Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu


Zientzia espaziala minbiziaren kontrako borrokan

Eguzki sistematik kanpoko planeta txikiak aurkitzeko erabiltzen diren teknika berrienak minbiziaren kontra borrokatzen ari diren zientzialarien esanetara ipiniko dira, gaitzaren lehen faseko zelulak aurkitzeko baliagarri izan bailitezke.
Izar batek ematen duen argitasun itzelak inguruan orbitatzen duen planeta antzematea asko zailtzen du, baina hainbat teleskopioren seinaleak konbinatzen dituen teknika erabiltzen bada, astronomoek eguzki eklipse moduko bat sor dezakete. Modu horretan, izarren dirdira neutralizatu egiten da eta beste planetetako argitasun apalagoak antzeman daitezke. Bestalde, teknika honek izan duen aurrerabideari esker, planetak antzemateaz gainera, planeta horien atmosferak ere ikertzeko aukerak sortu dira eta horretara ipini ditu Europako Espazio Agentziak ahaleginak.
Baina irudi bidezko teknika honek izan dezakeen beste erabilpen batek txunditzen ditu Herbeheretako mediku eta zientzialariak. Izan ere, ehun laginei egiten zaizkien irudi askoz hobeak lortuko lirateke eta minbiziari lotutako elementuei sortu orduko fasean helduko litzaieke.
Espazioko teknologiak minbiziaren kontra erabiltzeak baditu lehendik ere aurrekariak. Europako zientzialariek espazio sakonean X izpiak detektatzeko sortutako programa informatiko bat, esate baterako, larru azaleko melanomak albait lehen antzemateko erabiltzen da. Sistema xinplea da: ehun bat lagin hartu, digitalizatu eta hainbat bider handitu ostean programa informatikoak kolore aldaketarik txikienak ere antzeman egiten ditu.


Birus informatikoei aurrea hartzeko modua

John lockwood Washington Unibertsitateko adituak programa kaltegarriak (birusak edo harrak) erabiltzaileen ordenagailuetara heldu baino lehen detektatzeko teknologia garatu du. Aditu horren esanetara jardun duen lan taldeak sortu duen "birus ehiztaria" hardware plataforma bat da berez, Field-programmable Port Extender (FPX) deitzen diote eta sare bidez transmititzen diren programa kaltegarriak helbidera heldu baino lehen harrapatzea du funtzio nagusia.
FPX sistemak, hainbat teknologia patentatu baliatuz, programa kaltegarriaren "sinadura" azkar batean detektatzen du. Sare bidez transmititzen diren datuak segundoko 2.400 milioi biteko abiaduran eskaneatzeko ahalmena du.
Adituen ustez, Interneteko birus eta harren erasoak gero eta okerragoak dira eta segurtasunerako mehatxu larria. Nimba, Code Red, Slammer, SoBigF eta MSBlast bezalakoek milioika ordenagailu kutsatu dituzte mundu osoan, eta sare handiak moteltzea eta enpresetako makinen produktibitatea txikitzea lortu dute behin baino gehiagotan. Asteak edota hilabeteak behar izaten dira kutsatutakoak erabat garbitzeko. "Code Red Version 2" izeneko harrak kaltetutako ordenagailuak berreskuratzeko kostu zuzena, esate baterako, 2.600 milioi dolarretakoa izan zela uste da.
Herri garatuetan zerbitzu garrantzitsu ugari gobernatzen dira ordenagailu bidez (energi sistema, finantza sarea, azpiegitura militarra...) eta programa kaltegarri hauek suntsitzeko duten gaitasuna ikusita, gero eta baliabide handiagoak ipintzen dira borroka informatiko honetan.
Gaur egun, Interneteko birus eta har gehienak ezin dira antzeman helburu duten ordenagailura iristen ez diren artean. FPXk, aldiz, erabiltzailearen ordenagailura heldu baino lehen identifikatzen eta ezabatzen du programa kaltegarria.


Azkenak
Sustrai Erakuntzak salatu du enpresa batek Nafarroako lau eremutan kobre meategiak ireki nahi dituela

Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa. 


Ehunka herritar elkarretaratu dira Hernanin San Joan gaueko eraso arrazisten kontra

Hernaniko Txosna Batzordeak azaldu duenez, gutxienez hiru eraso arrazista izan ziren herrian ekainaren 23ko gauean, eta horren harira zabaldutako “bulo eta gezur arrazistak” salatu ditu. Udalak ere adierazpen instituzionala onartu du gertaturikoa gaitzesteko. Amher... [+]


Sánchezen NATOko tratuak hautsak harrotu ditu zenbait estatu kideren artean

Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.


Galdakao-Usansoloko eta Gernika-Lumoko ospitaleetako “prekaritatea” salatu du ESK-k

Sindikatuak adierazi du bi ospitale horietan behin-behinekotasunean daudela langile gehienak, eta ordezkapenak ez direla bermatzen; ondorioz, langileen lan-karga areagotzen dela. Gehitu du larrialdi zerbitzuetan “gainkarga” dagoela.


2025-06-25 | Castillo Suárez
Alferrikako bidaia

Lehengoan batera elkarrizketatu gintuzten Gonzalo Hermo poeta galiziarra eta neu. Kontatzen nion niri ere gustatuko litzaidakeela esatea nire aurrekoak marinelak izan zirela, baina nire familian denak dira galdatzaileak. Gainera, eremu industrial batean bizi naiz, itsasotik... [+]


Ey, ey... Turismo kolonialaren bonba lehertu duela bad Bunnyk

Reggaetonarekin eta antzekoekin, musika estilo bat ez ezik, Puerto Ricok beste ideia bat zabaldu du mundu osora: turistifikazioaren eta iragan kolonialaren artean dagoen lotura estua. Milioika jarraitzaile dituen Bad Bunny artista da mezu horren bozgorailu. Azken diskoan Jorell... [+]


2025-06-25 | Onintza Enbeita
Oihana Bartra. Bertsolaria
“Bertsolaritzan ere badago aurrerapenaren kontra dagoen korronte erreakzionarioa”

Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.


Israelek gerra hasi eta Mendebaldeak babestu

Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.

Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


Ezusteko bila

Madrilgo presidente Ayuso faxistak itsuskeria egin dio EAEko lehendakari Pradalesi, euskaraz aritu delarik, harrokeriaz, aldibereko itzulpen sistema erabiltzeari uko egin eta alde eginda. PPko senatari batek ere “txorradatzat” hartu du “hogei... [+]


Mizgin Ronak
“Turkierak hautsi zuen nire pertsona”

Egungo kurduerazko idazle esanguratsuenetakoa da Mizgin Ronak. Zortzi liburu ditu idatzita, bost eleberri eta hiru olerki liburu. 16 urte zituenean ihesera jo zuen, eta urte eta erdiren ondoren haren jaioterrian atxilotu zuten, Diyarbakirren. 1992an, 18 urte besterik ez zituela,... [+]


2025-06-25 | June Fernández
Meloi saltzailea
Persepolis

Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]


Eguneraketa berriak daude