Aukera
1913an jaio zen Ordizian eta 1937an hil zen Fruizen Gerra Zibileko frontean. Ez dirudi gerra gehiegi gustatzen zitzaionik eta horregatik Francoren jarraitzaileek frontera eraman zutenean kamilero lanetan aritu zen.
Bizitza motza baina intentsua izan zuela esan dezakegu, askotan artistak izan behar duenaren antzekoa edo guri hala gustatuko litzaiguke, artistaren mitoak, zineman bezala, azkar bizi, gazte hil (testuinguru tragikoan ahal bada), eskatzen baitu.
Baina hurrengo urtetako iluntasunak artistaren izarra itzali zuen eta horregatik Lekuona ez zen inoiz mito bihurtu. Errepublika garaian lana egin zuten artista abangoardistak gerra ondorenak ahaztu zituen. Francok ezarritako diktadurarentzat arte mota hura ez zen oso gustukoa askatasunean eta esperimentazioan oinarritzen zelako, ezta falangistek egindakoa izanda ere. Francok bultzatutako arte ofizialak handinahia, errealista eta sasi klasikoa izan behar zuen, batez ere propagandarako egokia. Kuriosoa da Stalinen komunismoak inposatutako arte ofizialarekin antza handiagoa izatea, gerra aurretik falangistek egiten zutenarekin baino.
Hala ere, Lekuonaren ibilbideak ez zuen falangismoarekin harreman handirik izan. Gazte zela Errepublikaren garaiko zurrunbiloan sartu zen, politikak eta kulturak modernitatearen bidean jasan zuten aldaketak ez dira berriz gertatuko askoz beranduago arte. Zurrunbilo horretan Euskal Herriko artista batzuek abangoardiako artea eta bertako sustraiak uztartu nahi zituzten. Oteiza eta Lekuonak oinarri horiek bilatzeko konpromisoa hartu zuten, Gerra Zibilak asmo horiek moztu zituen arte.
Lekuonak ezin izan zituen lagundu Oteiza eta Narkis Balenziaga Ameriketara egindako bidaian. Han Euskal Herrirako abangoardiarentzat baliagarriak izan zitezkeen Historiaurreko ereduak bilatu nahi zituzten. Ikerketa artistikoa eta merkatua bilatzeko bidaiak bidaia pertsonalaren itxura handia du. Hiru lagun gazte ilusioz beteta, munduan zehar beraien herriari zerbitzua eskaintzeko. Balenziagak ez zuen bidaiaren gogortasuna jasan, Lekuona ez zen anai arteko borrokaren gogortasunetik onik atera. Heriotzak hirukotearen laguntasuna puskatu zuen eta horrela zapuztu zen Euskal Herriko abangoardiaren aukera.
HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3
Data: 2025eko ekainaren 14a.
--------------------------------------------------------
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]
Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]
.jpeg)
Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.
Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.
Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]
El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]