Injustiziara ohitzea baino gaitz kutsakorragorik ez dago, genioen gure kanta batean. Abestiaren gaia oso bestelakoa izanik ere, leloa ederki asko ekar dezakegu azkenaldian ikaratu, atsekabetu eta amorrarazi gaituen jazarpenaren harira. Eskuragai daukagun jazarpen katalogoa zabala dela diost batek, eta hala da, barkatu; musikarion aurkakoaz ari natzaizue oraingoan, hain nabil aztoratuta garai batetik hona. Ez gara honetan bakarrak, ez eta lehenak ere. Eraso bat besteari jarraitu zaio artazi mediatikoak boladan jarri arte, eta martxa honetan soinujolearen semea bera isilaraziko dute. Horrexegatik ez dugu protagonista bihurtu nahi, musikari izate horrexegatik izan nahi dugulako protagonista; edo bestela esanda: protagonismoa geure musikak har dezan nahiko genukeelako, beste edozeren gainetik. Ez dugu afera honengatik publizitaterik nahi; musikan sinesten dugu eta bere arimak gauzak aldatzeko izan lezakeen indarrean. Zerrendan beste izen bat izatearen arriskua hauxe da ordea: zentsurarik makurrenera ohitzea, kokiltze sistematikoa alegia. Errefuxapen komunikatuen esparrua da antza, defendatzeko uzten zaigun bakarra, eragin- kortasunaren eremutik urrutitxo badago ere. Buruari eragiten jarraitzen dugu baina, irudimenak argibidea erakutsiko digulakoan, beste batzuetan bezalaxe. Egoera anormala da eta debekuak bultzatu dituztenek ekarri dute deserosotasun hau, baina normaltasunerako bidea zein den asmatzeko lehendabiziko urratsa ez isiltzea da. Kantari jarraitzeko gogoa biderkatu egin zaigu.

Atxekimendu mezuak beti dira ongietorriak eta jite ezberdinetakoak jaso ditugu: jarraitzaile zein musikariena, hainbat komunikabideena »musikalena zein besteena», zenbait talde politikoena, eta arazoaren haziera potentzialak hartaratuta, azken uneko bi: Eusko Jaurlaritza batetik, zeinak euskal industriaren aurkako boikotaz hitz egin duen arazoa orokortasun ikuspegi batetik tratatuz (behin orokortzen hasita, bazegoen zakura sartzeko beste mila adibide, baina tira); eta SGAE bestetik, (azkenean!) adierazpen askatasunaren aldeko aldarri epela eginez. Azken bi elkartasun dei hauek noiz eta nola etorri diren eztabaidatzen hasi gabe, ongietorriak direla berretsi nahi nuke, horrekin nahikoa ez den arren. Itsasontzi handiek maniobra zailagoak egin behar dituzte egoera berrietara egokitzeko, gauza jakina da hori, baina agian horrexegatik eskatu beharko genieke erreflexuekin azti ibiltzeko. Asko dira mugitu direnak eta beste asko egoera latz honen aurrean oraindik hitz erdirik ebaki ez dutenak. Azken hauen taldean musikarekin zerikusi zuzena dutenak dexente dira eta agian hauen isiltasunak mintzen du gehien. Batzuen mututasunak eta noski, diktaketa hitzez-hitz jarraitzen duten komunikabideen irainek. Titular guztiak guri buruz dira, baina ez digu inork ezer ere galdetu, genioen beste kantu batean.

Bestalde, inork gutxik komentatu du pentsamolde askatasunaren aurkako ehiza honen beste alderdietako bat. Argi dago emanaldiak bertan behera geratzean artista dela lehendabiziko kaltetua, baina kontuz, ez bakarra. Alderdi ekonomikoaz gain »honek diskoen salmentan nola eragingo duen ez da erreza aurrikusten», publikoa bera da gustuko duen taldea ikusi ezinik geratzen dena. Madrilgo kasuan, adibidez, non hainbatetan aritu izan garen inolako arazorik gabe. Horrexegatik momentuotan zaletuekin gogoratu nahiko nuke, eurenean berriz ere orain arte bezala kondizio normaletan jo ahal izanen dugunaz ziur (zerbait oso gaizki dabil ustezko demokrazia baten sistematikoki musikariak isilarazi nahi direnean). Izan bedi berandu baino lehen, martxoaren hamabosta arte bederen izango ez dela dirudien arren.

Honako hau ez genioen gure inongo kantutan, baina mailegutan hartuko dut hurrengorarte: Loreak motz ditzakezue, baina sekula ez duzue udaberria geldiaraziko.