Suge-jana edo apez-belarra
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Suge-jana, suge-belarra, suge-gerezia, sugerrama, sugrama, suge-belar nerbioduna edo pikarta. Landare osoak pozoitsua den eta sistema nerbiosoa erasotzen duen aroina du eta gure hizkuntzan honelako landare gehienak sugea edo lipuarekin lotzen ditugu. Ahora gozoak omen diren fruitu gorri deigarriak jan eta tripetako karranpak izan dituzten ume ugariren aipamenak badira Europa osoan. Sugeak hiltzeko ere erabili izan omen da. Lurpean duen erraboilak ere aroina badu, baina behin egosi edo lehortuz gero galdu egiten da; almidoi ugari duenez jateko bezalaxe lihozko soinekoak tentetzeko usu erabili izan da. Hostoen pikartengatik ere suge itxura har dakioke.
Errebelarra. Osinaren gisan, hostoetan kare oxalatozko kristalak ditu. Gordinik ahoratuko duen animaliarik ez da eta sendagai bezala zauri zailak ixten laguntzeko hosto hauek zuzenean gainean jartzen dira.
Ilarrondokoa. Hotz zalea da eta urasetzen den buztin lurra du maite. Lurrean nitrogenoa pilatua bada hobe. Ilarra papilionazeoen familiako landareei deitzen diegu »babarruna, ilar biribila, ilarra...» eta landare hauek lurrean nitrogenoa pilatzeko gaitasuna dute. Hemendik ote datorkio suge-janari ilarrondokoa izena?
Apez-belarra. Lore multzoa onila edo inbutu formako braktea batek inguratzen du. Loreak ernaltzeko eulitxoak erakarri behar ditu eta horretarako bi trikimailu erabiltzen ditu, guretzako kiratsa den eta haien gusturako usain ederra dena hedatzea eta onilaren barruko tenperatura igotzea, intsektuei babes gozo eta perfumatua eskainiz. Lore antzu batzuekin osatutako hesi batek sartzen bai, baina ez die oniletik ateratzen uzten. Behin intsektua barruan somatuz gero, ordea, landareak polen-zakuttoak irekitzen ditu eta hesia zimeldu egiten da; soina beste lore batzuk ernaltzeko polenez jantzia duela intsektuak alde egiten du, beste lore bero baten bila. Estrategia honen erabileragatik deitzen ote zaio apez-belarra?
Inaztorra ere deitzen zaio landare xelebre honi, zergatik ote?
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.
Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]