Ezberdina da alde askotatik Genoan palestinar eta israeldarrek (mugimendu sozialen ordezkariek gehienbat, baina nork bere aldeko indar faktikoak behin eta berriro kontsultatuta) adostu duten akordioa orain arte egin diren planekiko. Eta seguruenik ezberdintasun nagusi honek eragin du hainbat adituk tratu hori «mirari» hitzez bataiatu izana: ia beti egiten den bezala ildo nagusi batzuk adostu eta horien zehaztapena bidean lotzeko utzi beharrean, bukaeran izango dena azken milimetroraino negoziatu eta erabakitzea hautatu da. Fruitua hor dago.

Frantziako Le Nouvel Observateur astekariak bi kazetari igorri ditu tratu horren gorabeherak ikertzera. Eta hiru urteko prozesu apasionante baten kronika idatzi dute Josette Alia eta Henri Guirchoun-ek. Beste gatazketan kezkaturik bizi den edonork ezagutu beharko lukeen prozesua da.

Ia hiru urtez aritu dira lanean akordio honen protagonistak operazioa antolatu eta aurrera ateratzeko. Osloko itun famatu hura airean gelditu ondoren, 2001eko urtarrilean porrot egina zuen Taba-ko ahaleginak ere. Barak lehen ministro sozialistak hauteskundeak galdu zituen eta «aurrean solaskiderik ez dugu» esan zuen, lehenagoko bere ahaleginez damututa. Geroztik lurralde horietan etorri den kalbario odoltsua soberan ikusi dugu denok telebistan egunero.

2001eko egun ilun haietan bildu ziren bi intelektual, Yossi Beilin israeldarra eta Yasser Abed Rabbo palestinarra Jerusalemen «Al Qods» egunkariak duen egoitzan. Eta ahalegin berri bat egitea merezi zuela erabaki zuten. Osloko akordioetaraino eta Oslotik honantz egindako bidea aprobetxatu zitekeen. Eta herritarren eguneroko odolusteak konponbideetan ausartak izatea eskatzen zuen. Bi baldintza nagusi hitzartu zituzten. Bata, arazo eta konponbide bakoitza sakoneraino eramatea. «Esaerak dio deabrua dagoela xehetasunetan, baina gure ustez alderantziz da, garaipena xehetasunetan dago». Beste modura esanda: amaieratik hasi behar zen, bi aldeei saminik handiena eragiten dieten arantzetatik. Bigarren baldintza: sekretu handiz egin beharko zen lana.

Nork bere aldean influentzia bat eta kontaktu ugari dituzten Beilin eta Rabbok laguntzaile bana hartu eta taldearen muina osatu zuten. Eta prozesuak aurrera egin ahala kide gehiago inguratuko zituzten.


Anbizio handiko proiektua gorpuzteko dirua 2001eko abenduan lortu zuten, Suitzako Genoara egindako bidaia akademiko batean: aita bankari diruduna duen Alexis Keller unibertsitarioa liluratuta geratu zen asmoarekin, eta bere aitak dirua eta bileretarako jauregi diskretoak eskaintzeaz gain Suitzako gobernua ahaleginaren babesle bihurtzea lortu zuen.

Ondoko hilabeteetan etorriko ziren taldera pertsonalitate gehiago erakartzea eta lehen zirriborroak. Mapen gainean hasi ziren lanean, eta paperetan azaltzen zena Palestinako muga eta kaleetan alderatzen. Autoa hartu eta negoziaketan zegoen kale, etxe eta lur mutur bakoitza aztertzen zuten.

Denborak esango du era ez ofizialean isilpeko tratu horietan parte hartu zuten pertsonalitateek (bi aldeetako zerbitzu sekretuen buru ohiak, intelektualak, agintarien aholkulariak...) zein indar egingo duten hemendik aurrera, baina beren fruitua betirako idatzirik geratu da. Madrilgo 1991ko bake konferentziatik hasi eta Oslo, Wye River, Charm el-Cheikh, Camp David et Taban hitzartuz joandako guztia hartu eta bi aldeetako agintariek (agian nork bere aldekoen aurrean erantzukizuna bere gain hartu nahi ez izateagatik) zintzilik utzitakoa bururaino eraman zuten taldeotan, joan den urria artean.

Horrela geratu dira definituta tratuaren bermea izango diren indar multinazionalak; mugak 1967ko gerra aurrekoetan oinarritu dira; errefuxiatu palestinarren arazoa indemnizazio bidez kitatzen da nagusiki; Israel Palestinatik erretiratzeko epe finkoak erabaki dira; Jerusalem geratzen da bi estatuen hiriburua; eta Jerusalem zaharrean juduek beren auzoa dute beren gain eta palestinarrek auzo arabiar, kristau eta armeniarra.

Alde bateko eta besteko mugimendu sozial indartsuek eman dute ontzat akordioa, eta hori da bere berme nagusia. Indar faktikoetako zenbait buru ere hasi da norabide berean mintzatzen. Gerta liteke hau guztia bi urte eta erdiko amets baten fruitu antzua izatea. Baina gerta daiteke ere jadanik konponbide hau saihestezina izatea denentzako, 12 urteko bake prozesuaren helmuga finkatua. Bidean zenbat eta odol gutxiago isuri, hobe.

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.