Irakurleak mintzo
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kaixo Irazu:
Aspaldi samar, uda aurretik-edo, idatzi zenituen bi artikuluri buruz iritzia azaldu nahi dizut. Berandu samar nabil, baina tira.
Kontua da horietako batean adierazten zenuela ze maila eskasa duen Euskadi Irratiak Radio Euskadiren aldean, eta azken hori aukeratzen zenuela, nahiz eta horrek amorrazioa eman.
Beste artikulua EGAri buruzkoa zen. Oker ez banago, esaten zenuen euskaldunok EGA lortzeko hainbesteko zailtasun izateak, edo behar bezala idazteko hainbeste zailtasun izateak, eskola sistemaren porrota adierazten zuela.
1. artikuluari dagokionez:
- Munduan inongo lekutan normalizatua ez dagoen hizkuntza da (desberdintasun nagusia).
- 600.000 inguru hiztun gara.
-Mendeak dira euskarak ez duela nazio hizkuntza izatearen funtzioa bete.
Radio Euskadiren lan tresna gaztelania da:
-Munduko estatu askotan normalizatua dagoen hizkuntza.
-Milioika hiztun ditu.
-Mendeetan zehar nazio hizkuntzaren funtzioa bete du, «gaztelania batua» lasai eratzeko denbora izan du.
Horren ondorioz, Euskadi Irratiak 600.000 hiztun horien artean bilatu behar ditu esatari, tertuliakide, kolaboratzaile, adituak... Eta askotan gertatzen den gauza da galdekatutako jendea ideiak ongi azaltzeko gai ez izatea, euskaraz ongi ez jakiteagatik.
Radio Euskadik nahi beste esatari, tertuliakide e.a. aurkitzen ahal ditu, bai Euskal Herrian bai Galizian, Katalunian, Espainian eta Latinoamerikan. Herrialde horietako jendea noiznahi aritzen da hizketan Radio Euskadin, eta bistan da, oso ongi hitz egiten dute gaztelaniaz, beren (eta gure, ze erremedio!) hizkuntza komunitateak duen osasun onaren ondorio.
Irratiaren estiloa definitzeko ere askatasun eta lasaitasun handiagoa izanen ditu Radio Euskadik. Bere entzule saila 3 milioi lagunen artean bilatu behar du; bere estiloa batzuk gustuko ez badute, segur aski beste batzuk izanen dira gustuko izanen dutenak. Euskadi Irratiak, berriz, 600.000 lagunen artean bilatu behar ditu bere entzuleak, eta badirudi «denentzako irrati» bat egitea aukeratu duela.
Eta azken batean erdal mundua mila aldiz handiagoa da, batez ere gaztelania normalizatua egoteagatik, eta baita milioika hiztun gehiago izateagatik ere. Badira milaka liburu, milaka erakunde, kolektibo, lanbide...-etako partaide, horien berri ematen ahal digutenak gaztelaniaz, milaka laguni galdetzen ahal zaie hainbat gairi, hainbat borrokari buruz, eta Radio Euskadik hor ditu, bilatu besterik ez du egin behar.
Radio Euskadi eta Euskadi Irratia baliabide ekonomiko eta tekniko berdinekin hasiko balira ere, ez lukete abiapuntu bera izanen. Horretarako beharrezkoa litzateke munduan milioika jenderentzako euskara hizkuntza normalizatua izatea.
Honek denak Loquillo abeslaria ekartzen dit gogora. Beti kexatzen da Katalunian katalanez aritzen diren taldeei ematen zaizkien diru-laguntzengatik, eta inongo diru-laguntzak ez luke berdinduko gaztelaniazko produktuei gaztelaniaren iragan eta orainaldi inperialak emandako «diru-laguntza».
2. artikuluari dagokionez, antzeko zerbait.
Euskarari dagokionez, berriz, ez dago haren batere beharrik bizimodu normala izateko, bizitzaren inongo arlotan (eta beharrezkoa ez dena desagertu egiten da). Horixe da gure hizkuntza komunitatearen egoera, eta egoera horren emaitzak iraultzeko ardura eskolari ematea gehixexko da, ezta hala?
Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]
Baionako Herriko Etxearen jabetzapean, eraikinak bost urte daramatza hutsik, eta espazio hori hartu du Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak, “elkartzeko, kolektiboki pentsatzeko eta borrokak antolatzeko”.
Aurtengo ikasturtean A2 mailara arteko ikastaroetako dirua itzuliko dute EAEn, baita C1ekoak 16-18 urteko ikasleei ere. Nafarroan A1 mailan matrikularen prezioa itzuliko diete.
“Israelgo Estatuaren enbaxadore” gisa datozen txirrindulariei parte hartzen uzteagatik, zale ugarik protesta egin du Vueltaren aurka, hamargarren etapan. Irunberrin, errepidea mozten saiatu diren herritarrak baztertu eta bi pertsona identifikatu ditu Poliziak.
Trumpek asteartean baieztatu du Venezuelako ontzi bati eraso egin eta bertan zeuden 11 lagunak hil dituela. Hildakoak Tren de Aragua "talde terroristako" kideak zirela eta droga trafikoan ari zirela adierazi du Donald Trumpek. Venezuelak dio bideoa Adimen Artifizialez... [+]
Pentsioak osatzeko 145.000 sinadura bildu dituen herri ekinaldi legegilea eztabaidatzeari ezezkoa eman ondoren, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua oso gogor agertu da Eusko Jaurlaritzaren jarrerarekin eta "bi aldiz engainatuta" sentitu direla azaldu du. EH Bilduk eta... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Kanaria uharteetako kostaldera iritsi nahian ari ziren, baina Mauritanian urperatu zen ontzia. Desagerturik jarraitzen dute 100 pertsonak baino gehiagok.
Chocón, Kolonbiako hiri batean, beltzak, indigenak eta mestizoak elkar bizitzari eusten saiatzen dira. Beltzek txoloak deitzen diete embera indigenei, eta emberek beren hizkuntzan hitz egiten dutenean, kristauez hitz egiteko esaten diete bai mestizoek eta bai beltzek... [+]
Hilotan, euskara sarritan izan dugu albiste. Txarrerako, euskaltzaleon artean nagusi den aldarte ezkorra ikusita. Baina euskararen egoera txarra dela ez da kontu berria, datuen bitartez beste zerbait iradoki den arren.
Har dezagun, adibidez, hizkuntzak irabazi ei dituen... [+]
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]
Oporretan nengoela, gorputza eta burua gozatzera bideratu ditut. Turista bilakatu naiz, eremu digitalean zenbait trebezia dugunontzat, oso erraza. Motxila hartuta familiarekin handik hona ibili naiz, poltsikoan dibisa asko barik, mapa fisiko barik, plan asko barik…... [+]