Makina bat kontu

Unibertsoaren kolorea aldatzen ari da
Hainbat astronomok 300 bat galaxia aztertuz egin duten lanaren arabera, Unibertsoaren kolore orokorra aldatzen ari da: gaur egun nagusi den koloreak beixaren antza duela esan liteke eta, aldiz, orain dela 11.500 milioi urtekoa askoz ere urdinagoa zen.
Marijn Franx Holandako Leideneko behatokiko arduradunak emandako azalpenaren arabera, urdina izar gazteen kolorea da. Beraz, orain dela 11.500 milioi urte galaxietako izar gehienak gazteak izaki, Unibertsoaren kolore nagusia ere urdina zen. Gaurko kolore gorrixkak, berriz, izarrak zahartu egin direla eta gazteak baino gehiago direla erakusten du.
Bestalde, Unibertsoak antzina zuen argi kopurua gaur egungoaren antzekoa dela gaineratzen du Gregory Rudnick Alemaniako Astrofisika Institutuko arduradunak. Alegia, lehen aipatutako garaian orain baino izar gutxiago zegoela, izar gazte urdin batek izar zahar gorrixka batek baino argitasun handiagoa ematen baitu.
Halaber, esan liteke Unibertsoko izar gehienak berantiarrak direla, ez zirela gure eguzkia baino askoz lehenago sortu, hau da, Big Bang leherketa handia gertatu eta 7.000 milioi urtera sortu zirela.

Baratxuria eta zelula hautatuen suntsitzea
Aspaldidanik ezagutzen dira baratxuriaren onurak eta sendatzeko ahalmena. Kheopsen piramidean dauden irudiek horren testigantza erakusten dute eta gure aitona-amonei ere makina bat aldiz entzun diegu horrelakorik. Herri jakinduriaz gainera, zientziak ere aspaldi heldu zion baratxuriaren propietateen azterketari. Israelgo Weizmann Institutuko Aharon Rabinkov ikerlariak zuzentzen duen taldeak, esate baterako, liliazioen familiako landare belarkara honekin egindako estudioaren berri eman du oraintsu, eta minbiziari aurre egiteko izan dezakeen balioa nabarmendu dute.
Baratxuriaren osagarrietariko bat allizina da. Allizina sulfuro bat da, alliina molekularen eta allinasa entzimaren arteko erreakzio biokimikoaren emaitza, erraz lurrintzen dena. Hain zuzen ere, baratxuriari usain eta zapore berezi horiek ematen dizkion substantzia da.
Antza denez, allizina dosi handi batek zelula biziak hiltzen ditu eta erasotzeko ahalmen horretan oinarritu dira Rabinkov eta bere taldea. Ikerlarion helburua zera litzateke: alliina molekula minbizi zeluletara helaraztea eta ondoren allinasa entzima gehitzea, hartara minbizi zelulak suntsitu ahal izateko. Laborategiko saguekin egindako frogek emaitza onak erakutsi dituzte, batik bat urdaileko minbiziari dagokionez. Aurrerantzean, beste minbizi motatan zer eraginkortasun duen eta gizakiari prozedurak balioko ote liokeen neurtu beharko dute.


Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude