bide arriskutsuan sartuko litzateke. EAJk joko horretan aurrera eginez gero planaren edukia husteko tentazioan eror liteke. Horregatik EA erne egongo da jokabide hori salatzeko eta plana babesteko.

Hasteko ERCrekin joango gara. Bi eurodiputatu lortu ditzakegu. Hautagaiak oraindik ez daude izendatuta.

Forma kontuan txarto jokatu dute. Ez dugu prentsan azaldutakoa baino ezagutzen. Egun berean Iñaki Irazabalbeitiak deitu zigun proposamena prentsaurreko bidez jakinaraziko zutela esanez. Modua ez da egokia izan. Gu prest gaude hitz egiteko, baina hasteko ERCrekin joango gara. Beste hainbat naziotako alderdi abertzaleekin joanen gara, halaber. Hori bai, alderdi horiek ezkerrekoak dira, ez gara eskuineko alderdiekin batera aurkeztuko inola ere.

Ondo ikusten dut. Gu lanean ari gara beharrezkoak ikusten ditugun gune guztietan. Nazio Eztabaidagunean gaude eta Udalbiltzan. Udalbiltzan, arrazoiak arrazoi, EAJrekin eta Nazio Eztabaidagunean Batasuneko munduarekin, besteren artean. Sektore ezberdinen jokabideak hurbiltzearen aldekoak gara. Nahiz eta batzutan gure larrua urratu behar dugun, horretan ahalegindu behar dugu, nork bere zilborrari begiratu gabe. Gu sektore ezberdinen arteko zubi lana egiten ari gara, nolabait. Herri honetan sentsibilitate ezberdinak daude eta horiek batu behar ditugu. Udalbiltza bakarra eta batua nahi dugu. Gauza objektibo bat dago: jendea gure esparrura bide egiten ari da.