LAB sindikatuak hizkera sexista saihesteko protokoloa prestatu du

  • Izena duen orok dauka bere izana protokoloa kaleratu du LAB sindikatu abertzaleak, hizkera sexista saihesteko. Gaztelera du oinarri, eta duela lau urte sindikatu berak martxan jarri zuen Aukera Berdintasun Planaren baitan dago. Hizkerak, izan ere, garrantzi handia du; bai komunikazio bide delako, bai pentsatzeko tresna delako ere. Lehen urratsa izan da gaztelera aztertzea eta emakumearen bazterketa eragiten duten arloak zuzentzea. Hurrengo pausoa euskararekin gauza bera egitea izango da, hizkera sexista hizkuntza orotan topa baitaiteke.

2004ko otsailaren 14an

Hizkuntza gogamen ugari azaltzeko baliabidea da, eta aldi berean, bere baitan ideia ugari gordetzen dituen tresna. Adierazi ez ezik, pertsonek hizkuntzaren bidez pentsatzen dute. Horrexegatik, Itziar Lopategi LAB sindikatuko Emakume Arloko arduradunaren hitzetan «emakume eta gizonen arteko berdintasunerako oinarrizko urratsa da komunikazio arloa behar bezala aztertzea». Hala, duela lau urte LAB sindikatuak martxan jarri zuen Aukera Berdintasun Planaren baitan kaleratu da hizkera sexista ez erabiltzeko protokoloa Izena duen orok dauka bere izana izenburupean. Lan hau egiteko oinarri hartu dituzte sindikatuak berak nahiz beste erakunde batzuek kaleratzen dituzten idazkiak, eta idazteko orduan gizon eta emakumeen bereizketa saihesteko hainbat jarraibide bildu dituzte.

Hurrena, euskarazkoa

Lan honek gaztelania aztertu du. Egile Sonia Gonzalezek onartu duenez, hizkuntza honetan topatzen baitira hizkera sexistaren adibiderik garbienak. Besteak beste, femeninoaren eta maskulinoaren arteko bereizketa. Hizkera sexistaren etsenpluak, ordea, hizkuntza orotan topatzen dira, baita euskaran ere. Nahiz eta lehen begiradan bederen, hizkuntza berdinzaleagoa izan. Hori dela eta, kaleratu berri den txostena erabilgarri da euskaraz egiten diren zenbait akats konpontzeko, hainbat huts errepikatzen baitituzte euskal hiztunek ere. Hala ere, Lopategik esan duenez, sindikatuak badu asmoa euskararen erabilera sexista saihesteko protokoloa egiteko.

Txostenaren eremua

Txosten honek eremu mugatua du: LAB sindikatuak funtzionamendurako erabiltzen dituen barne arauak dira. Aitzitik, txostenak eredu izan nahi du eta sindikatuko esparrutik irten. Lehendik ere badira instituzioek egindako antzeko lanak. Gonzalezek, ordea, eguneroko beharretara ez direla egokitzen adierazi du, «hitz zehatzak ez ezik, hizkera berdinzalea lortzeko beharrezkoa baita testuaren egitura ere zaintzea».

Adibide eta gomendioak

Gomendio argi eta zehatzak bildu ditu lanak. Erraz eta une oro erabiltzeko modukoak. Gaztelaniako artikulua da, agian, hizkera sexistaren adibiderik nabarmenena. Baina beste hainbat forma hartzen ditu hizkera sexistak, gehienetan inkontzienteki erabiltzen direnak. Gonzalezen esanetan oso ohikoa da, esaterako, zenbait esapidetan gizonezkoa bakarrik aipatzea edota nabarmen azpimarratzea. Alegia, gizonezkoari izen-abizenak eta kargua ipintzea eta emakumezkoa izenez soilik izendatzea.

Hizkera berdintzailea erabiltzeko egiten diren saiakera ugari ere akastunak dira, txostenaren egileak aditzera eman zuenez. Tartean, azken aldian sarri erabili den marratxoa (/). Hau estetikoki itsusia eta iluna izateaz gain, akats bera errepikatzeko modua da, gizonezkoa lehen postuan eta emakumea marratxoaren beste aldean jartzeko ohitura baitago. Gonzalezek kasu hauetan ordena txandakatzea proposatzen du. Aipatutakoak adibide pare bat baino ez dira. Akatsak eta horiei emandako irtenbideak ugari eta konplexuagoak dira eta horietako asko batzen saiatu da LAB sindikatuak kaleratu duen txostena.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude