Moralidad Publicak hil du Argentinako prostituten burua


2004ko otsailaren 22an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Argentinako Rosario hiriko La Capital egunkariak honela zioen joan den urtarrilaren 28ko zenbakian: «Asesinaron a Sandra Cabrera, líder del gremio de meretrices de Rosario». Bitxi egiten da «meretriz» hitza Europako bazter honetan: prostituta hitzaren gaztelerazko ordaintzat ikasi genuen mutikotan eskolan. Argentinan erabiltzen dute ordea normaltasunez. Hala ere, albiste horretan gauza bitxiagorik bada: Argentinako prostitutak sindikatu batean bilduak direla batetik. Eta albistea bere osotasunean irakurriz gero, hilketa honen erruduntzat hango poliziaren Moralidad Publica saileko agenteak jo direla.

Sandra Cabreraren gorpua goizeko 08:30etan aurkitu zuen lanera zihoan emakume batek Rosarioko Iriondo auzoan. 647. zenbakia daraman etxearen sarrerako eskilarapean zegoen emakumearen hilotza. Frakak belaunetaraino jaitsita zeuzkan, preserbatibo baten azaleko plastikoa zegoen bere ondoan, eta 32 kalibreko errebolber baten bala emakumearen buru barruan.

Hilketa gertatu zen lekura hurbildu zen kazetaria bi lekukorekin mintzatu ahal izan zen. Cabrera ezagutzen zuen Gustavo izeneko bizilagun batek esan zion nola hildako emakumeak adierazi zion «que se la tenían jurada». Auzoko beste emakume batek berriz «mesedez, ez ezazu nire izenik jarri, desesperatuta nago» erregutu zion kazetariari. Eta polizia bat aipatu zion, nola honek meatxu egin zien berari eta Cabrerari esanez «buruan tiro banarekin bukatuko zutela».

"La Capital"eko kronika honen lerroetan aurrera egin ahala ordea, Irigoien kaleko hilketa Argentinan egunero gertatzen direnen artean berezia egin duen hainbat xehetasun aurkituko dugu. Sandra Cabrera Asociación de Mujeres Meretrices de Argentina (AMMAR) elkarteko buruaren hilobiratzera 200 pertsona hurbildu ziren. Horien artean ziren Central de Trabajadores Argentinos sindikatuko ordezkariak, Asociación de Trabajadores del Estado sindikatukoak, Asociación del Magisterio de Santa Fe irakaskuntza sindikatukoak, hiriburuko zinegotziak eta beste zenbait politikari.

Santa Fe estatuko Jorge Obeid gobernadoreak Argentinako Justizia ministroari deitu zion »hileta egunean bertan» hirian bizi zen egoera minberaz hitz egin eta Giza Eskubideen idazkari nagusia Rosariora biharamonean bertan bidal zezan. Eta arartsaldean bildu zen prostituten sindikatuko idazkari nagusiarekin: Elena Reynaga-ri Obeidek agindu zion estatu horretako polizian garbiketa egingo duela, guztia CTA sindikatuaren eta bere bi ministroren aurrean. Ez hori bakarrik: agiri publiko bat plazaratu zuen Obeidek adieraziz hilketa horretaz inork daturik baldin badu era diskretoan Giza Eskubideen idazkariaren bulegoari jakinarazteko telefono bat antolatu dutela, eta publikoki konpromisoa hartzen duela «beharrezko neurriak hartu eta Polizian garbitasuna egiteko, honek bere betebeharra burutu dezan, alegia, jendeari laguntzea».

Bazituen azkar mugitzeko motiboak Obeid gobernadoreak: Sandra Cabrerak bera hil baino lau egun lehenago Auzitegian salaketa bat ipinia zuen Rosarioko polizia batzuen kontra beste prostituta bati meatxupean dirua kentzen ziotelako. Aspalditik ari zen AMMAR elkartetik Moralidad Publicako agenteen ustelkeria salatzen. Krisi betean dagoen Argentinan CTA sindikatuaren babesean prostituten defentsarako elkartea pixkanaka ari zen indartzen eta bere heriotzak asaldatu egin zuen Argentinako iritzi publikoa.

Non babestu hobeto mafia?

Diktadura likidatu ezinean ari diren beste leku askotan bezala, Argentinan ere sistema zaharraren mamuak eten gabe azaleratzen dira. Santa Fe estatuan, zenbait komunikabidetan aipatzen zen 1995an polizia batzuek idatzi zutela barne txosten bat ofizial ustelek dirua irabazteko zuten antolakuntzaz. «La Santafesina S.A» izenez deitzen zioten hartaz zekitenek eta haren kutxan ordaindu behar zuten eskualde hartan prostituzioa, legez kanpoko jokoa edo droga trafikoa egin nahi zutenek. 1992 eta 1995 artean «ezkerretik» (eskupean) 12 milioi pesotik gora manejatu zutela zioten polizia salatzaile horiek beren txostenean. Baina idatzi honek ez zuen eragin handirik izan. 1998an Obeid gobernadore berriak zenbait polizia torturatzaile kanporatu zituen, eta laster jaso zuen gainerakoen meatxua: horrelakorik gehiago egiten bazuen, berehala lehertuko zitzaiola bake soziala.

Eta tartean, Sandra Cabrera azaldu zen. Bera eta beste prostituta talde bat bildu zen ordurako Buenos Airesen funtzionatzen zuen AMMARera. Prostituta hitza arbuiatzen dute hauek, eta berentzako «sexu langileak» deitura erabiltzen dute. CTA sindikatuaren barruan antolatuta, proxeneten eta polizien desmasiei aurre egiten hasi ziren. Munduko ofiziorik zaharrenean ari diren emakumeak hain gogor kolpatzen dituen gaitzei (Hiesa nagusiki, baina baita sifilisa, gonorrea eta abar ere) buruzko informazio eta sendabideak hedatzen dituzte. 2001eko abenduan Argentinako krisia bere gordinenera iritsi zenean, okerren zeuden prostituten artean janariak banatu zituzten.

Rosarioko «Enredando» aldizkariari kontatu zionez, Sandra Cabrerak 2000. urtean autobus geltoki inguruetan egiten zuen bere lana, eta hango txulo batzuek eman zioten jipoia publikoki salatu zuenean azaldu zitzaizkion Buenos Airesko AMMARekoak. Eta bera bihurtu zen pixkanaka Rosarioko prostituten buru, kasik oharkabean.

Gero eta gatazka gehiagoren erdian, agintariek polizia babesa ezarri zioten gauetarako. Baina hala ere 2003ko abenduan berriro erasotu zuten Sandra... bere etxean bertan eta atean poliziak zituela!

Urtarril honetako 24an Cabrerak Stella Maris Longoni-ri lagundu zion auzitegira salaketa bat ezartzera. 29 urte ditu Stellak, alarguna da eta hiru haur dauzka. Hona «El Ciudadano»ren izenburua biharamonean: «Una trabajadora sexual reveló que pagaba a un agente de Moralidad Pública para ejercer su oficio tranquila». Bezperan titulu dotore hori duen saileko poliziek arrestaturik eraman zuten: Stellak esplikatu zien Sergio Bermejo izeneko ofizialari astero bezala ordaindu zizkiola bere 50 pesoak, baina Bermejo hori komisaldegiz aldatua zutela, berriro ordaindu behar zuela... eta polizia «arduradun» berriek sekulako jipoia eman zioten komisaldegian.

Stella Marisi auzitegian salaketa egiten lagundu eta hiru egunetara akabatu zuten Sandra Cabrera tiro batez. Mafiaren manera bortitzekin. 33 urte zituen Sandra Cabrerak eta zortzi urteko alaba utzi du. Geroztik, Argentinan eztabaidan ari dira: zer egin moralitatea zaintzeko aitzakiatan jarduera ilegal guztien bizkar aberasten diren Moralidad Publicako polizia ustelekin?

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Eguneraketa berriak daude