Robin Hood informatikoak

  • Internetek erabiltzaileen eskura jartzen dituen tresna eta baliabideek hacker mugimenduari bultzada handia eman diote. Gaur egun «pirata» edo «gaizkile informatiko» bezala dira ezagunak hackerrak. Beraiek, ordea, hala ez direla erakutsi nahi dute.

2021eko uztailaren 19an
Hacker mugimenduari buruzko informazioa biltzeko asmoz, urriaren 24tik 26ra bitartean Iruñeko gaztetxean egin zen HACK3ÑA izeneko hackmeeting-aren sustatzaileekin jarri ginen harremanetan. Ekimena hackmeetingsindominio.net helbidean era birtualean biltzen den asanbladak antolatu zuen. Guk arduradunetako bati hots egin genion telefonoz. Berak, ordea, galderak aipaturiko posta zerrendara bidaltzeko eskatu zigun. "Hackmeeting-a era asanblearioan antolatzen da eta arduradunak zerrenda horretan lanean gabiltzan guztiok gara. Gainera, hainbat gairi buruz nik dudan iritzia ez da taldeko gehienena". Hacker mugimenduaren eta topaketen inguruko galderak, beraz, e-postaz bidali genizkien. Erantzunak berehala jaso genituen. Hiruzpalau lagunen artean prestatu zituzten eta gainerako kideen adostasuna lortzean igorri zizkiguten guri.

Italiako hackmeeting-ak ereduak

Lehen hackmeeting-a 1998an egin zen, Florentziako Zentro Sozial Okupatu eta Autogestionatuan. Hain zuzen ere, Espainiako Estatuan antolaturiko hackmeeting-ek Italian egindakoak dituzte oinarri. Aurrenekoa Bartzelonako Les Naus zentro okupatuan egin zen 2000. urtean, bigarrena Leioako Udondo gaztetxean eta iazkoa Madrilgo Laboratorio zentroan. Antolatzaileek azaldu digutenez, bada arrazoirik hackmeeting-a aipatu lekuetan egiteko. "Ez dugu publizitaterik izan nahi, ezta inork gu bere propaganda kanpaina gisa erabiltzea ere. Gainera, gune hauek errebindikatu nahi ditugu Espainian jasaten ari diren errepresioaren aurrean". Madrilgo Laboratorio zentroa adibidez indarrez itxi zuten ekainean eta Bartzelonako Les Naus ere mehatxupean dago.

Hackmeeting-a gizarte mugimenduak teknologiaren arloarekin uztartzeko helburuarekin jaio zen. Teknologiaren bidezko erabilpenaren alde borroka egiten duten mugimenduen elkargune izatea eta aurrera begira hainbat ekitaldi eta ekintza elkarlanean antolatzeko oinarriak sendotzea ditu xede. Bere asmoa, dena den, ez da mugimendu konkretu baten erdigune izatea, "beste era batera pentsatzea posible dela erakustea baizik".

«Gaizkile informatikoaren irudia gobernu eta korporazioek sortu dute»

Gaur egun hacker hitza Internetek eskaintzen dituen baliabideak asmo txarrez erabiltzen dituzten pertsonak izendatzeko erabiltzen da maiz. Alegia, web guneetako edukiak deuseztu, posta elektronikoa irakurri, kreditu txartelaren datuak lapurtu edo birusak zabaltzen dituztenei deitu ohi zaie hacker. Informatikariek, hala ere, nahiago dute pertsona horiei «cracker» izena eman, hitz horrek islatzen baitu ondoen "gaizkile" hauen jokaera. Hacker bat, berez, programatzeko zaletasun handia duen pertsona da. Ez du asmo txarrez jokatzen. Ez du legea hausten. Akatsak topatu eta atzeko ateen bidez erabiltzaile arrunta sartu ezin daitekeen lekuetara iristen da, baina bere helburua ez da ezer deuseztea.

Hackmeeting-aren antolatzaileen hitzetan, "hackerra teknologia bere parte balitz bezala sentitzen duen pertsona da. Teknologia ezagutzen du eta bere erabilera sozializatzea lortzen du. Ez du askatasunaren alde ibiltari bakartia balitz bezala borrokatzen. Hackerrak taldean lan egiten du eta bere alorrean baliagarri izaten daki". Hackerrei buruz dagoen iritzi negatiboa ezezagunari diogun beldurrak sortu duela gaineratzen dute: "Jasaten ari garen aldaketa iraultzaileak ulertzen ez dituenak hoberena gauden bezala gelditzea dela uste du". Diotenez, gaizkile informatikoaren irudia ez da "inkontziente kolektibotik" sortu. "Gobernu eta korporazioek nahita sorturiko irudia da. Botereak ezartzen dituen mugetatik haratago ikasten duten, ezagutza hori besteen zerbitzura jartzen duten eta euren komunikazio tresnak kolektiboki sortzen dituzten pertsonak egoteak infokapitalismoak eta hura bultzatzen duten gobernuek ezarritako ordena mehatxatzen du". Horregatik jarri nahi izan omen diete hackerrei gaizkile etiketa.

Euskal Herriko hackerrak

Hackmeeting-a bigarren urtez Euskal Herrian egingo dela-eta, hacker mugimenduak gure artean bizi duen egoeraz galdetu diegu arduradunei. Galdera horri erantzutea zaila omen da. Batetik, hacker mugimendu ugari eta hacker bat zer den ulertzeko modu asko dagoelako. Eta bestetik, hacker mugimenduak ez daudelako geografikoki banaturik, "ezta nahi ere". Ziberespazioan sortu eta euren jarduera ahalik eta gehien hedatzen saiatzen omen dira. Dena den, hacklab edo hacker laborategiei esker nolabaiteko mugimendua identifika daitekeela diote. Euskal Herrian bi hacker laborategi daude: Metabolik BioHacklab Leioako Udondo gaztetxean eta Kakelbont Gasteizko Gaztetxean. Gainera, Iruñean eta Donostian ere ba omen dago mugimendurik. Hacklab delakoa, Metabolik BioHacklab-en web gunean irakur daitekeen bezala: "Hacker talde antolatu bat da. Sarearen dimentsio sozio-politikoa sustatzen du, erabakiak asanbladan hartzen ditu, ez du babesle ofizialik ez marka komertzialik, autogestioaren aldeko apustua egiten du eta bere ezagutza telematikoak besteon eskura jartzen ditu, boterearen zerbitzura dauden elite tekno-kognitiboak desmuntatuz eta informazio askatasuna bultzatuz".


Helbideak
HACK3NA: sindominio.net/hackmeeting
Metabolik BioHacklab: sindominio.net/metabolik
Kakelbont: www.kakelbont.org


Azkenak
2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Pantailaldia
Sortzea ez da nahikoa, ohiturak aldatzen ez badira

Euskaraldiaren atarian, beste behin, Pantailaldia egingo da. Maiatzaren 6tik 15era iraungo du, eta euskarazko ikus-entzunezkoen kontsumoa sustatzea izango da helburua.

Baina non gaude, non dago euskara ikus-entzunezkoen mundu zabalean, nora goaz? Zein hutsune, zein erronka... [+]


Teknologia
Ilusioan bizi

Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


2025-05-07 | June Fernández
Meloi saltzailea
Abaguneak

Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]


Datu zenbait argitaratu, emaitza osoa ezkutatu

Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]


Item

Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]


2025-05-07 | Inma Errea Cleix
Bizitza birziklatzen

Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]


Pokerra, xakea eta Go jokoa

Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]


From Ground Zero: genozidioa lehen pertsonatik kontatzen digun filma

2024ko urtarrilaren eta uztailaren artean Gazan filmaturiko 22 film laburrez osatua da From Ground Zero filma. Rashid Masharawi palestinar zinegilea dugu egitasmoaren oinarrian, eta 2023ko urriaren 7az geroztik Gazari buruz entzuten diren zenbakiei aurpegiak jartzeko asmoz lotu... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan II
Zer egin Jon Miranderekin?

Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan I
Nor zen Jon Mirande?

Miresmen adina gaitzespen sortzen duen pertsonaia da, oraindik ere, Jon Mirande, hura hil eta 50 urte pasatxora. Karrikiri elkarteak eta Iruñeko Hizkuntza Eskola Ofizialak (IHEO) Jon Miranderekin dantzan izeneko jardunaldiak antolatu dituzte idazlearen jaiotzaren 100... [+]


Eguneraketa berriak daude