Ezpalak


2003ko azaroaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Herri musika eta dantza

Lehengo urteko arrakastari jarraiki azaroaren 29 eta 30erako Herri Musika Jardunaldiak antolatu dituzte Euskal Dantzarien Biltzarrak eta Herri Musikaren Txokoak Oiartzunen. Herri musika eta herri dantza izango dira aurten jorratuko diren gaiak. Izan ere, askotan batera joaten diren bi arlo baitira eta antzeko egoera bizi dutenak. Horretarako mintegia, tailerra, jaialdia eta erromeria antolatu dituzte. Bertan, Euskal Herriko nahiz Euskal Herritik kanpoko gonbidatuak izango dira.


Itsasoaren museoak

Garai bateko Euskalduna ontziolen dikeen gunean kokaturik, hilaren 21ean irekiko ditu bere ateak azkenean Bilboko Itsasadarra Itsas Museoak. Itsasoa gizartera hurbiltzeko xedez, 27.000 metro koadroko azalera egokitu dute. Bi erakusketa izango ditu. Kanpoaldean, era askotako ontziak izango dira ikusgai. Barruan berriz, maketak, margoak, itsasontziak eta itsasoarekin loturiko beste zenbait obkejtu paratu dituzte. Guztira, berrehun bat piezarekin irekiko ditu ateak Itsas Museoak eta egunero izango da zabalik abendua bitartean. Bestalde, Pasaiako Badian den Askorreta Ontziolan kokatuko da egun Donostian den Untzi Museoa. Behin betiko erabakia ez izan arren, leku hori ikusi du Gipuzkoako Aldundiak leku egokitzat. Bertara eramango dituzte egun Untzi Museoak dituen 24 itsasontziak. Museo berrian itsasontziak kopondu eta berriak eraikiko dira, besteak beste.


Munduko inprobisazioaren basea

Bukatu dira Ahozko Inprobisazioa Munduan Jardunaldiak. Ez ordea bere ondorioak. Argo, Xenpelar Dokumentazio Zentroaren web gunean martxan jarriko den datu basea izango da horietako bat. Izan ere, bertan mundu guztitik inprobisazio kantatuaren inguruko informazioa kontsultatu eta gehitu ahal izango da. Xenpelarretik diotenez, bertsolaritzari buruzko informazioa gutxi gorabehera kontrolatua zegoen orain artean. Proiektu berri honek ordea, mundu mailako informazioa eta harremanak antolatzea ekarriko du.


Zinebi-ren markak

Marka guztiak hautsi ditu aurten hilaren 24an hasi eta 29an amaituko den Zinebi, Zinema Dokumentalaren eta Laburmetraien Bilboko Nazioarteko Jaialdiak. Guztira 1.945 film jaso dira, nahiz eta 96 izango diren azkenean lehiatuko direnak. Horietatik 20 animaziokoak, 53 fikziozkoak eta 23 dokumentalak. Eta sei euskal laburmetrai ere izango dira. Markak hautsi ditu, baita ere, dokumentalei eskainitako lehia prestatu duelako Arte Ederretako Museoan. Zinebidok izena darama eta bere epaimahai propioa izango du. Bestalde, Anna Karina edota Jean Luc Godard-i eskainitako zikloak eskainiko dira aurten. Eta azkenik Bilborock-en bideo musikalak ikusi ahal izango dira.


Emakumeen memoria

Gure Historiaren memoria gorde eta zabaltzea da Euskadiko Filmategiaren eginbehar nagusia. Hain zuzen ere, filmen bidez betetzen du eginbehar hori. Orain artean ordea, emakumezkoen historian zuen hutsune nagusia. Horregatik sinatu dute Emakundek eta Filmategiak akordioa. Ekimen horren bidez, Historiaren une ezberdinetan emakumeak izan duen lekua eta garrantzia erakutsiko duten filmak gorde eta zabaltzeko konpromisoa hartu du Filmategiak. Konpromiso horren lehen pausoa emana dago. Izan ere, Begoña Gorospek eginiko Eusko Emakumeak: 1930-1939 filma Filmategiaren eskuetara pasa da. Dokumentu honek Gerra Zibilaren aurretiko euskal emakume langileen baldintzak eta garaiko egoera soziopolitikoarekin zuten harremana aztertzen du.


Lumière baino lehen

1895ean patentatu zuten Lumière anaiek zinematografoa. Baina aurretik, Historian zehar, hainbat aparatu sortzen joan ziren irudien bitartez errealitatea biltzeko asmoz. Iruñeko Planetarioak egun hauetan ikusgai jarri duen «Altamiratik zinematografora, irudiaren odisea» erakusketak bildu ditu horietako asko: XVI. mendeko kamera ilunak, XVII.eko linterna magikoak edota XIX.eko jostailu optikoak. Irudia erabat onartua dugun garai honetan, irudi horiek zein prozeduren bidez lortzen diren argitu nahi du erakusketak.


Artea sarean

Dagoeneko Interneten dago ikusgai Bilboko Arte Eder Museoak sustatutako Arteder, euskal artearen datu basea. Museoak 15.000 dokumentu zituen gordeak bere liburutegian. Eta hori baliatuz jarri du martxan Interneteko datu basea. Oraingoz, XIX. mendetik gaurdaino euskal artisten eta talde artistikoen informazioa bildu dute. Etorkizunean ordea, beste zenbait gai jasotzea da helburua. www.bd-arteder.com/euskera-n sartzea besterik ez dago.


Gure aurpegiak

Dantza, antzerkia, zinema, musika, festak, kirola eta euskara bera jorratuko ditu Euskal Kultur Erakundeak Elhuyar Fundazioaren laguntzaz Donostian aurkeztu berri duen erakusketak. Euskal Herriaren aurpegiak erakutsi nahi ditu erakusketak 400 argazki, bideo bat, soinu dokumentuak eta testuak baliatuz.


Azkenak
Emakume sexualizatuak oholtzan eta Arrigorriagako polemika: askatasunaren eta eredu patriarkalaren artean

Norbere gorputzaren gaineko erabakiez, estetika heteropatriarkalaren morrontzaz, kontraesanez eta musikaren industriaz solastatzeko baliatu dugu Arrigorriagako polemika: herri horretako jai batzordeak Vulkano orkestra festa-egitarautik kentzea erabaki du, ikuskizuneko... [+]


2025-07-15 | ARGIA
Danimarkak derrigorrezko soldadutza ezarri du emakumeentzat

Danimarkako Gobernuak argudiatu du, azken urteotako aldaketa geopolitikoen aurrean defentsarako baliabide gehiago behar dituela. Errusiak Ukraina inbaditu izana aipatu dute preseski, baita AEBetako Trump presidenteak Groenlandia uhartea kontrolatzeko asmoa iragarri izana ere... [+]


2025-07-15 | Irulegiko Irratia
Minbizien %19 gure ingurumenari lotuak izanen lirateke, Munduko Osasun Erakundearen arabera

Hori da Munduko Osasun Erakundeak iragarri berri duen zenbaki ikaragarria. Horregatik, osasun arloko profesionalen CPTS taldeak prebentzio kanpaina berria plazatu berri du, publiko handia asaldatzeko.


Analisia
Europar Batasunak zifratua hautsi nahi du segurtasunaren aitzakiarekin

Europako Batzordeak, Batasunaren barne-segurtasuna indartzeko promesarekin, aspaldi lantzen ari den bide-orri bat aurkeztu du segurtasun-indarrek herritarron datuetarako sarbide eraginkor eta zilegia izan dezaten. Krimen antolatua, terrorismoa, haurren abusua eta antzeko... [+]


2025-07-15 | Gedar
50 bat gazte afrikar kale-egoeran daude Donostian, asilo-eskaeren erantzunaren zain

 Frantziako Estatutik kanporatu zituzten, asilo-eskaerak Espainiako Estatuan egin behar zituztela esanez. Asteak daramatzate zain Donostiako Amara auzoan. 


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Etorkinen aurkako “ehiza-gau” antolatuak egin dituzte Espainiako herri batean, inpunitate osoz

Hainbat gauez jarraian, gorrotoa eta arrazakeria hedatu eta "etorkinen aurkako ehiza" egin dute Murtziako herri batean, "Espainia garbitzeko". Kolektibo antiarrazistek ultraeskuinaren inpunitatea salatu dute.


Desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo dituzte Donostian

BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo ditu Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.


Bi pertsona atxilotu dituzte Ordizian, ertzainak zauritzea leporatuta

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailaren arabera, hainbat pertsonen arteko borroka bat zela eta bertaratu dira larunbat gauean ertzainak Ordiziara (Gipuzkoa), eta liskarrak izan dira. Bi ertzain ospitaleratu dituzte: bat lepauztaia apurtuta eta masailean ukabilkada bat jasota;... [+]


Mugak Zabalduz karabana Irundik abiatu da pertsona migratzaileek pairatzen duten biolentzia salatzeko

Euskal Herritik eta Kataluniatik abiatu da aurtengo Mugak Zabalduz karabana. Calaisko itsasartea, Frantziako Estatuan du helmuga, giza eskubideak bermatzea eta berehalako erregularizazioa eskatzen ditu besteak beste.


2025-07-14 | ARGIA
Sanferminak “nahi bezala gozatzeko eskubidea” aldarrikatu dute Iruñean, ostiraleko sexu erasoa eta gero

Mugimendu Feministak deituta, ehunka herritar, ordezkari politiko eta jaietako talde bildu dira uztailaren 13an Iruñeko Gaztelu Plazan. Intentsitate handiko eraso baten eta intentsitate txikiko beste hainbat erasoren testuinguruan egin dute elkarretaratzea. Eraso sexistarik... [+]


PKK-k armen suntsiketa irudikatu du, eta Erdoganek iragarri du legebiltzarrean batzorde bat osatuko dela prozesua jarraitzeko

Bere buruzagi historiko Abdullah Öcalenek joan den astean Turkiako Imraliko espetxetik eskatutakoari men eginez, PKK Kurdistango Langileen Alderdiak ekin dio armagabetzeari. Ostiralean egin dute ekitaldia, Iraken menpeko Kurdistango Sulaimaniya hirian, eta 30 gerrilari... [+]


Frantziako Legebiltzarrak dei egin dio Europari “harreman ekonomikoen estrategia aldatu” eta Txinarekin lankidetzak garatzera

153 orrialdeko txosten bat kaleratu du parlamentuak. AEBak ez ditu apenas zuzenean aipatu, baina horretarako "ikuspegi atlantista" terminoa erabili du: "Europak darabilen ikuspegi horrek gerra-komertziala ekarri du Europaren eta Txinaren artean, ageriko kalte eta... [+]


Akordio historikoa Kaledonia Berrian
Nazioarteko aitortza lukeen Kaledonia Berriko Estatua onartu du Frantziak, bere mugen barruan

Konfiantzaren erronka izenburua jarri diote Kanakyko indar independentisten eta unionisten arteko akordioari. Ozeano Bareko uhartediak herrialde europarraren parte izaten jarraituko luke, baina estatu izaera lor dezake kaledoniarrek hala bozkatzen badute. Datorren urte hasieran... [+]


Eguneraketa berriak daude