Arbitzan barrena
Elurte ederra azken hau! Elurte guztiak bezala zuria eta beltza era berean "elurre xurie delaik, beltza da". Zuria uzta urte ederra iragartzen duelako »"elur urte arto urte"» eta beltza... beltzarena larre-azienda duen edozeini galdetu behar »"elurrak hanka lotzen du".
Dena delako koloreko azienda duen edonor gorri dabil egun hauetan. Ahaztutako hotzak eta behetako sailak bezalaxe etxe-bueltako lurrak elurrak estalirik. Larreak ametsetan mandio, ganbazal, karrera, meta, zuhatza, belar-zulo, silo, bolak, ganbara, etxe-ordeko, eilor, borda... negua igarotzeko jasotako bazkak ederki miatuak izan dira. Zakutan eta fardotan kanpotik datozen jatenen dantza polita dabil.
Honelako neguak kopetekoan behar-eta argazkitan jasoak genituen. "Uste ez genuen mandoak ostikoa bota" eta solo eta soroak hutsik... Garai batean arbi-buru ederrez lepo izango ziren eta haiek majeraratzeko eskuak ospelduagatik azienda aseta, gozo-arraio.
Arbirik ez da ia ereiten egun. Litroka saltzen zen hazia eskuratzeko gorriak ikusiko dituzu. Baserri gutxi batzuetan besterik ez duzu topatuko betiko arbi gorri borobila. Erraz aurkituko duzun Herbeheretako arbi zuri luzanga geurean garatua, loretua zen elurtetarako, aziendarentzako eskastua, alegia.
Ehunka urtetan arbia (Brassica napus) geure elikaduraren oinarrietako bat izan zen, patata aziendari emateari utzi eta geu jaten hasi ginen arte. Neguzalea da arbia eta beroak usaindu ordurako garatzen da, gure gastronomiako gutizia ezkutuenetako bat emanez: arbi-gara, arbi-listo edo arbi-litsa. Udan azkarregi, abuztuaren erdialdea baino lehenago, ereinez gero zanbruak jotzen ditu eta usteldu, etxean probatua dut aurten eta arrazoi zuen bai Bedaioko Larrañetako Mariak... Arbi-burua usteltzen duen ontto honi aurre egiten asko laguntzen omen dio soroa karetzeak.
Bitamina, batez ere C, eta mineral ugari ditu arbiak eta bere zuntz aberastasunagatik libratze lanak errazten ditu eta hesteetako minbizia uxatzen du; beste minbizi askotatik babesteko Brassica jeneroko landare jendea jatearen onurak gero eta argiago azaltzen ari dira.
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]
473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera.
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.