Haur txikiak dituzten gurasoei zuzendutako euskalduntze-alfabetatze programa ugari antolatu ohi da Euskal Herri osoan. Gipuzkoan, esaterako, Buruntzaldea osatzen duten sei udalek lankidetza-hitzarmena sinatua dute euskara sustatu eta hainbat egitasmo elkarrekin garatzeko. Besteak beste, Etxetik hasi behar delako izeneko egitasmoa dute martxan Andoainen, Astigarragan, Hernanin, Lasarte-Orian, Urnietan eta Usurbilen. Euskararen transmisioan eta euskararekiko motibazioan familiak duen garrantziaz gurasoak jabearaztea da programa horren xedea. Egitasmoa haur txikiak dituzten gurasoei dago zuzendua. Ikasturtearen hasieran, informazio liburuxkak banatu ohi zaizkie gurasoei hizkuntzaren gaian nola jokatzea komeni den azalduz. Mezuak ezberdinak dira bikotekide biak euskaldunak izan, biak erdaldunak izan edota bata euskalduna eta bestea erdalduna izan. Aholku horiekin batera, euskara ikasteko edota hobetzeko eskaintza berezia egiten zaie gurasoei, diru-laguntzak eskainiz. Horrez gain, haur jaioberriak dituzten gurasoei zuzendutako beste egitasmo bat ere garatzen dute sei udalerriok. Hilero, guraso izan direnei zorion agurra, haur jaio berrientzako euskarazko kanten CDa eta hiztegitxo bat biltzen dituen gutuna bidaltzen zaie. Gutun horretan, euskarak haurraren heziketan duen garrantziaz ohartarazten ditu gurasoak. Andoaingo Udaleko Euskara Saileko Lourdes Loiarte administrariak eman digu egitasmo horren berri. "Seme alabek euskaraz bizitzeko duten eskubidea bermatzea ere gurasoen esku dago hein handi batean", irizten dio Lourdes Loiartek. Proiektu horrek izan duen arrakasta dela medio, Euskal Herriko hainbat udalerritara zabaldu da egitasmoa.


Zumaian ere, gurasoei zuzenduriko informazio liburuxkak banatu ohi dituzte, non euskara ikasteko arrazoiak emateaz gain, euskarazko alfabetatze eta euskalduntze ikastaroak eskaintzen zaizkien. Ikastarook bi maila dituzte: bata, euskararen ahozko eta idatzizko ikasketa prozesuan sakondu nahi dutenentzat, eta bestea, euskaraz ez dakitenentzat. Horrez gain, urtarrilaren hasieran Gurasoentzako Txokoa izeneko egitasmoa jarriko dute martxan, AEKrekin elkarlanean. Haurrak eskolan dauden bitartean, gurasoek euskarazko ipuin, jolas eta kantuak lantzeko aukera izango dute. Belen Golmaio Zumaiako euskara teknikariak adierazi digunez, gurasoen nahia euren seme- alaben hezkuntzan parte hartzea izan ohi da, hots, etxeko lanetan laguntzea eta eguneroko jarduerak euskaraz gauzatzea. Egitasmoak aita eta amei zuzenduak badaude ere, izena ematen duen gehiengoa emakumezkoa dela jakinarazi digu teknikariak.

Bizkaia aldean, berriz, hizkuntzaren transmisioa gauzatu xedez, Olgetan programa sortu du Leioako Udalak. Ekaina bitartean, astelehenetik ostiralera, haurrentzako jolasak eta tailerrak eta gurasoentzako ikastaroak antolatuko dituzte. Eskolaz kanpoko jardueretan eta guraso-umeen arteko komunikazioan euskara erabiltzearen garrantziaz ohartaraztea da egitasmo horren helburua. Bestalde, Arrigorriaga, Basauri, Berango, Erandio, Getxo eta Leioako Udalek Txikiagaz nagusi proiektua dute martxan. Ekimen horren barruan, besteak beste, familientzako ibilaldiak antolatzen dituzte.


Sortzen Ikasbatuaz elkarteak, Euskaraz Mintza programaren barruan, gurasoentzako material didaktikoa kaleratu berri du. Gida batek eta CD batek osatzen dute Kontu Txikiak izeneko materiala eta 12 eurotan dago salgai liburu dendetan. Bertan, gurasoek ume txikiei, bazkaria ematerakoan, ipurdia garbitzerakoan eta eguneroko ekintzak burutzerakoan erabili ditzaketen baliabideak biltzen dira, euskal tradizioan oinarrituak noski. Materiala erabiltzen erakusteko, guraso zein haur eskoletan lan egiten duten irakasleei zuzendutako ikastaroak ere antolatzen ditu Sortzen Ikasbatuaz-ek Euskal Herri osoan. Rikardo Ederra Sortzen Ikasbatuazeko kideak azaldutakoaren arabera, euskara ezagutzarik ez duten horiei hizkuntza apur bat ikasteko eta euskal ohituren berri izateko aukera eskaintzen zaie ikastarootan. "Gurasoek izugarri ongi pasatzen dute, euskara ikasteko motibatzen ditugu eta ondoren seme-alabei transmititzen diote motibazio hori", adierazi digu Rikardo Ederrak. Hala ere, hau ez da Sortzen Ikasbatuaz-ek gisa honetako materiala plazaratzen duen lehen aldia. Jolas tailerrak izeneko materiala kalean du elkarteak.


Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundeak ere gurasoez osaturiko transmisio talde deritzenak ditu. Talde horiek bi modutara osatu ohi dituzte. Alde batetik, guraso diren ikasleak batuz, eta bestetik, udalek zein beste erakundeek luzatutako eskaeretatik abiatuta. Udan, berriz, familia barnetegiak antolatzen dituzte. Haurrak begiraleekin egoten diren bitartean gurasoek euskara ikasteko aukera izaten dute. Elorrioko Abizari AEK euskaltegiak, esaterako, Udalaren Euskara Kontseiluarekin elkarlanean, euskal hizkuntzaren erabileran egin ohi diren hanka-sartzeez ohartarazteko ikastaroa antolatu zuen iaz lehen aldiz. Euskaltegi horretako irakasleen aburuz, gurasoek kontziente izan behar dute eurak izan behar direla zuzentzaileak.


Bikote euskaldunen hizkuntz ohiturak aldatzeko xedez, Familia Bidezko Euskararen Jarraipenerako Plana jarri zuen iaz martxan Oarsoaldea eskualdearen Garapenerako Agentziak, eskualdeko hainbat euskaltegi, ikastetxe, euskara elkarte eta udalekin lankidetzan. Egitasmo horrek, besteak beste, kultur eskaintza zabala, euskara ikastaroak eta tailerrak hartzen ditu bere baitan. Antolatzaileek uste bezalako erantzuna lortu ez duten arren, etorkizunean eskualdeko familiei eskaintza ahalik eta osoena ezagutarazten saiatuko dira. Horretarako, etxeko hizkuntza euskaraz finkatzeko egitasmoak landuko dituzte.

Proposamen hauei guztiei abar luze bat atxiki beharko litzaieke. Ondorioa garbia da beraz, euskal hizkuntzak familia giroan duen garrantziaz jabetzen den guraso orok euskara ikasi edota ezagutzak sendotzeko aukera zabala du eskura. Zeren zain egon?