Nagoen lekutik: Iraila, aldaketa garaia


2003ko urriaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Eguraldia aitzakia ederra izaten da edonon elkarrizketa bat hasteko, beste nolabait hasi eta zer esan handirik ez dagoenean ere solasaldiari segida emateko balio izaten du. Uda honetan eguraldiak funtzio hori baino zerbait gehiago bete du, beroa hizpide izan da eta lehortea kezka. Albiste izaten jarraitzen zuen galipota beltzari eguzkiak gorritutako bazterrak gehitu zaizkio.
Sekulako beroa egin du, bizi garen lekuan aspaldian ez bezalakoa. Bazirudien aurten sagarrak arbolean erreko zirela eta patatak lur azpian egosiko. Intxaurrondoek zuzenean intxaur saltsa emango zutela eta mahastiek mahaspasak, baina ez da horrelakorik gertatu. Kalteak handiak izan dira, nekazaritzan eta abeltzaintzan ur faltak ondorio larriak dakartza. Arrantzan, Prestigeren hondamendiak lehendik oso ondo ez zegoen egoera gehiago okertu du... lehen sektorean bizi direnak naturarekin harreman klase bat dute eta gainontzekook beste bat. Eguraldi iragarpenak biharko "eguraldi ona" esaten duenean nabarmen geratzen da hori. Guretzat ona dena besteentzat desastrea izan liteke eta alderantziz, guretzat kaxkarra dena baserritarrentzat mundiala.



Oporretatik buelta

Uda oporrekin lotzea da normalena, eta oporrak bidaiekin. Eguraldiarekin egin berri dugun komentarioa erabil liteke hemen ere, ondorioz, oporretatik buelta, izenburua ez litzateke egokiena. Batetik jende asko udan ez delako inora joaten edo hilabeteotan egiten duelako lan gehien. Ikasturtearen hasierak markatzen du milaka eta milaka lagunen bizimodua, derrigorrezko hezkuntzari, 0-3 adinekoena gehitu, 16tik gorakoena, guzti hauen gurasoak, irakasleak, garraioak eta abar.
Esan liteke irailak ziklo natural bati amaiera eman eta udazkenean sartzen gaituela baina era berean ziklo kultural bati hasiera ematen diola. Gehienen bizitzan urteko lehen "trimestrea" ez da urtarrila, otsaila eta martxoak osatzen dutena, uda amaieratik Gabonak bitartekoa baizik. Denbora neurtzeko irizpide zehatz eta zientifiko ugari egon badago, hasi segundo zati txikienetik eta argi urte luzeenera, baina bakoitzak beste erreferentzia pertsonalizatuagoak erabiltzen ditugu.
Udak, urte sasoi bezala hiru hilabete izaten ditu, halere nik data biren artean kokatzen dut ia beti, bata Irungo alardea eta Hondarribiko alardea bestea. Tradizioaren izenean eman genezakeen irudirik penagarrienetako bat da gurea, berdintasuna gauza sinbolikoetan lortzea zaila bada gainontzekotan ia ezinezkoa dela pentsa liteke. Bidasoa inguruko kontuekin ari garenez, ibaiaren beste aldea "l'autre cote" izan zela ezin ahaztu. Frantziako hiriburutik, Paristik, zikoinak haurrak ekartzen zituela sinesteari uko egin eta Radio Paris erdi klandestino hura entzutera pasatu ginen. Irratsaio haren ondoren, zuetariko askok "El correo del oyente" gogoratuko duzue, han beste askoren artean Paco Ibañezen abestiak eskatzen zituzten, haietako baten sintoniak honela zioen: "...la música militar nunca me supo levantar...", horregatik izango ote da alardearena ez ulertzea? Ez dut uste!


Ziabogak adostu ezinik

Irailaren lehen bi igandetan Kontxako estropadak izaten dira. Denboraldi luze eta gogor baten helburua gehienentzat Donostia da. Talde asko bertan lehiatzearekin konforme dira, baina punta puntakoek bandera amesten dute. Denetan preziatuena eta lehiatuena izateaz gain, polemikoena ere bera izaten da urtero. Uraren tenperatura asko igo da aurten Bizkaiko golkoan, 25° neurtzera iritsi omen dira, arraunean egiteko horrek ez du eragin handirik baina lehorreko bileretan giroa hori baino askoz gehiago berotzen dela diote. Arraun kontuak moketadun bulegoetan itsas zabalean baino arriskutsuagoak dira, atzaparrak eta ipurtaldea tostan izorratzen dira, baina buruhausteak askoz ere lehenago hasten dira.
Kirol ikuskizuna eskaini nahi eta "espektakuloa" eman da sarritan. Herri arteko lehiakortasuna herrikideen arteko haserrea bihurtu zen, Pasai Donibanen esaterako Koxtape eta Donibanekoen artean gertatutakoa negargarria izan zen. Irunen eta Hondarribian Alardeen ondorioz sortutako boikotaren parekoak jasan zituzten askok. Azken boladan Pasaiako herritik datozen "notiziyak", onak dira behintzat. Elkartu eta berriro talde bakarra ateratzeko gauza izan direlako.
Hasi aurretik gauzak zehaztu nahi eta ados jarri ezin. Araudiak, egutegiak, txapelketak, fitxaketak, beti bada zerbait. Estropada egunetan , talde bakoitzak zeukan guztia emanda Astillero izan da aurtengo txapelduna. Traineruak oso gureak zirela sinistuta egon ginen, geu onak gara baina ez beti onenak. Jende saiatua eta bizkorra badago munduan zehar... arraunean, aizkoran, segan eta beste hainbat jardunetan, ez gara bakarrak. Besteei erakutsitakotik norberak ikastea beti da aberatsa. Bizitza honek ziaboga asko ditu eta hauetako bakoitza ezberdina da.



Konturatu orduko urria

Perretxiko zaleak lurrera begira ibili eta gero orain ehiztariak zerura begira daude. Bietatik egiten duenik ere bada noski. Urtero bezala Zinemaldiak ere bete ditu hainbaten agendak. Pelikulen artean, Julio Medem zuzendariarenak sortu duen polemikak ondoriorik ekarriko du. Hemengo zinetan arrakastatsu suertatzen ari da. Larruzko pilota harrizko hormaren kontra den filmean batzuk harrizko pilota larruzko hormaren aurka ikusi nahi dute, ez hori bakarrik, herri honetan pilota bera borobila dela ukatuko lukeenik badago eta! Alardea eta arrauna konflikto iturri bezala aipatu ditut, bietan festa giroko arazoak konpondu ezinik bagabiltza, besteetan jai daukagu!
Hego haizeak uso pasea ekarriko duen ez dakit baina birusak behintzat ailegatu dira gurera, ni uste gabean harrapatu naute. Geroztik, eztarriko min, eztul, begi malko, muki eta doministikurik ez zait falta. Tarteka erdi gaixo egotea ona da norberaren osasuna baloratzeko. Esne beroa, limoi ura, eztia, antibiotikoak... ia denetarik hartu dut katarroa pasatzeko. Txikitako usainak gogora ekarri dizkidan "bisbaporu" ere erabili dut, sendatu ez nau sendatu baina potoari begiratuta nola idazten den betirako ikasi dut: "VICKS VapoRub". Aurrerantzean askoz erabiliagoak diren hitzak, lehoia eta leihoa adibidez, ez ditut hain erraz idazterakoan nahastuko!


Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Indendentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Biktimen artean lau kazetari hil daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larriagoa” bihurtzen ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude