LAB sindikatuak hizkera sexista saihesteko protokoloa prestatu du

  • Izena duen orok dauka bere izana protokoloa kaleratu du LAB sindikatu abertzaleak, hizkera sexista saihesteko. Gaztelera du oinarri, eta duela lau urte sindikatu berak martxan jarri zuen Aukera Berdintasun Planaren baitan dago. Hizkerak, izan ere, garrantzi handia du; bai komunikazio bide delako, bai pentsatzeko tresna delako ere. Lehen urratsa izan da gaztelera aztertzea eta emakumearen bazterketa eragiten duten arloak zuzentzea. Hurrengo pausoa euskararekin gauza bera egitea izango da, hizkera sexista hizkuntza orotan topa baitaiteke.

2004ko otsailaren 14an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Hizkuntza gogamen ugari azaltzeko baliabidea da, eta aldi berean, bere baitan ideia ugari gordetzen dituen tresna. Adierazi ez ezik, pertsonek hizkuntzaren bidez pentsatzen dute. Horrexegatik, Itziar Lopategi LAB sindikatuko Emakume Arloko arduradunaren hitzetan «emakume eta gizonen arteko berdintasunerako oinarrizko urratsa da komunikazio arloa behar bezala aztertzea». Hala, duela lau urte LAB sindikatuak martxan jarri zuen Aukera Berdintasun Planaren baitan kaleratu da hizkera sexista ez erabiltzeko protokoloa Izena duen orok dauka bere izana izenburupean. Lan hau egiteko oinarri hartu dituzte sindikatuak berak nahiz beste erakunde batzuek kaleratzen dituzten idazkiak, eta idazteko orduan gizon eta emakumeen bereizketa saihesteko hainbat jarraibide bildu dituzte.

Hurrena, euskarazkoa

Lan honek gaztelania aztertu du. Egile Sonia Gonzalezek onartu duenez, hizkuntza honetan topatzen baitira hizkera sexistaren adibiderik garbienak. Besteak beste, femeninoaren eta maskulinoaren arteko bereizketa. Hizkera sexistaren etsenpluak, ordea, hizkuntza orotan topatzen dira, baita euskaran ere. Nahiz eta lehen begiradan bederen, hizkuntza berdinzaleagoa izan. Hori dela eta, kaleratu berri den txostena erabilgarri da euskaraz egiten diren zenbait akats konpontzeko, hainbat huts errepikatzen baitituzte euskal hiztunek ere. Hala ere, Lopategik esan duenez, sindikatuak badu asmoa euskararen erabilera sexista saihesteko protokoloa egiteko.

Txostenaren eremua

Txosten honek eremu mugatua du: LAB sindikatuak funtzionamendurako erabiltzen dituen barne arauak dira. Aitzitik, txostenak eredu izan nahi du eta sindikatuko esparrutik irten. Lehendik ere badira instituzioek egindako antzeko lanak. Gonzalezek, ordea, eguneroko beharretara ez direla egokitzen adierazi du, «hitz zehatzak ez ezik, hizkera berdinzalea lortzeko beharrezkoa baita testuaren egitura ere zaintzea».

Adibide eta gomendioak

Gomendio argi eta zehatzak bildu ditu lanak. Erraz eta une oro erabiltzeko modukoak. Gaztelaniako artikulua da, agian, hizkera sexistaren adibiderik nabarmenena. Baina beste hainbat forma hartzen ditu hizkera sexistak, gehienetan inkontzienteki erabiltzen direnak. Gonzalezen esanetan oso ohikoa da, esaterako, zenbait esapidetan gizonezkoa bakarrik aipatzea edota nabarmen azpimarratzea. Alegia, gizonezkoari izen-abizenak eta kargua ipintzea eta emakumezkoa izenez soilik izendatzea.

Hizkera berdintzailea erabiltzeko egiten diren saiakera ugari ere akastunak dira, txostenaren egileak aditzera eman zuenez. Tartean, azken aldian sarri erabili den marratxoa (/). Hau estetikoki itsusia eta iluna izateaz gain, akats bera errepikatzeko modua da, gizonezkoa lehen postuan eta emakumea marratxoaren beste aldean jartzeko ohitura baitago. Gonzalezek kasu hauetan ordena txandakatzea proposatzen du. Aipatutakoak adibide pare bat baino ez dira. Akatsak eta horiei emandako irtenbideak ugari eta konplexuagoak dira eta horietako asko batzen saiatu da LAB sindikatuak kaleratu duen txostena.


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude